روزنامه بریتانیایی دیلی میل در مقالهای مفصل با توجه به فرسایش و زوال نظام بینالمللی کنترل تسلیحات که معاهدات موجود هستهای در آن یا منسوخ شده یا در آستانه انقضا هستند و یا به تصویب نرسیدهاند، به این پرسش پاسخ میدهد که با خطرناکتر شدن محیط امنیتی جهانی، کشور بعدی که هستهای میشود کدام است؟
روزنامه دیلی میل به قلم الکس آلفیرازمینویسد که همزمان با تشدید تنشها در ژئوپلیتیک جهانی، کشورهایی مانند ژاپن و عربستان سعودی بهطور جدی در حال بررسی دستیابی به سلاحهای هستهای هستند. ایالات متحده سالها نقش تضمینکننده امنیت این کشورها را ایفا کرده است، اما تردیدها درباره قابل اتکا بودن واشنگتن بهعنوان یک شریک امنیتی در حال افزایش است. در همین حال، چشمانداز تهدیدها در شرق آسیا و خاورمیانه رو به وخامت گذاشته است.
چین و کره شمالی رفتارهای تحریکآمیزتری از خود نشان میدهند و تلاشهایی را برای گسترش زرادخانههای هستهای خود آغاز کردهاند.
ایران همچنان نیرویی «خصمانه و بیثباتکننده» در خاورمیانه باقی مانده و با وجود حملات صورتگرفته به تاسیسات هستهایاش در ژوئن ۲۰۲۵، هنوز از جاهطلبیهای اتمی خود دست نکشیده است. در نتیجه، خطر گسترش سلاحهای هستهای در سطح بینالمللی همچنان پابرجاست. در این میان ترکیه و لهستان نیز پتانسیلهایی برای هستهای شدن دارند.
در حال حاضر، ۹ کشور از جمله ایالات متحده، روسیه، چین، بریتانیا و فرانسه که در مجموع به «پنج کشور دارنده» یا «پی۵» معروفاند، بهعلاوه هند، پاکستان، کره شمالی و اسرائیل دارای سلاح هستهای هستند. اما کشور هستهای بعدی کدام است؟
ایران، «بزرگترین تهدید غیرهستهای برای جهان»
دیلی میل مینویسد که ایران بزرگترین تهدید غیرهستهای برای جهان به شمار میرود. این کشور با ایدئولوژی «خصمانه» هدایت میشود که در پی تضعیف نظم جهانی است. تهران همچنین به صدور تروریسم، انتشار اطلاعات نادرست و تهدید کشورهای همسایه از طریق براندازی و استفاده از زور متهم است.
روحانیون حاکم بر تهران همچنان حمایت اقتصادی، سیاسی و نظامی خود را از بازیگران مخرب در خاورمیانه مانند حماس، حزبالله، حوثیها و دیگر گروههای اسلامگرا که باعث ویرانی و ایجاد رعب در میان غیرنظامیان میشوند، ادامه میدهند.
ایران از زمان حملات ۷ اکتبر ۲۰۲۳ چند بار وارد رویارویی نظامی با اسرائیل شده است.
تهران اهداف خود را بهروشنی بیان کرده است. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بهدنبال نابودی اسرائیل است. همانطور که آیتالله خامنهای گفته است: «تنها راهحل مساله خاورمیانه، نابودی و محو رژیم صهیونیستی است.»
بر اساس اظهارات رهبران ایران، در صورت دستیابی تهران به سلاح هستهای، احتمال بالایی وجود دارد که از آن علیه دشمنان خود استفاده کند.
به گفته مرکز مطالعات بینالمللی و راهبردی در واشنگتن، ایران «بزرگترین و متنوعترین» زرادخانه موشکی خاورمیانه را در اختیار دارد.
این زرادخانه شامل حدود ۳ هزار موشک بالستیک با بردی بین ۳۰۰ تا ۶ هزار کیلومتر است؛ موضوعی که نشان میدهد ایران قادر است اهدافی را در سراسر خاورمیانه و حتی اروپای غربی هدف قرار دهد.
