درخواست رهبران گروه ۷ از ایران برای تغییر فوری رویکرد؛ تهران واکنش نشان داد

رهبران ۷ کشور صنعتی جهان در آلمان
رهبران ۷ کشور صنعتی جهان در آلمان Copyright Brendan Smialowski/AFP or licensors
نگارش از Amirbehnam MASOUMI
هم‌رسانی این مطلبنظرها
هم‌رسانی این مطلبClose Button

بیانیه اجلاس سران گروه ۷ بر تعهد این اعضا برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح اتمی تاکید می‌کند و از جمهوری اسلامی می‌خواهد تا با پایان دادن به سیاست‌های ویرانگر منطقه‌ای، از ایجاد ناامنی در ‌آب‌راه‌های بین‌المللی دست بردارد و همچنین نقض سیستماتیک حقوق بشر را متوقف کند.

آگهی

رهبران کشورهای گروه ۷ روز سه‌شنبه ۲۸ ژوئن با صدور بیانیه‌ای از ایران خواستند تا ضمن از سرگیری اجرای تعهدات هسته‌ای به سیاست‌های مخرب منطقه‌ای خود پایان دهد و نقض سیستماتیک حقوق بشر را متوقف کند. 

این بیانیه که در سومین و آخرین روز اجلاس سران هفت کشور صنعتی جهان در ایالت بایرن آلمان صادر شد، از بی‌نتیجه ماندن گفت‌وگوهای فشرده برای احیای برجام و همچنین بهره‌ نبردن ایران از فرصت مذاکرات برای دستیابی به توافق جدید ابراز تاسف کرده است.

رهبران ۷ کشور صنعتی جهان طبق روال دو دهه گذشته «دیپلماسی را بهترین گزینه برای محدودیت برنامه هسته‌ای ایران» توصیف کرده و خواستار «همکاری سازنده» جمهوری اسلامی با «آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای بر اساس بیانیه ۸ ژوئن شورای حکام و فراهم کردن پاسخ‌های فنی دقیق برای حل مسائل باقی مانده» شدند.

بریتانیا، فرانسه و آلمان کشورهای طرف ایران در توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ و ایالات متحده آمریکا، عضو پیشین توافق هسته‌ای، در گروه ۷ حضور دارند. ایران در ماه‌های اخیر و پس از توقف موقت گفت‌وگوهای وین، میزان همکاری‌های فراپادمانی با آژانس را به شدت کاهش داد. همین رویکرد موجب نگرانی شدید این نهاد وابسته به سازمان ملل متحد شده است. 

در پی سفر جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران، ایران و بروکسل برای از سرگیری مذاکرات غیرمستقیم میان تهران و واشنگتن، با میانجیگری اتحادیه اروپا در یکی از کشورهای همسایه ایران، توافق کردند. 

سیاست‌های منطقه‌ای، امنیت دریانوردی و برنامه موشکی ایران

بیانیه رهبران گروه ۷ همچنین از ایران می‌خواهد تا سیاست‌های مخرب منطقه‌ای خود را فورا متوقف کند و به روند گفت‌وگوهای منطقه‌ای برای بهبود روابط با همسایگان بپیوندد. این بیانیه همچنین خواستار توقف فوری ناامن کردن آب‌راه‌های بین‌المللی از سوی ایران و توسعه برنامه موشک‌های بالستیک این کشور شده است.

جمهوری اسلامی ایران از زمان حمله ایالات متحده آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ نفوذ منطقه‌ای خود را به شدت افزایش داده و با دولت‌ها و نیروهای وابسته به عربستان سعودی عملا وارد جنگ نیابتی شده است. این روند در پی انقلاب‌های پی‌در‌پی در کشورهای عربی در سال ۲۰۱۱ شدت گرفته است. ایران در سوریه، یمن و عراق «رسما» با نیروها و دولت‌های مورد حمایت ریاض می‌جنگد. خاک عربستان سعودی و امارات متحده عربی بارها از سوی حوثی‌های یمن مورد حملات موشکی و پهپادی قرار گرفته است. 

از زمان آغاز اجرای سیاست فشار حداکثری دولت دونالد ترامپ بر ایران و تلاش ایالات متحده آمریکا و همپیمانان سنتی این کشور در منطقه، ایران چندین بار به‌صورت یکجانبه یا در اقدام‌های متقابل نفت‌کش‌های دیگر کشورها را در نزدیکی آب‌های ساحلی خود در خلیج فارس و دریای عمان توقیف کرده است. آخرین مورد از این دست، توقیف یک نفت‌کش یونانی در پاسخ به توقیف یک نفت‌کش روسی حامل نفت ایران در یونان بود. به‌علاوه در چهار سال گذشته چندین انفجار در بنادر و باراندازی امارات روی داده است. 

با وجود تشدید تنش‌ها میان ایران از یک سو و پادشاهی سعودی و متحدانش از سوی دیگر، در یک سال و نیم گذشته و به‌ویژه از زمان خروج ترامپ از کاخ سفید و متعاقبا به قدرت رسیدن ابراهیم رئیسی، ایران عمدتا با میانجیگری عراق و اخیرا قطر، گفت‌وگوها برای عادی‌سازی روابط با عربستان سعودی را از سر گرفته است. 

