در حالی که برای حفظ ثبات جمعیت اروپا، والدین باید حداقل دو فرزند داشته باشند، نرخ فعلی تولدها بهسختی از عدد یک عبور میکند. آیا موج جدید پدران شصت ساله و بالاتر میتواند قاره را نجات دهد؟
آخرین دادهها درباره باروری در سراسر اروپا چیزی کم از فاجعه ندارند.
در سال ۲۰۲۴، بسیاری از کشورهای اروپایی کمترین نرخ تولد در چند دهه اخیر (و حتی در تاریخ ثبتشده) را گزارش دادهاند.
در حالی که کارشناسان میگویند برای حفظ ثبات جمعیت، باید بهطور میانگین ۲.۱ فرزند برای هر زن وجود داشته باشد، چندین کشور بهطور مداوم آماری کمتر از ۱.۵ را نشان میدهند.
آلمان: «مهاجرت تنها عامل رشد جمعیت»
نرخ باروری در آلمان به ۱.۳۵ کاهش یافت، که پایینترین سطح از سال ۱۹۹۴ (۱.۲۴) محسوب میشود.
اداره آمار فدرال آلمان (Statistisches Bundesamt) بهوضوح اعلام میکند که «مهاجرت خالص تنها دلیل رشد جمعیت بوده است.»
با این حال، علیرغم تعداد مهاجران، جمعیت کشور تنها ۰.۱ درصد یا ۱۲۱ هزار نفر در سال گذشته افزایش یافت. در واقع، «تعداد مرگها بیشتر از تولدها بوده است.»
دادهها همچنین شکاف بزرگی بین ایالتهای آلمان نشان میدهند. در حالی که جمعیت در ایالتهای ثروتمندی مانند بایرن یا هامبورگ افزایش یافته، بیشترین کاهشها در ایالتهای فقیرتر مانند تورینگن، زاکسن و زاکسن-آنهالت گزارش شده است.
اتریش: کمترین نرخ تولد ثبتشده در تاریخ
در همسایگی آلمان، وضعیت در اتریش حتی نگرانکنندهتر بوده است.
مطابق آمار مرکز آمار اتریش، این کشور در سال ۲۰۲۴، کمترین نرخ تولد ثبتشده در تاریخ خود را تجربه کرد: نرخ ۱.۳۱ فرزند به ازای هر زن که معادل ۷۷٬۲۳۸ کودک جدید و به معنای کاهش ۰.۵ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۳ بود.
ایتالیا: در مسیر تبدیل شدن به برهوت انسانی
با وجود ۱۶۶٬۰۰۰ مهاجر جدید، مهاجرت توانست روند کاهش جمعیت ایتالیا را کُند کند، اما نه به اندازهای که از افت جمعیت جلوگیری کند.
جمعیت این کشور اکنون بهطور پیوسته به زیر ۶۰ میلیون نفر رسیده و این روند نزولی برای سالها ادامه داشته است.
مطابق آمار مرکز آمار ایتالیا، نرخ تولد در سال ۲۰۲۴ به پایینترین سطح تاریخی رسید: ۱.۱۸فرزند به ازای هر زن و تولد ۶ نوزاد به ازای هر ۱۰۰۰ نفر، در حالی که ۱۱ نفر فوت میکنند.
بدتر آنکه، تعداد ایتالیاییهایی که کشور را ترک کردهاند (۱۵۶٬۰۰۰ نفر) سه برابر بیشتر از کسانی بوده که بازگشتهاند (۵۳٬۰۰۰ نفر).
بیشترین کاهش جمعیت در مناطق فقیرِ جنوب کشور مشاهده شده است.
فرانسه: «پایینترین نرخ تولد از پایان جنگ جهانی اول»
در فرانسه، که معمولاً یکی از بارورترین کشورهای اروپاست، نرخ تولد نیز بهسرعت در حال کاهش است.
مطابق آمار مرکز آمار فرانسه، نرخ باروری در سال ۲۰۲۴ به ۱.۶۲ فرزند به ازای هر زن رسید که پایینترین میزان از پایان جنگ جهانی اول به شمار میرود.