بسیاری از این موشکها قابلیت دوگانه دارند؛ از جمله موشک بالستیک میانبرد شهاب-۳ که از سال ۲۰۰۳ عملیاتی شده و بردی بین ۸۰۰ تا ۱۳۰۰ کیلومتر دارد.
دوگانه بودن این موشک به این معناست که «شهاب۳» میتواند هم کلاهک متعارف و هم کلاهک هستهای حمل کند. دیگر موشکها مانند سجیل نیز توان حمل کلاهک هستهای دارند و ماهوارهبر سیمرغ در واقع یک موشک بالستیک قارهپیما محسوب میشود که میتواند شهرهایی مانند لندن، پاریس یا برلین را هدف قرار دهد.
علاوه بر تلاش برای دستیابی به مواد شکافتپذیر در سطح تسلیحاتی، مانند اورانیوم با غنای بالا، قابلیتهای موشکی سپاه نشاندهنده تمایل ایران به در اختیار داشتن سلاح هستهای است. وجود سامانههای پرتاب هستهای حاکی از آن است که ایران در گذشته برنامههایی برای ساخت سلاح هستهای داشته و همچنان این مسیر را دنبال میکند.
راهبرد «ابهام حساب شده» ایران
ایران در قبال برنامه هستهای خود راهبرد «ابهام حسابشده» را در پیش گرفته و در گذشته از تهدید به تسلیحاتیسازی توانمندیهای هستهای نهفته خود برای گرفتن امتیاز از کشورهای غربی استفاده کرده است.
برای نمونه، در سال ۲۰۱۵، آمریکا، فرانسه، بریتانیا، روسیه، چین و آلمان برای متوقف کردن تلاش ایران برای دستیابی به اورانیوم با غنای بالا، توافق جامع اقدام مشترک (برجام) را امضا کردند.
بر اساس این توافق، سطح غنیسازی ایران به ۳.۶۷ درصد محدود شد و در مقابل، امتیازاتی مانند آزادسازی داراییهای بلوکهشده، کاهش بخشی از تحریمها و بازگشت ایران به نظام بانکی جهانی اعطا شد.
در سال ۲۰۱۸، دولت دونالد ترامپ آمریکا را از برجام خارج کرد؛ اقدامی که ایران آن را فرصتی برای ازسرگیری غنیسازی اورانیوم تلقی کرد. برجام در اکتبر ۲۰۲۵ منقضی شد و اکنون هیچ چارچوب عملی مشخصی برای مهار برنامه هستهای ایران وجود ندارد.
جنگ با اسرائیل و حملات آمریکا به تاسیسات هستهای ایران در عملیات «چکش نیمهشب»، راهبرد ابهام تهران را زیر سؤال برده و ممکن است محاسبات هستهای ایران را تغییر داده باشد. با افزایش فشارهای داخلی و تهدیدهای خارجی، انگیزه ایران برای دستیابی به بازدارندگی هستهای بومی افزایش یافته است.
ایران، برخلاف دیگر کشورهای این فهرست، یک دولت طردشده محسوب میشود و به برخی معاهدات منع گسترش سلاحهای هستهای پایبند نیست.در نتیجه، ایران خطرناکترین عامل گسترش تسلیحات هستهای در میان کشورهای مورد بررسی تلقی میشود و احتمال اینکه همچنان به دنبال سلاحهای هستهای باشد، همچنان زیاد است.
عربستان سعودی و رقابت با هستهای شدن ایران
شبح هستهای شدن ایران، افق راهبردی عربستان سعودی را بهشدت تحت تاثیر قرار داده است. این دو کشور در نبرد برای هژمونی منطقهای در یک رقابت گرفتار شدهاند.
برای ریاض، حمایت ایران از سازمانهای تروریستی در سراسر منطقه، به ویژه در یمن، یک نگرانی راهبردی دیرینه بوده است. این دو کشور حداقل از سال ۲۰۱۱ درگیر جنگ نیابتی در یمن هستند. جنگهای نیابتی فرقهای بین این دو کشور نیز در عراق، لبنان و سوریه رخ داده است.
