ترور ایمن الظواهری، رهبر القاعده در جریان عملیاتی طراحی شده از سوی ایالات متحده با یک پهپاد به خوبی نشان داد که رهبران طالبان تا چه حد می توانند در برابر دشمنی مجهز به فناوریهای پیشرفته آسیب پذیر باشند.
آگهیطالبان یک سال پس از بازگشت به قدرت در کابل از بعد نظامی قویتر از هر زمان دیگر ظاهر شده اما حکومت آنها همچنان با تهدیدهایی روبهرو است.
طالبان برای تقویت امارت اسلامی و استحکام بیشتر حکومت خود هزاران جنگجو را به دره پنجشیر، محل استقرار تنها تهدید بالقوه نظامی که اسلامگرایان از زمان تسلط بر افغانستان در داخل کشور با آن مواجه بودهاند، اعزام کرده است.
این دره زیبا و منحصر به فرد که در شمال شرقی افغانستان افغانستان واقع شده برای چندین دهه سنگر مقاومت در برابر نیروهای خارجی و زادگاه جبهه مقاومت ملی بود.
در سوی دیگر، همچنین شاخه موسوم به خراسانِ گروه خلافت اسلامی یا داعش قرار دارد که طی دوازده ماه گذشته بارها دست به بمبگذاری و حملات انتحاری در کابل و دیگر شهرهای افغانستان، بویژه علیه اقلیت شیعه ساکن در این کشور زده است.
این دسته از مخالفان امارت اسلامی که به جهت انجام عملیات انتحاری و پیروی از تفکرات افراطگرایانه از آنها به عنوان گروههای جهادی نام برده میشود به جای مقابله با طالبان، اغلب بر اهداف ضعیف متمرکز شده و عمدتا در جریان عملیاتی مساجد شیعیان و معابد سیکها را هدف قرار میدهند.
این در حالی است که حکومت طالبان پس از خروج آشفته نیروهای نظامی آمریکا در ۳۱ اوت گذشته از افغانستان دیگر همانند گذشته با تهدیدهای مستقیم غرب مواجه نیست.
ترور ایمن الظواهری، رهبر القاعده در جریان عملیات پهپادی ایالات متحده نشان داد که رهبران طالبان تا چه حد می توانند در برابر دشمنی مجهز به فناوریهای پیشرفته آسیب پذیر باشند.
جبهه مقاومت راهی طولانی در پیش دارد
در حالی که حضور نیروهای حلقه مقاومت افغانستان در دره پنجشیر موضوعی است که طالبان را بیش از همه چیز دیگر نگران می کند اما مایکل کوگلمن، تحلیلگر اندیشکده «مرکز ویلسون» در واشنگتن معتقد است که مقاومت راهی طولانی را در پیش دارد.
او به خبرگزاری فرانسه گفت:«فکر میکنم که جبهه مقاومت ملی میتواند از شروع حملات داعش برای انجام حملات بیشتر به خوبی بهره برداری کند.»
به گفته این تحلیلگر غربی: «اگر افغانها شاهد انفجار و حملات مرگبار علیه خانوادههایشان توسط داعش باشند، فکر میکنم این میتواند آسیب بزرگی به مشروعیت طالبان وارد کند و فرصتی مناسب برای بهرهبرداری جبهه مقاومت ملی باشد.»
پنجشیر آخرین ولایتی بود که در جریان تصرف برق آسای طالبان بر کشور در سال گذشته میلادی به دست شبهنظامیان اسلامگرا افتاد؛ جبهه مقاومت ملی تا روز ششم سپتامر، سه هفته پس از تصرف کابل، در این دره مقاومت کرد.
نیروهای جبهه مقاومت ملی پس از تسلط طالبان بر پنجشیر و بازگشت آرامش به این دره از ماه مه گذشته بار دیگر از مخفیگاههای خو د در کوهها بیرون آمده و حملات تازه علیه طالبان را آغاز کردند.
امیر،ِ یک شهروند افغانستان و ساکن پنجشیر به خبرگزاری فرانسه گفت: «از زمانی که طالبان به دره رسیدند، مردم در وحشت هستند، آنها نمی توانند آزادانه صحبت و گفتگو کنند.»
او افزود: «طالبان فکر میکنند که اگر جوانان دور هم نشستهاند، پس باید علیه آنها برنامهریزی کنند.»
