تغییرات آب و هوایی؛ قرنطینه روند افزایش گازهای گلخانه‌ای را تغییر نداد
خوش آمدید به برنامه تغییرات آب و هوایی و بروزرسانی ماهانه ما درباره آنچه واقعا در حال رخ دادن برای سیاره ماست.
در این برنامه ویژه، به سال ۲۰۲۰ برمی گردیم، سالی که زیر سایه شیوع ویروس کرونا گذشت. در این برنامه نگاهی تخصصی داریم به وضعیت آب و هوایی این سال.
اوکسانا تاراسووا، رئیس بخش تحقیقات محیط زیست «دبلیو ام او» می گوید: «آنچه همه‌گیری کرونا به ما نشان داد این است که امیدی وجود دارد به این معنا که اگر نیاز به اقدام داشته باشیم قادر به اقدامات گسترده هستیم.»
در نخستین قدم آخرین داده‌های سرویس تغییرات آب هوایی کپرنیک را بررسی می کنیم.
سال ۲۰۲۰ در کنار سال ۲۰۱۶، رکورد گرمترین سال را به خود اختصاص داده است با درجه حرارتی حدود ۰.۶ درجه سانتیگراد بالاتر از متوسط دوره ۱۹۸۱تا ۲۰۱۰.
سال ۲۰۲۰ همچنین گرمترین دهه ثبت شده تاکنون بوده است. این واقعیت را می توان روی نمودارهای ارائه شده در ویدئو دید.
نمودار ارائه شده میانگین دمای دهه‌های مختلف را از دهه ۱۸۵۱ تاکنون نشان می دهد و افزایش دمای زمین در ۴۰ سال گذشته کاملا روی نموداار آشکار است.
همه‌گیری کرونا باعث گسترش تدابیر قرنطینه در سراسر اروپا شد. خیابان ها ناگهان خالی شدند و هوا تمیزتر شد. در واقع سطح آلودگی دی اکسید نیتروژن ناشی از وسایل نقلیه در بعضی از مناطق تا ۵۰ درصد کاهش یافت. اما این تغییرات دیرپا نبودند.
ریچارد انگلن از سرویس مانیتورینگ کوپرنیک چرایی آنرا توضیح می دهد: «اگر انتشار این گازها کاهش یابد، غلظت کاهش می یابد. اگر انتشار گازها دوباره افزایش یابد، غلظت دوباره افزایش می یابد. این وضعیت اساسا به این دلیل است که این آلاینده‌ها عمر کوتاهی در جو دارند. آنها یا از طریق بارندگی به سطح زمین سقوط می کنند یا با گازهای دیگر در جو واکنش نشان می دهد، بنابراین عمر آنها محدود است.»
بنابراین آلودگی هوا در سال ۲۰۲۰ با آمد و رفت قرنطینه، کاهش و افزایش یافت. در همین حال میزان انتشار دی اکسید کربن در سال گذشته ۷ درصد کاهش یافت. اما آیا این کاهش واقعا تاثیری بر آب و هوا تاثیر گذاشت؟
به دیدار کارشناسان سازمان جهانی هواشناسی رفتم تا در اینباره بیشتر بدانیم. در در باغ گیاهشناسی ژنو به ملاقات اوکسانا تاراسووآ دانشمند در زمینه انتشارات دی اکسید کربن رفته‌ایم.
او می گوید که کاهش انتشار گازها در اثر همه گیری از نظر تغییرات آب و هوایی قابل توجه نیست. به گفته وی: «سطح دی اکسید کربن در جو و همچنین سایر گازهای گلخانه‌ای کلیدی مانند متان و اکسید نیتروژن، همه در حال افزایش هستند. بنابراین ما هیچ کاهش غلظتی را مشاهده نکرده‌ایم. بنابراین اگر به منحنی نگاه کنیم می بینیم که بالاتر و بالاتر می رود و ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ استثنا نیستند و این غلظت هنوز هم در حال افزایش است.»
دی اکسید کربن باعث ایجاد اثر گلخانه‌ای می شود به این دلیل که گاز گرما را در داخل جو محبوس نگاه می دارد همانطور که گلخانه شیشیه‌ای گیاهان گرمسیری گرما را حفظ می کند.
اوکسانا تاراسووآ می افزاید: «یک اثر گلخانه‌ای طبیعی وجود دارد که اثراتش باقی مانده و قبل از فعالیت‌های انسانی برقرار بوده و یک اثر گلخانه‌ای ناشی از فعالیت‌های انسانی است. بنابراین وقتی که ما دی اکسید کربن اضافی یا متان یا اکسید نیتروژن در جو منتشر می کنیم، تمام آن ملکول‌هایی که ما اضافه می کنیم همانند ماشین‌های کوچک گرم‌کننده کار می کنند.»
این «ماشین‌های گرمایشی کوچک» به این معناست که ما در مسیر رسیدن به یک و نیم درجه افزایش گرمایش زمین در دهه‌های آینده هستیم.
همچنین بخاطر داشته باشید که سیستم اقلیمی بسیار آهسته واکنش نشان می دهد همانطور که ماکس دیلی، مدیر بخش خدمات اقلیمی «دبلیو ام او» توضیح می دهد: «دهه‌ها طول می کشد تا سیستم آب و هوا بتواند به آنچه امروز در جو وجود دارد، برسد. بنابراین الگوی دمایی که امروز در سطح جهانی مشاهده می کنیم و اینجا روی این نقشه می بینید محصول غلظت گازهای گازهای گلخانه‌ای است که ۳۰ سال قبل در جو جمع شده است. بنابراین ۳۰ سال دیگر طول می کشد تا دمای هوا متناسب غلظت گازهای گلخانه‌ای که امروز در جو داریم بتواند به یک تعادلی نزدیک شود.»
فعالیت انسانی به این معنی است که سطح دی اکسید کربن در حال حاضر بیش از ۴۱۰ قسمت در میلیون است در حالی که میانگین دوران صنعتی شدن ۲۹۰ در میلیون بوده است. پیامدهای این افزایش عمیق است.
به گفته اوکسانا تاراسووآ: «آخرین باری که جو زمین با این مقدار دی اکسید کربن روبرو شد سه تا پنج میلیون سال قبل بود. در آن زمان ما دو تا سه درجه افزایش دما را داشتیم و ده تا بیست متر سطح دریاها بالا آمد اما این به زمانی مربوط می شود که هیچ انسانی وجود نداشت.»
بنابراین ان تصویر اقلیم ما در حال حاضر است اگر بتوان میزان انتشار را به صفر رساند، اوضاع به آرامی تغییر خواهد کرد. برای اطلاعات بیشتر به صفحه تغییرات آب و هوایی در یورونیوز سر بزنید.