درک ریاض از تهدید تهران با قابلیتهای گسترده موشکی این کشور شیعه نیز تشدید میشود. موشکهای ایران منافع حیاتی عربستان سعودی را تهدید میکنند. در نتیجه محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی علاقه خود را به توسعه سلاحهای هستهای برای بازدارندگی ایران ابراز کرده است.
در گذشته، محمد بن سلمان به روشنی گفته بود که اگر ایران به بمب هستهای دست یابد، سعودیها نیز «باید یکی به دست آورند.» محمد بن سلمان از سال ۲۰۱۸ این موضع را حفظ کرده است و سابقه عربستان سعودی در پروژه تسلیحات هستهای حداقل به دهه ۱۹۷۰ برمیگردد.
رابطه نزدیک هستهای پاکستان با عربستان
پاکستان، یک قدرت هستهای با روابط دیپلماتیک و دفاعی نزدیک با عربستان سعودی، در توسعه قابلیتهای هستهای خود از ریاض کمک دریافت کرد.
همانطور که ویکرام سود، رئیس سابق اطلاعات هند نیز اظهار داشت که «نقشی که عربستان سعودی در سالهای اولیه در توسعه بمب پاکستان در دهه ۱۹۷۰ ایفا کرد، کاملا شناخته شده است.»
اسلام آباد اولین انفجار سلاحهای هستهای خود را در سال ۱۹۹۸ انجام داد که بخش عمدهای از آن به لطف تامین مالی عربستان سعودی بود. عبدالقدیر خان، پدر بمب پاکستانی، قاچاقچی قطعات هستهای و دانشمند سرکش نیز به رژیم سعودی نزدیک بود و تحلیلگران گمان میکنند که شبکه هستهای او توسط ریاض تامین مالی میشد و از او خواسته شده بود تا به ریاض در توسعه بمب کمک کند.
سود در سال ۲۰۱۰ نوشت: «در حالی که بقیه جهان درباره جاهطلبیهای هستهای ایران صحبت میکنند، موضوع روابط هستهای عربستان و پاکستان هرگز اثبات نشد، اما هرگز کاملا ناپدید نشد.از نظر منطقی، عربستان سعودی باید انتخاب اول و مورد تقدیر پاکستان میبود. اگرچه شواهد محکمی در مورد اهداف عربستان برای دستیابی به قابلیتهای سلاحهای هستهای وجود ندارد، اما این داستان همچنان توجه بینالمللی را به خود جلب میکند.»
توافق ۱۲۳ عربستان با واشنگتن و «گریزهستهای»
با نگاهی به امروز، میتوان گفت که اظهارات محمد بن سلمان به وضوح نشان میدهد که سعودیها در حال بررسی تولید بمب اتمی خود هستند. محمد بن سلمان در سفر اخیر خود به واشنگتن، در مورد یک توافق انرژی هستهای غیرنظامی با ایالات متحده مذاکره کرد. «توافق ۱۲۳» که بین دو کشور منعقد شد، راه را برای صادرات راکتورهای هستهای، فناوری هستهای و سوخت از سوی آمریکا هموار میکند.
با خشک شدن جوهر توافقنامه همکاری هستهای اخیر عربستان و آمریکا، ریاض میتواند به زودی به قابلیت «گریزهستهای» دست یابد. این پادشاهی در حال حاضر دانش فنی لازم برای توسعه بمب را دارد و به زودی زیرساختهای لازم برای تسلیحاتی کردن یک برنامه هستهای در آینده را دریافت خواهد کرد.
در این توافقنامه آمده است که با یک شرط مهم، ایالات متحده و شرکتهای آمریکایی شرکای انتخابی عربستان سعودی در همکاری هستهای غیرنظامی خواهند بود، اما ریاض باید به «استانداردهای قوی عدم اشاعه» پایبند باشد. در واقع، ایالات متحده در گذشته نگرانیهایی را در مورد قابلیتهای گریز هستهای عربستان ابراز کرده و تاکید کرده است که غنیسازی اورانیوم خط قرمز است.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
امیلی دی، محقق، نوشت: «برای محدود کردن خطرات اشاعه، واشنگتن همچنان بر «استاندارد طلایی» اصرار دارد که غنیسازی و بازفرآوری را ممنوع میکند.»
