بر اساس گزارشی تازه در سال ۲۰۲۴ بیش از ۶ هزار و ۵۰۰ مورد شیوع بیماریهای منتقله از غذا گزارش شده است.
مقامهای بهداشت و ایمنی غذایی هشدار دادهاند که موارد مسمومیت غذایی شدید مرتبط با باکتری لیستریا در اروپا پارسال افزایش یافت که احتمالا ناشی از تغییر الگوهای غذایی و سالمند شدن جمعیت است.
به گزارش جدید مرکز اروپایی پیشگیری و کنترل بیماریها (ECDC) و سازمان ایمنی غذایی اروپا (EFSA)، در سال ۲۰۲۴ بیش از سههزار مورد تاییدشده ابتلا به لیستریا گزارش شد، حدود ۷۰ درصد به بستری در بیمارستان نیاز داشتند و یک نفر از هر ۱۲ نفر جان باخت.
لیستریا نوعی باکتری است که در محیطهای مرطوب و خنک رشد میکند و حتی با ضدعفونی شدید هم از بین بردنش دشوار است. عفونتها که اغلب از راه غذا منتقل میشوند نادرند اما میتوانند مرگبار باشند.
این گزارش نشان میدهد در تا ۳ درصد از غذاهای آمادهمصرف، سطح آلودگی به لیستریا بالاتر از حدود مجاز ایمنی غذایی اتحادیه اروپا است. سوسیسهای تخمیرشده شایعترین مورد آلودهاند.
اوله هویِر که هدایت کار ECDC برای پیوند دادن سلامت انسان، حیوان و محیطزیست را بر عهده دارد، گفت: «با وجود نادر بودن آلودگی، لیستریا میتواند بیماری شدید ایجاد کند و به همین دلیل یکی از جدیترین تهدیدهای ناشی از غذاست که ما پایش میکنیم.»
این گزارش ابتلا به لیستریا، سالمونلا، کمپیلوباکتر، اشرشیا کلی تولیدکننده سم شیگا (STEC) و دیگر باکتریها را در سراسر اتحادیه اروپا، بریتانیا و هشت کشور غیرعضو دیگر رصد کرده است.
به گفته این گزارش، در سال ۲۰۲۴ تعداد ۶٬۵۵۸ مورد شیوع ناشی از غذا ثبت شد که نسبت به سال پیش ۱۴.۵ درصد افزایش داشت. با اینکه تعداد موارد و بستریها هم بیشتر شد، شمار مرگها پارسال کاهش یافت.
این گزارش میگوید «روند رو به افزایش» عفونتهای ناشی از غذا احتمالا حاصل ترکیبی از عوامل است، از جمله تغییر عادات غذایی مثلا مصرف بیشتر غذاهای آمادهمصرف، رعایتنشدن بهداشت در آمادهسازی و نگهداری غذا و نیز سالمند شدن جمعیتی که در برابر بیماری آسیبپذیرتر است.
در سال ۲۰۲۴، سبزیها و دیگر محصولات غیرحیوانی با بیشترین مرگومیر در شیوعهای مسمومیت غذاییِ دارای شواهد قوی درباره منشأ مرتبط بودند. اما سالمونلا عامل بیشتر شیوعها بود و تخممرغ و فرآوردههای آن حامل اصلی بهشمار رفتند.
نهادهای اتحادیه اروپا گفتند در دهه گذشته «افزایش قابل توجهی» در عفونتهای سالمونلا در مزارع پرورش طیور رخ داده و بسیاری از کشورهای عضو برای مقابله با آن به اندازه کافی اقدام نمیکنند.
فرانک وردونک، رئیس واحد خطرات زیستی و بهداشت و رفاه حیوانات در EFSA، در بیانیهای گفت: «امسال شمار قابل توجهی از کشورهای اتحادیه اروپا نتوانستند همه اهداف کاهش سالمونلا در طیور را برآورده کنند و فقط ۱۴ کشور عضو بهطور کامل به اهداف دست یافتند.»
این نهادها افزودند مردم میتوانند برای دور ماندن از عفونتهای ناشی از غذا اقدامهایی انجام دهند؛ از جمله نگه داشتن دمای یخچال روی ۵ درجه سانتیگراد یا کمتر، مصرف کردن غذاهای آمادهمصرف پیش از تاریخ مصرف، خوب پختن گوشت، جدا نگه داشتن غذای پخته و خام و شستن دستها، ابزار پختوپز و سطوح پس از تماس با مواد خام.
آنها همچنین گفتند «گروههای آسیبپذیر» از جمله سالمندان، زنان باردار و افرادی با سیستم ایمنی ضعیف باید «از مصرف غذاهای پرخطر پرهیز کنند»، مانند غذاهای آمادهمصرف، شیر پاستوریزهنشده و پنیر نرم پاستوریزهنشده.
هویِر گفت: «حفاظت از این گروهها نیازمند پایش قوی، تولید غذای ایمن و رعایت نکات کلیدی در خانه است.»