در ۱۵ سال گذشته، نرخ باروری در این کشور ۲۰ درصد کاهش یافته است؛ که بهسختی توانسته تعادل مثبت کوچکی بین تولد و مرگ (فقط۱۷٬۰۰۰ نفر) حفظ کند، که این هم پایینترین میزان پس از پایان جنگ جهانی دوم است.
تنها خبر خوب، افزایش امید به زندگی است: ۸۵.۶ سال برای زنان و ۸۰ سال برای مردان؛ که یک رکورد تاریخی محسوب میشود.
انگلستان: فرزندآوری در سالمندی، مانع سقوط جمعیتی
انگلستان و ولز از معدود استثناهای اروپا هستند.
این موضوع به دلیل افزایش شگفتآور تولد نوزادان از پدران بالای ۶۰ سال است (افزایش ۱۴ درصدی)، که باعث شد تعداد تولدها برای اولین بار از سال ۲۰۲۱ افزایش یابد (۰.۶٪ رشد).
مطابق آمار مرکز آمار بریتانیا، برعکس، تعداد تولدها از والدین جوان کاهش یافته است.
سهم کودکان متولدشده از والدین خارجی نیز قابل توجه بود: ۴۰٪ در انگلستان و نزدیک به ۲۰٪ در ولز، که افزایش شدیدی به میزان ۳۴٪ نسبت به سال ۲۰۲۳ داشته است.
اسپانیا: یک استثنای دیگر
طبق دادههای اولیه مرکز آمار اسپانیا، نرخ تولد در اسپانیا ممکن است در سال ۲۰۲۴ با تولد حدود ۳۲۲٬۰۳۴ نوزاد جدید با افزایش ۰.۴ درصدی روبهرو شده باشد.
مانند سایر کشورهای اروپایی، کاهش باروری در اسپانیا با افزایش سن مادران همراه بوده است. در دهه گذشته، تعداد مادران بالای ۴۰ سال ۸.۵ درصد رشد داشته است.
کشورهای شمال اروپا: کمترین نرخ فنلاند از سال ۱۷۷۶ (بله، ۱۷۷۶)
نرخ باروری فنلاند در سال ۲۰۲۴ به ۱.۲۵ رسید، که بنا بر اعلام مرکز آمار فنلاند، پایینترین نرخ از زمان آغاز ثبت دادهها در اواخر قرن نوزدهم است؛ زمانی که فنلاند هنوز بخشی از سوئد بود.
سوئد نیز با مشکلات جمعیتی روبهروست. به گزارش اداره آمار سوئد، نرخ باروری در سال گذشته ۱.۴۳ گزارش شده است؛ کمی بالاتر از سایر کشورها، اما همچنان پایینترین نرخ ثبتشده در تاریخ آن.
تعداد کل نوزادان تازه متولد شده ۹۸٬۵۰۰ نفر بود که پایینترین میزان در ۲۳ سال گذشته محسوب میشود. جمعیت ۱۶۹ شهر از مجموع ۲۹۰ شهرِ سوئد کاهش یافته است.
یورونیوز فارسی را در ایکس دنبال کنید
مجارستان و لهستان: شکست سیاستهای خانوادهمحور؟
با وجود سیاستهای اخیر برای افزایش زاد و ولد، مجارستان و لهستان نیز در سال ۲۰۲۴ در باشگاه کشورهای دارای باروری پایین باقی ماندهاند.
آمار منتشرشده از سوی ورشو بسیار نگرانکننده است: نرخ تولد ۱.۱، به این معنا که تعداد کودکان جدید تقریبا نسبت به سال ۱۹۹۰(۱.۹) نصف شده است.
سن متوسط مادر شدن نیز افزایش یافته است؛ بهطوریکه زنان بهطور میانگین در ۲۹ سالگی مادر میشوند؛ در حالی که ۳۵ سال پیش این عدد کمی کمتر از ۲۳ بود.
طبق گزارش اداره آمار مجارستان، در این کشور نیز وضعیت تفاوتی ندارد: ۷۷٬۵۰۰ نوزاد جدید در سال گذشته متولد شدهاند، که کمترین میزان در تاریخ است. نرخ تولد نیز ۱.۳۸ بوده، که پایینترین نرخ از سال ۲۰۱۴ به شمار میرود.