ریاض معتقد است که باید به آن اجازه غنیسازی اورانیوم داده شود. در حال حاضر، ریاض دارای ذخایر اورانیوم قابل توجهی است، که میتواند غنیسازی سریع را تسهیل کند. عربستان یک کشور هستهای نهفته نیست، اما میتواند به زودی به یکی از آنها تبدیل شود.
طرح ایالات متحده برای استقرار نیروگاههای هستهای میکروراکتور در این کشور خاورمیانهای تا سپتامبر ۲۰۲۸ عملیاتی نخواهد شد. با این حال، عربستان سعودی همچنان میتواند برای کمک هستهای به پاکستان روی آورد و گزارشهایی مبنی بر خرید موشکهای مجهز به کلاهک هستهای از اسلامآباد توسط ریاض همچنان منتشر میشود.
با این اوصاف، خطر گسترش سلاحهای هستهای در عربستان سعودی همچنان در حد متوسط است. آنها احتمالا در فعالیتهای هستهای خود با احتیاط عمل خواهند کرد تا در کوتاهمدت و میانمدت، رابطه قوی عربستان و ایالات متحده را به خطر نیندازند. از این گذشته، برنامه نوسازی اجتماعی و اقتصادی عربستان سعودی به حمایت آمریکا و بینالمللی وابسته است. عربستان سعودی با دستیابی به سلاحهای هستهای، جامعه بینالمللی را که چندین سال صرف جذب آنها برای سرمایهگذاری سیاسی و مالی کرده است، ناراحت خواهد کرد.
علاوه بر این، عربستان سعودی همچنان امضاکننده پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای است، بنابراین طبق توافقهای بینالمللی موظف است در برابر توسعه ظرفیتهای مرتبط با سلاحهای هستهای مقاومت کند. با این حال، اگر ایران به سلاح هستهای دست یابد، همه شرطبندیها باطل خواهد شد و بمب سعودی به یک احتمال پرخطر تبدیل خواهد شد.
بنابراین، ایالات متحده و جامعه بینالمللی باید هوشیار باشند و به یادآوری این نکته به ولیعهد سعودی ادامه دهند که توسعه سلاحهای هستهای اکیدا ممنوع است، صرف نظر از اینکه آیا او تصمیم میگیرد که دستیابی سریع به زرادخانه هستهای به نفع اوست یا خیر.
ژاپن و احتمال هستهای شدن با خطر چین
با وجود آنکه محیط استراتژیک در شرق آسیا کمتر از خاورمیانه متشنج است، اما محیط امنیتی آن بهسرعت در حال تغییر است و چشمانداز امنیتی آسیا به دلایل متفاوتی خطرناک است. اول آنکه منطقه آسیا-اقیانوسیه هستهایترین منطقه جهان است و به همراه هند و پاکستان، شش کشور دارای سلاح هستهای با قلمرو و منافع استراتژیک مهم در آن فعالیت میکنند.
سه کشور بزرگ هستهای چین، روسیه و ایالات متحده به طور فعال برای تسلط بر منطقه رقابت میکنند و کره شمالی یک کشور سرکش است که به طور معمول آزمایشهای موشکی را در دریای شرقی خود انجام میدهد. کره شمالی آخرین بار در سال ۲۰۱۷ آزمایش هستهای انجام داد و تهدید کرده است که آزمایشهای هستهای را در آیندهای نزدیک از سر خواهد گرفت.
چین بزرگترین نیروی دریایی جهان را دارد
دوم، چین از زمان به قدرت رسیدن شی جین پینگ در سال ۲۰۱۲، قابلیتهای تسلیحات هستهای خود را به طور تصاعدی افزایش داده است. هنگامی که رئیس جمهوری شی قدرت را به دست گرفت، چین ۲۵۰ کلاهک هستهای داشت. اکنون ۶۰۰ کلاهک دارد و طبق گفته پنتاگون، تخمین زده میشود که تا سال ۲۰۳۵، ۱۵۰۰ کلاهک داشته باشد. برنامه گسترش هستهای چین هیچ نشانهای از کاهش در آینده نزدیک نشان نمیدهد. همچنین بزرگترین نیروی دریایی جهان را دارد که از ایالات متحده پیشی میگیرد و دارای سکوهای دریایی است که قادر به پرتاب کلاهکهای هستهای هستند.
