هیچ رابطه عاشقانه‌ای هرگز مانند رابطه ایران و آمریکا با چنین کینه و دشمنی پایان نیافته است، خصومتی که همچنان ادامه دارد و دو کشور مرتب یکدیگر را تهدید می‌کنند.
آگهی
از زمان انقلاب ایران در سال ۱۹۷۹ و به گروگان‌گرفته شدن ۵۲ آمریکایی برای مدت ۴۴۴ روز در ایران، ده‌ها موضوع روابط میان این دو کشور را پرتنش کرده است.
البته در میان همه حوادثی که در این سال‌ها روابط واشنگتن و تهران را متشنج کردند، خشونت‌بارترین آن، «عملیات آخوندک» بود. این عملیات در واقع واکنش نیروی دریایی آمریکا به ماجرایی بود که طی آن ناو «ساموئل بی. رابرتس (اف‌اف‌جی-۵۸)» به مین‌های کار گذاشته‌شده توسط ایران برخورد کرد و آسیب دید.
ناو «ساموئل بی رابرتس» در چارچوب عملیات «اراده جدی» به خلیج فارس اعزام شده بود تا از نفت‌کش‌های کویتی در تنگه هرمز و خلیج فارس حفاظت کند. این عملیات به دستور رونالد ریگان، رئیس جمهور وقت آمریکا برای حفاظت از کشتیرانی و رفت‌وآمد آزاد در خلیج فارس و تنگه هرمز انجام شد. عملیات آخوندک یکی از بزرگ‌ترین رویارویی‌های دریایی آمریکا از زمان جنگ جهانی دوم به بعد بود، عملیاتی که منجر به کشته شدن چندین ایرانی شد.
در ۱۰۵ کیلومتری شرق بحرین، برخورد یک مین رها شده با ناو «ساموئل بی رابرتس» باعث ایجاد حفره‌ای ۱۵ فوتی در بدنه این ناو شد و ده ملوان را زخمی کرد. پس از این حادثه، خدمه ناو توانستند آن را به دبی منتقل کنند.
از چهار سال پیش از این حادثه، صدام حسین، رئیس جمهور وقت عراق تلاش داشت آمریکا را در کنار خود وارد جنگ ایران و عراق کند. در سال ۱۹۸۴، عراق حمله به تانکرها و سکوی‌های نفتی ایران را آغاز کرد تا ایرانی‌ها را وادار کند اقدامات شدیدی را برای حفاظت از منافعشان انجام دهند.
ایرانی‌ها همان‌طور که صدام انتظار داشت، واکنش نشان دادند و به تانکرهای نفت با پرچم کویت که حامل نفت عراق بودند، حمله کردند. کویت، اگرچه به صورت رسمی متحد بغداد بود، اما هم مشارکتی در جنگ ایران و عراق نداشت و هم متحد کلیدی آمریکا در منطقه بود.
همچنین بر اساس برخی گزارش‌های منتشر شده در آن زمان، ایرانی‌ها مسیرهای بین‌المللی کشتیرانی در خلیج فارس را مین‌گذاری کرده بودند. صدام بر این نظر بود که واشنگتن به سادگی از کنار مین‌گذاری در خلیج فارس نمی‌گذرد، زیرا نیروی دریایی آمریکا ماموریت داشت آزادی رفت‌وآمد در مسیرهای دریایی را تضمین کند. از همین رو صدام امیدوار بود که ایرانی‌ها اقدام به مین‌گذاری کنند.
در آوریل ۱۹۸۸، ایران هنگام مین‌گذاری در آب‌های بین‌المللی گرفتار شد، و آن زمانی بود که هلیکوپترهای «ام‌اچ۶» و «ای‌اچ-۶» ارتش آمریکا خدمه کشتی «ایران اجر» به این ادعا که در حال مین‌گذاری است، مجبور به ترک آن کردند. سپس یگان ویژه نیروی دریایی آمریکا کشتی «ایران اجر» را تصرف کردند و از ضبط مین‌ها و دفترچه ثبت محل‌های مین‌گذاری در این کشتی خبر دادند. آن‌ها روز بعد این کشتی را غرق کردند.
در همان زمان بود که ناو «ساموئل بی رابرتس» به یک مین برخورد کرد که با واکنش بسیار شدید آمریکا همراه شد. پس از این حادثه، هواپیماهایی از ناو «یو‌اس‌اس انتربرایز» همراه با دو گروه عملیاتی علیه ایرانی‌ها وارد عمل شدند.
اولین گروه عملیات سطحی با دو ناوشکن، یک کشتی آبی-خاکی و چندین فروند هلیکوپتر به سکوی نفتی ساسان حمله کردند. با پاکسازی منطقه از وجود نیروهای ایرانی توسط هلیکوپترهای کبرا، تفنگداران دریایی آمریکا پس از تصرف سکوی نفتی ساسان، آن را هنگام ترک از بین بردند.