مبارزان جبهه مقاومت به رهبری احمد شاه مسعود، ملقب به شیر پنجشیردر دهه ۱۹۸۰، از ارتفاعات همین دره با اشغالگران اتحاد جماهیر شوروی سابق جنگیدند.
آگهیبا خروج ارتش سرخ، افغانستان وارد جنگ داخلی شد و ۶ سال پس از کشتار و هرج و مرج «مجاهدین»، طالبان کنترل کشور را به دست گرفتند. پنجشیر در برابر اشغال کشور توسط طالبان مقاومت کرد، اگرچه مسعود دو روز قبل از حملات ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ میلادی به ایالات متحده ترور شد.
اعدامهای خودسرانه و نقض حقوق بشر در دره پنجشیر
جبهه مقاومت ملی اکنون توسط احمد مسعود، پسر احمد شاه مسعود هدایت و رهبری میشود؛ وی همانند بسیاری از رهبران این جبهه در مکانی نامعلوم به سر میبرند.
نیروهای طالبان در حال حاضر تردد از مسیر جاده اصلی منتهی به دره پنجشیر را با ایجاد ایستگاههای ایست و بازرسی به شدت کنترل میکنند.
هزاران نفر از ساکنان این دره که زمانی محل زندگی حدود ۱۷ هزار نفر بود از محل گریخته اند؛ فضای ترس به شدت در این منطقه حاکم شده و ساکنان تنها در صورتی لب به سخن بویژه با رسانهها باز میکنند که نام واقعی آنها فاش نشود.
آگهیگروه های مدافع حقوق بشر طالبان را به سوء استفاده از قدرت و ارتکاب تخلفات گسترده از جمله اعدامهای غیرقانونی در پنجشیر متهم کردهاند؛ اتهامهایی که طالبان آنها را رد می کنند.
عفو بینالملل ماه ژوئن گذشته اعلام کرده بود : «افرادی که خودسرانه دستگیر شدهاند با شکنجه فیزیکی و ضرب و شتم مواجه هستند که در برخی موارد حتی به مرگ نیز منتهی میشود».
جمشید، از ساکنان یکی از شهرکهای پنجشیر میگوید: «طالبان بستگان جنگجویان را که با مقاومت هستند دستگیر و تهدید به کشتن میکنند. این تهدیدها بسیاری از جنگجویان را وادار میکند که از کوه ها پایین بیایند و تسلیم شوند.»
مواضع متناقض طالبان در خصوص نیروهای جبهه مقاومت ملی
با این حال، مقامات طالبان مواضع متفاوت و گاه متناقضی در خصوص تهدید ناشی از جبهه مقاومت ملی اتخاذ میکنند؛ به نحوی که از یک سو وجود آنها را (در دره پنجشیر) انکار میکنند و از سوی دیگر جنگجویان را برای مبارزه با آنها به منطقه میفرستند.
آگهیعبدالحمید خراسانی، رئیس یگان نیروی ویژه طالبان مستقر در این دره، به خبرگزاری فرانسه گفت: «ما هیچ جبهه ای ندیدیم؛ جبهه وجود ندارد. تنها چند نفر در کوهها هستند. ما آنها را تعقیب می کنیم.»
این درحالیست که علی نظری، رئیس بخش روابط خارجی جبهه مقاومت ملی افغانستان ادعاهای طالبان در این خصوص را رد میکند.
وی در این خصوص میگوید: «ما اگر ما چند رزمنده بودیم و اگر به کوه ها رانده شدهایم، چرا هزاران رزمنده خود را به اینجا می فرستند؟»
علی نظری همچنین مدعی شد که جبهه مقاومت ملی افغانستان اکنون دست کم ۳ هزار نیروهای جنگی و نیز پایگاههایی در سراسر منطقه پنجشیر دارد.
آگهیاز سوی دیگر، مایکل کوگلمن، تحلیلگر اندیشکده «مرکز ویلسون» معتقد است که جبهه مقاومت ملی اراده مبارزه دارد، اما هنوز از ظرفیت لازم برای این کار برخوردار نیست.
وی همچنین تاکید میکند: «برای آنکه جبهه مقاومت ملی یک گروه واقعاً مؤثر باشد، به حمایت بیشتر خارجی، و نیز کمکهای نظامی و مالی نیاز دارد.»