زیردریاییهای هستهای کلاس جین ساخت چین در تلاش برای افزایش بقای بازدارندگی هستهای خود، گشتهای بازدارندگی مداوم در دریا انجام میدهند. افزایش بقای بیشتر، چین را قادر میسازد تا در صورت وقوع حمله هستهای به این کشور، حملات هستهای تلافیجویانه انجام دهد. این قابلیت به عنوان قابلیت حمله دوم شناخته میشود و اساس وضعیتی است که به عنوان «نابودی حتمی طرفین/MAD» شناخته میشود، وضعیتی که یک کشور را قادر میسازد تا اولین حمله هستهای را جذب کرده و تلافی کند.
سوم، نگرانیهای فزایندهای در مورد طرحهای چین در مورد تایوان وجود دارد، به طوری که رئیس جمهور شی به ارتش خود دستور داده است تا سال ۲۰۲۷ آماده و قادر به تصرف این جزیره از طریق تنگه تایوان باشند. به نظر میرسد جنگ جهانی بعدی احتمالا در این منطقه آغاز خواهد شد و برای کشورهایی مانند ژاپن و کره جنوبی که مرتبا در آتش اختلافات منطقهای گرفتار میشوند، دستیابی به سلاحهای هستهای به طور فزایندهای بهترین گزینه برای دفاع معتبر از منافع حیاتی خود، در صورت درگیری تمام عیار بین چین و ایالات متحده بر سر تایوان یا سایر منافع استراتژیک در دریای چین جنوبی باشد.
همانطور که بیلاهاری کواسیکان، سفیر سنگاپوری به صراحت بیان کرد که دیگر مساله این نیست که آیا ژاپن و کرهجنوبی در سیستم اتحاد ایالات متحده به بازدارندگیهای هستهای مستقل دست خواهند یافت یا خیر، بلکه مساله این است که چه زمانی.»
سانائه تاکایچی، نخست وزیر جدید ژاپن، اعلام کرده است که توکیو به طور فعال گزینه هستهای را در نظر دارد. دولت او در حال بررسی سیاستهای هستهای ژاپن است. ژاپن از سال ۱۹۶۷ به سه اصل «نداشتن، نساختن و وارد نکردن» سلاح هستهای پایبند بوده، اما اکنون این اصول زیر سوال رفتهاند. در حال حاضر بحث عمومی در ژاپن در مورد اینکه آیا توکیو باید دکترین سه «نه» را اصلاح یا کنار بگذارد، در جریان است.
ژاپن عمیقا از نیات چین، به ویژه در حوزه هستهای نگران است. کره شمالی نیز به دلیل برنامه هستهای و موشکی خود، از سوی توکیو به عنوان تهدیدی جدی برای امنیت خود تلقی میشود.
استقرار سلاحهای هستهای آمریکا در ژاپن
سلاحهای هستهای آمریکا در گذشته در ژاپن مستقر شدهاند. یک پایگاه آمریکایی در جزیره اوکیناوا تا سال ۱۹۷۲ سلاحهای هستهای را در خود جای داده بود. احتمال فزایندهای وجود دارد که ایالات متحده به زودی بتواند دوباره این سلاحها را در سرزمین خورشید تابان مستقر کند تا تلاشها برای بازدارندگی چین را تقویت کند. موضع ایالاتمتحده در حال تغییر است و به دنبال اولویت دادن به بازدارندگی چین از ادامه دستاوردهای استراتژیک در آسیا و اقیانوسیه است.