برنامه موشکی بالستیک ایران یکی از عوامل عمده اختلاف میان تهران و همسایگان عرب و همچنین تشدید تنش میان جمهوری اسلامی و اسرائیل است. بیانیه گروه ۷ با تاکید دوباره بر اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت از ایران می‌خواهد این برنامه را متوقف کند. تهران با تکذیب تلاش برای دستیابی به کلاهک اتمی می‌گوید این قطعنامه دخلی به برنامه موشکی «دفاعی» این کشور ندارد. 

نقض سازمان‌یافته حقوق بشر

رهبران هفت کشور صنعتی جهان در بیانیه پایانی اجلاس سالانه خود با محکوم کردن نقض حقوق بشر در ایران و از جمله بازداشت‌های خودسرانه و افزایش موارد مجازات اعدام، از ایران خواستند به تعهدات بین‌المللی خود پایبند باشد.

همین بیانیه از جمهوری اسلامی می‌خواهد تا به بازداشت شهروندان دوتابعیتی و خارجی و استفاده از آن‌ها به‌عنوان اهرم فشار در مناسبات با دیگر کشورها پایان دهد. هم‌اکنون چندین شهروند دوتابعتی ایرانی-فرانسوی، بریتانیایی و آمریکا در ایران در بازداشت هستند یا دوره حبس خود را می‌گذرانند. شناخته‌شده‌ترین مورد از این دست، نازنین زاغری رتکلیف بود که سرانجام پس از حدود ۷ سال بازداشت و زندان و از قرار معلوم در جریان تصفیه حساب بدهکاری تانک‌های چیفتن بریتانیا به ایران آزاد شد.

بیانیه گروه هفت همچنین بر تلاش جامعه جهانی به منظور پاسخگو کردن ایران برای سرنگونی هواپیمای مسافربری ۷۵۲ خطوط هوایی اوکراین تاکید می‌کند. بسیاری از مسافران این پرواز که در دیماه ۹۸ از سوی پدافند هوایی سپاه سرنگون شد، تابعیت کانادایی داشتند؛ کشوری که یکی از اعضای گروه ۷ است. 

ایران عامدانه بودن شلیک به سوی این هواپیما که منجر به مرگ ۱۷۶ سرنشین آن شد را رد می‌کند و می‌گوید پرونده دادرسی مقصران ادامه دارد. با این حال نه دولت کانادا، نه دولت اوکراین و نه بازماندگان قربانیان این پرواز، روایت جمهوری اسلامی از این ماجرا را نمی‌پذیرند. به‌علاوه در زمستان سال گذشته، شماری از بستگان قربانیان در گفت‌وگو با مطبوعات داخل ایران گفتند که از قرار معلوم این پرواز و مسافران آن برای جلوگیری از بروز جنگ میان ایران و ایالات متحده آمریکا قربانی شده اند.

ایران واکنش نشان داد

ساعاتی پس از صدور این بیانیه، ناصر کنعانی سخنگوی جدید وزارت خارجه ایران به آن واکنش نشان داد و گفت: « این بیانیه مطابق عادت غلط کشورهای صادر کننده آن بی پایه، یکجانبه، و ناعادلانه بوده و حاکی از پافشاری بیهوده بر سیاست‌های شکست خورده ای است که بیشترین سهم را در ایجاد بی ثباتی در اجرای توافق هسته ای، تدارک مناقشه در مذاکرات رفع تحریم‌ها و نیز ایجاد ناامنی و جلوگیری از برقراری ترتیبات امنیتی درون زا در منطقه خلیج فارس داشته اند.»

وی تاکید کرد که این بیانیه «عامدانه نقض فاحش توافق هسته‌ای و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد توسط آمریکا و اعمال تحریم‌های غیر قانونی حداکثری علیه ملت شریف ایران را نادیده می گیرد.»

وی افزود: «ما قویا نقش بی ثبات کننده طرف‌های صادر کننده بیانیه در منطقه خلیج فارس را محکوم می کنیم و ضروری است آنها بجای متوجه ساختن اتهامات واهی علیه برنامه موشکی مشروع و دفاعی ایران که هرگز قابل مذاکره و مصالحه نیست، در قبال فروش میلیاردها دلار تسلیحات پیشرفته که یکی از مهمترین عوامل بی ثباتی در منطقه ماست، پاسخگو باشند.»

هم‌رسانی این مطلبنظرها

مطالب مرتبط

یک مقام فرانسوی: رهبران گروه هفت در باره احیای مذاکرات برجام رایزنی می‌کنند

چالش‌های احیای برجام؛ قطعنامه شورای حکام و پاسخ ایران به آژانس چگونه قابل تحلیل است؟

«تهران به روسیه موشک‌ بالستیک بدهد، پروازهای ایران‌ایر به اروپا ممنوع می‌شود»