گروه عملیات سطحی دیگر، متشکل از یک ناو موشک‌انداز و دو ناوچه، به سکوی نفتی «سیری» حمله کرد. طرح اولیه این بود که یگان ویژه نیروی دریایی آمریکا این سکوی نفتی را تصرف کنند، اما بمباران شدید آن، چنان بود که مأموریت این یگان دیگر لازم نشد.
ایران با اعزام قایق‌های تندرو به منطقه درگیری تلاش کرد تا به این حملات واکنش نشان دهد، اما جنگنده‌های آمریکایی یکی از آن‌ها را غرق کردند و سایر قایق‌ها را به داخل قلمروی ایران عقب راندند.
پی از این رویداد، ناو ایرانی «جوشن»، به‌تنهایی کل گروه عملیات سطحی دوم را به چالش کشید. در این درگیری، «جوشن» یک موشک «هارپون» شلیک کرد، اما ناوهای آمریکایی آن را با چهار موشک «استاندارد» هدف قرار دادند و سپس با استفاده از آتش‌بار توپخانه آن را غرق کردند. نیروهای آمریکایی همچنین با استفاده از سیستم‌های ضدموشکی خود، موشک هارپون ایرانی را منحرف کردند.
یک ناوچه ایرانی به نام «سهند» نیز به ناو «یو‌اس‌اس جوزف استراس» و هواپیماهای محافظ آن با نام «ای-۶ اینترودر» حمله کرد، که همگی با موشک‌های خود پاسخ دادند. موشک‌های آمریکایی باعث آتش‌سوزی در ناو «سهند» شدند. این ناوچه پس از رسیدن آتش به انبار مهمات آن، منفجر و غرق شد.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
ناوچه ایرانی دیگری به نام «سبلان» به هواپیماهای آمریکایی «ای-۶ اینترودر» حمله کرد. یک خلبان نیروی دریایی آمریکا یک بمب هدایت‌شونده لیزری را به سمت ناوچه سبلان شلیک کرد که باعث آتش‌سوزی در این ناوچه شد.
هنگامی‌که یدک‌کش ایرانی قصد داشت ناوچه سبلان را از منطقه درگیری خارج کند، به هواپیماهای «ای-۶ اینترودر» دستور داده شد حمله را متوقف کنند تا از تشدید وضعیت جلوگیری شود.
پس از این درگیری، آمریکا همه حملات خود را متوقف کرد و راه حلی به ایران ارائه کرد که تهران آن را به سرعت پذیرفت.
در جریان «عملیات آخوندک»، سه تفنگدار دریایی آمریکا در پی سقوط یک فروند هلیکوپتر کشته شدند.
آیا تهران و واشنگتن به نقطه اوج چهار دهه بی‌اعتمادی، دشمنی و رویارویی رسیده‌اند؟
با بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید و سخنان تهدیدآمیز او در قبال ایران، تنش میان واشنگتن و تهران بار دیگر بالا گرفته است، به‌گونه‌ای که برخی احتمال حمله دوباره آمریکا و اسرائیل را می‌دهند.
پس از آنکه که اسرائیل در ژوئن ۲۰۲۵ به ایران حمله کرد، این جنگ ۱۲ روزه با حملات آمریکا به برخی از مراکز هسته‌ای ایران متوقف شد. روز ۲۲ ژوئن، آمریکا علاوه بر مراکز هسته‌ای نطنز و اصفهان، تاسیسات فردو را نیز با بمب‌های سنگرشکن خود هدف قرار داد. در مقابل ایران نیز با شلیک چندین موشک به پایگاه آمریکا در قطر به این حملات پاسخ داد.
دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا حمله ماه ژوئن آمریکا به ایران را «ضربه‌ای تاریخی» خواند و آن را «نقطه عطفی برای تضمین اینکه ایران هرگز به سلاح هسته‌ای دست نخواهد یافت»، دانست.
با وجود این، برخی از تحلیگران سیاسی از این روزهای پس از جنگ ۱۲روزه اسرائیل با ایران که با بمباران تأسیسات هسته‌ای ایران توسط آمریکا متوقف شد، به‌عنوان روزهایی نام می‌برند که روابط تهران و واشنگتن به نقطه اوج چهار دهه بی‌اعتمادی، دشمنی و رویارویی میان دو کشور رسیده است.
اینک این سؤال مطرح است با توجه به اینکه آمریکا و ایران بارها تا مرز جنگ مستقیم پیش رفته‌اند، آیا این بار هم می‌توانند تنش میان خود را مدیریت کنند و آن را کاهش دهند؟