در راهبرد امنیت ملی دولت ترامپ که در دسامبر ۲۰۲۵ منتشر شد، آمده است: «ما ارتشی خواهیم ساخت که قادر به دفع تجاوز در هر نقطه از زنجیره جزایر اول باشد.» این سند راهبردی بیان میکند که ایالات متحده حضور نظامی خود را در غرب اقیانوس آرام «تقویت و تحکیم» خواهد کرد و «وضعیتی هوشیارانه» را به عنوان وسیله اصلی جلوگیری از درگیری در منطقه معرفی کرده است. اظهارات نخست وزیر ژاپن نشان میدهد که استقرار سلاحهای هستهای ایالات متحده در ژاپن مورد استقبال قرار خواهد گرفت.
طبق گزارشی از دو روزنامهنگار تیم کلی و جان گدی، نخست وزیر ژاپن اصل «سه نه» را غیرواقعی توصیف کرده و تلویحا گفته است که «ایالات متحده ممکن است برای بازدارندگی رقبا نیاز به آوردن سلاحهای هستهای به ژاپن داشته باشد.» با این حال، چتر هستهای غیرقابل اعتماد ایالات متحده در نهایت میتواند ژاپن را مجبور کند تا سیاست دیرینه «سه نه» خود را کنار بگذارد و به سرعت تلاشهایی را برای دستیابی به یک بمب مستقل انجام دهد.
ژاپن تنها چیزی که کم دارد، سکوهای پرتاب هستهای با قابلیت پرتاب کلاهکهای هستهای است
ژاپن در حال حاضر تمام زیرساختهای لازم برای تسلیحاتی کردن ظرفیتهای هستهای خود را دارد. تنها چیزی که کم دارد، سکوهای پرتاب هستهای با قابلیت پرتاب کلاهکهای هستهای است. با این حال، ژاپن به دلیل پایگاه صنعتی پیشرفتهاش، میتواند کمبود سکوهای پرتاب خود را در مدت زمان نسبتا کوتاهی جبران کند.
اد نایتو، مفسر ژاپنی، با تایید کارایی فنی و فناورانه ژاپن اظهار داشت: «ژاپن از قابلیتهای ماشینکاری و تولید پیشرفتهای برخوردار است که آن را قادر میسازد تا اجزای سلاح و طیف وسیعی از سیستمهای پرتاب بالقوه مانند موشکهای میانبرد، کشتیها، زیردریاییها و هواپیماها را تولید کند.»
ژاپن همچنین ذخایر زیاد پلوتونیوم دارد که میتواند برای تولید کلاهکهای هستهای استفاده شود. به گفته نایتو، اگر ژاپن ذخایر پلوتونیوم خود را غنیسازی کند، برای «ساخت ۱۰۰۰ بمب» کافی خواهد بود. آنچه هستهای شدن را از غیر هستهای شدن در جزایر ژاپن جدا میکند، اعمال اراده سیاسی برای تعیین این است که آیا ژاپن، ۸۰ سال پس از تبدیل شدن به اولین و تنها قدرتی که مورد حمله هستهای قرار گرفت، به دهمین قدرت هستهای تبدیل میشود یا خیر.
افکار عمومی ژاپن و مساله هستهای شدن
در حالی که ژاپن به احتمال زیاد میتواند بار دیگر میزبان سلاحهای هستهای تاکتیکی آمریکا در خاک خود باشد، هنوز مشخص نیست که آیا اشتیاق داخلی برای توسعه قابلیت سلاحهای هستهای مستقل وجود دارد یا خیر. به عنوان یک دموکراسی در حال رشد، مردم باید از تلاش برای هستهای شدن حمایت کنند. افکار عمومی ژاپن در این مورد اتفاق نظر ندارند، اما مانند گذشته با ایده استقرار سلاحهای هستهای در خاک ژاپن مخالف نیستند. طبق یک نظرسنجی عمومی در سال ۲۰۲۴، ۶۰ درصد از پاسخدهندگان معتقدند که بازدارندگی گسترده آمریکا مصلحتاندیشی است. این سوال که آیا ژاپن میتواند به یک کشور دارای سلاح هستهای تبدیل شود، به برداشت عمومی از نقشی که سلاحهای هستهای در ایمنتر کردن کشور در برابر تجاوزات چین و کره شمالی ایفا میکنند، بستگی دارد.
