در گفتمانهای رایج سلامت و تناسب اندام، عبارت قند دشمن بدن است بارها شنیده شده و به یک باور عمومی تبدیل شده است.
این جمله افراد بسیاری را به سوی حذف کامل قند از رژیم غذایی سوق میدهد. اما پرسش این است که آیا این رویکرد افراطی، واقعا به سلامت بیشتر میانجامد یا برعکس، عوارض ناخواستهای به دنبال دارد؟ بررسیهای علمی نشان میدهند که درک تمایز میان انواع قند و اتخاذ یک رویکرد متعادل، کلید دستیابی به سلامت پایدار است.
پیش از هر نتیجهگیری، ضروری است تفاوت میان قندهای طبیعی و قندهای افزوده را درک کنیم. قندهای طبیعی که به طور ذاتی در میوهها، سبزیجات و محصولات لبنی یافت میشوند، در کنار فیبر، ویتامینها، مواد معدنی و آنتیاکسیدانها به بدن میرسند. این ترکیبات مغذی، جذب قند را کند کرده و آن را به سوخت پایدار و تدریجی برای سلولها تبدیل میکنند. این شکل از قند، بخش ضروری از یک رژیم غذایی متعادل و مغذی محسوب میشود و برای عملکرد حیاتی اندامها، به ویژه مغز، ضروری است.
در مقابل، قندهای افزوده نظیر شکر سفید، شربت ذرت با فروکتوز بالا، و قندهای موجود در شیرینیجات، نوشابهها، سسهای آماده و بسیاری از محصولات فرآوریشده، فاقد مواد مغذی همراه هستند. این قندها به سرعت جذب جریان خون میشوند و باعث افزایش ناگهانی و شدید سطح گلوکز خون میشوند. این نوسانهای شدید، به ترشح بیش از حد انسولین، احساس گرسنگی زودهنگام و در نهایت، تسهیل ذخیره چربی در بدن منجر میشود. مصرف بیرویه قندهای افزوده، عامل اصلی بسیاری از مشکلات سلامت مدرن از جمله چاقی، دیابت نوع ۲ و بیماریهای قلبی عروقی است.
با این حال، حذف کامل و صفر کردن مطلق قند از رژیم غذایی، به خصوص در بلندمدت، میتواند پیامدهای منفی داشته باشد. بدن ما، به ویژه مغز و سیستم عصبی، برای عملکرد بهینه خود به گلوکز که از تجزیه قندها و کربوهیدراتها به دست میآید، نیاز دارد. محرومیت کامل از این منبع انرژی میتواند منجر به افت شدید انرژی، تحریکپذیری، خستگی مفرط، مشکلات تمرکز و حتی اختلال در تعادل هورمونی شود. رویکرد حذف کامل، اغلب غیرقابل تحمل بوده و به شکست برنامه غذایی و بازگشت به الگوهای ناسالم منتهی میشود.
راهکار، حذف کورکورانه نیست، بلکه انتخاب هوشمندانه منابع قند است. به جای آبمیوههای صنعتی که اغلب مملو از قند افزوده و فاقد فیبر هستند، مصرف میوه کامل ارجحیت دارد. غلات کامل مانند جو دوسر، سیبزمینی شیرین و برنج قهوهای، جایگزینهای مغذیتری برای نان سفید و بیسکویتهای فرآوریشده هستند. حتی در مواردی، مصرف کنترل شده مقادیر اندک شکلات تلخ (با درصد کاکائو بالا)، میتواند از میل شدید به مصرف بیرویه قند جلوگیری کرده و به حفظ تعادل روانی کمک کند.
یورونیوز فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
نتیجهگیری بر این اصل استوار است که سلامت در تعادل معنا مییابد، نه در افراط یا حذف مطلق. قند طبیعی را در حد نیاز و از منابع مغذی مصرف کنید، اما قندهای فرآوریشده و افزوده را تا حد امکان از زندگی خود حذف کنید. بدن شما به سوخت نیاز دارد، اما انتخاب نوع این سوخت، مستقیما بر کیفیت عملکرد و سلامت بلندمدت شما تاثیر میگذارد. تصمیم آگاهانه در این زمینه، گامی اساسی به سوی یک زندگی سالمتر و پرانرژیتر است.