با آغاز بهره‌برداری تجاری پروژه در سال آینده انتظار می‌رود این پروژه به نخستین سایت فراساحلی ذخیره‌سازی CO2 در اتحادیه اروپا تبدیل شود که به‌طور کامل عملیاتی است.
میدان نفتی دورافتاده «نینی» در دریای شمالِ اروپا که ابتدا به‌صورت نقطه‌ای در افق دیده می‌شود، از داخل بالگرد کم‌کم پدیدار می‌شود.
این میدان که برای استخراج سوخت‌های فسیلی به کار می‌رفت، اکنون فرصتی دوباره یافته تا دی‌اکسید کربنِ گرم‌کننده سیاره را به‌طور دائمی زیر بستر دریا ذخیره کند.
در فرایندی که تقریبا برعکس استخراج نفت است، غول شیمیایی «اینئوس» قصد دارد CO2 مایع را در اعماقِ مخازن نفتیِ تخلیه‌شده، در عمقی حدود ۱٬۸۰۰ متر زیر بستر دریا، تزریق کند.
خبرگزاری آسوشیتدپرس بازدیدی نادر از سکوی «سیری» انجام داد؛ سکویی نزدیک میدانِ بدون‌سرنشین «نینی» که آخرین مرحله تلاش‌های اینئوس برای جذب و ذخیره کربن با نام «گرین‌سند فیوچر» است.
با آغاز فعالیت‌های تجاری این پروژه در سال آینده، انتظار می‌رود «گرین‌سند» به نخستین سایت فراساحلیِ ذخیره CO2 در اتحادیه اروپا که به‌طور کامل عملیاتی است تبدیل شود.
فعالان محیط‌زیست می‌گویند جذب و ذخیره کربن که با نام CCS نیز شناخته می‌شود نقشی در مقابله با تغییرات اقلیمی دارد اما نباید بهانه‌ای برای صنایع باشد تا از کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای شانه خالی کنند.
برنامه‌های آینده
«مادس گاده»، مدیرعامل «اینئوس انرژی اروپا»، می‌گوید در آغاز سالانه ۳۶۳ هزار تن CO2 ذخیره خواهد شد و این ظرفیت تا سال ۲۰۳۰ به ۷.۳ میلیون تن در سال افزایش می‌یابد.
گاده می‌گوید: دانمارک این ظرفیت را دارد که بیش از چند صد سالِ انتشارهای خودمان را ذخیره کند. ما می‌توانیم صنعتی ایجاد کنیم که به اروپا کمک کند تا بخش زیادی از CO2 را همین‌جا ذخیره کند.
«گرین‌سند» با تاسیسات بیوگاز دانمارک قراردادهایی بسته تا انتشارهای کربنیِ جمع‌آوری‌شده آنها را در مخازنِ تهی‌شده میدان «نینی» دفن کند.
یک «ترمینال CO2» برای ذخیره موقتِ گازِ مایع در بندر «اِسبی‌یر»، در ساحل غربیِ شبه‌جزیره «یوتلند» دانمارک، در حال ساخت است.
یک شناورِ حاملِ ویژه با نام «کربن دیسترویر ۱» نیز در هلند در حال ساخت است.
راهکار اقلیمی
طرفداران فناوری جذب کربن می‌گویند این یک راهکار اقلیمی است چون می‌تواند گازِ گلخانه‌ایِ محرکِ اصلیِ تغییرات اقلیمی را حذف و در اعماق زمین دفن کند.
آنها اشاره می‌کنند که هیئت بین‌الدولی تغییرات اقلیم (IPCC) این فناوری را ابزاری در مبارزه با گرمایش جهانی دانسته است.
اتحادیه اروپا پیشنهاد کرده تا سال ۲۰۴۰ دست‌کم ۲۲۷ میلیون تن ظرفیت ذخیره CO2 در سال ایجاد شود که بخشی از برنامه‌ها برای رسیدن به «انتشار خالص صفر» تا سال ۲۰۵۰ است.
گاده می‌گوید جذب و ذخیره کربن از بهترین راه‌های کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای است.
او گفت: ما نمی‌خواهیم اروپا را صنعتی‌زدایی کنیم. در عوض می‌خواهیم چند ابزار برای کربن‌زدایی داشته باشیم.
کارشناسان اداره زمین‌شناسی دانمارک می‌گویند ماسه‌سنگِ «گرین‌سند» برای ذخیره CO2 مایع بسیار مناسب است. «نیلس شویس‌بو»، پژوهشگر ارشد در اداره زمین‌شناسی دانمارک و گرینلند، گفت حدود یک‌سومِ حجم این سنگ از حفره‌های ریز تشکیل شده است.
شویس‌بو افزود: دریافتیم میان مخزن و CO2 تزریق‌شده هیچ واکنشی رخ نمی‌دهد. همچنین دریافتیم سنگِ پوششیِ بالای آن ظرفیت کافی برای تحمل فشاری دارد که هنگام ذخیره CO2 در زیرسطح ایجاد می‌شود.
او گفت: همین دو عامل آنجا را به محلی ایده‌آل برای ذخیره تبدیل می‌کند.
محدودیت‌ها و انتقادها
هرچند تاسیسات متعددی برای جذب کربن در سراسر جهان وجود دارد، این فناوری با مقیاسِ موردنیاز فاصله زیادی دارد، گاهی در عملیات خود از انرژی فسیلی استفاده می‌کند و تنها بخش بسیار کوچکی از انتشارهای جهانی را جذب می‌کند.
پروژه «گرین‌سند» قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ هر سال حداکثر ۷.۳ میلیون تن CO2 را دفن کند. آژانس بین‌المللی انرژی می‌گوید سال گذشته در جهان نزدیک به ۳۴.۵ میلیارد تن CO2 منتشر شد.
کنشگران محیط‌زیست می‌گویند از CCS به‌عنوان بهانه‌ای برای صنایع استفاده شده تا کاهش انتشار را به تعویق بیندازند.
«هلنه هاگل»، رئیسِ سیاست‌های اقلیمی و محیط‌زیستی در «گرین‌پیس دانمارک»، گفت: می‌توانیم در آن چند بخشِ بسیار محدود که کاهش انتشار واقعا دشوار یا ناممکن است از CCS استفاده کنیم.
او افزود: اما وقتی تقریبا همه بخش‌های جامعه می‌گویند باید فقط انتشارها را بگیریم و ذخیره کنیم به‌جای اینکه آنها را کاهش دهیم، مشکل همین‌جاست.
در حالی که این غول شیمیایی تلاش‌های خود برای ذخیره کربن را گسترش می‌دهد، امیدوار است توسعه میدان نفتی دیگری را در دریای شمال که تاکنون به بهره‌برداری نرسیده بود آغاز کند.
گاده در دفاع از برنامه‌های شرکت گفت: برای گذار، مقایسه ردپای کربنِ واردات انرژی با تولید نفت و گاز داخلی یا منطقه‌ای بسیار مهم‌تر است و نباید به سمت واردات با ردپای بالاتر برویم.
او افزود: انجام این کار را برای دوره‌ای ضروری می‌بینیم تا گذار اروپا را شکل دهیم.