به نظر میرسد خاطره هیروشیما و ناگازاکی، جایی که ۱۱۰ هزار نفر در اثر دو بمب اتمی ایالات متحده در پایان جنگ جهانی دوم کشته شدند، در حال محو شدن است. بحثهایی که همچنان در افکار عمومی ژاپن در جریان است.
کره جنوبی و موافقت ۷۰درصدی مردم برای اتمی شدن
کره جنوبی، مانند ژاپن، یک دموکراسی است و رهبران سیاسی برای ایجاد قابلیت سلاحهای هستهای به مجوز از سوی مردم نیاز دارند. به همین منظور، افکار عمومی طرفدار یک بازدارندگی هستهای مستقل است و بیش از ۷۰ درصد از مردم این کشور به ایده یک قابلیت بومی واکنش مثبت نشان دادهاند.
در حال حاضر، بعید است که کره جنوبی به بمب دست یابد، اما شرایط مساعدی وجود دارد که گسترش سلاحهای هستهای، کره جنوبی را به یک احتمال مشخص در آینده تبدیل کند. به خصوص اگر پیونگ یانگ با گستاخی، تهدید به استفاده از زور علیه همسایهاش، سئول را تشدید کند.
لهستان و درخواست قرار گرفتن زیر چتر هستهای
جنگ در اوکراین برای کشور همسایه لهستان، تمرکز مجددی بر لزوم ایجاد استحکامات دفاعی قویتر ایجاد کرده است. در مارس ۲۰۲۵، دونالد توسک، نخست وزیر لهستان، تمایل این کشور را برای دستیابی به قابلیتهای مرتبط با هستهای اعلام کرد.
لهستان که از دستیابی به قابلیتهای تسلیحات هستهای خود بازمانده است، به دنبال تعمیق توافقنامههای همکاری امنیتی با متحدان خواهد بود که شامل قرار گرفتن زیر چتر هستهای فرانسه یا آمریکا میشود. نخست وزیر توسک اظهار داشت: «ما باید آگاه باشیم که لهستان باید به دنبال مدرنترین قابلیتهای مرتبط با سلاحهای هستهای و سلاحهای متعارف مدرن باشد. این یک مسابقه برای امنیت است، نه جنگ.»
لهستان به عنوان عضوی از ناتو، از نظر فنی ضمانتهای بازدارندگی هستهای گستردهای را دریافت میکند و در حال حاضر فاقد ظرفیت لازم برای توسعه سلاح هستهای مستقل است.
ترکیه و نگرانی از هستهای شدن ایران و اسرائیل
ترکیه دمدمی مزاجترین عضو اتحاد ناتو است و اغلب انسجام اتحاد را تضعیف میکند. ترکیه با اشاره به تهدید ایران، مانند عربستان سعودی، اعلام کرده است که در صورت توسعه سلاحهای هستهای خود، به دنبال دستیابی به یک قابلیت هستهای مستقل خواهد بود. ترکیه همچنین نگرانیهایی را در مورد سلاحهای هستهای اسرائیل ابراز کرده است. رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری این کشور اظهار داشت: «ما اسرائیل را در نزدیکی خود داریم، تقریبا به عنوان همسایه. آنها با داشتن [سلاحهای هستهای]، سایر کشورها را میترساند.»
در حال حاضر، تقریبا ۵۰ سلاح هستهای تاکتیکی آمریکایی در ترکیه مستقر شدهاند که نشان میدهد آنکارا برای محافظت از منافع حیاتی خود نیازی به بمب ترکیه ندارد. مگر اینکه شکاف شدیدی بین ترکیه و متحدان دیگرش در ناتو، مانند اخراج ترکیه از این اتحاد، رخ دهد. بنابراین بمب هستهای ترکیه یک چشمانداز کم احتمال است.
با اینکه حمایت افکار عمومی از بازدارندگی هستهای بومی بالاست، اما بیثباتی سیاسی مانع حرکت سریع در این مسیر شده است.