کارشناسان تأکید می‌کنند که واکسیناسیون مادران در دوران بارداری، مؤثرترین راه برای محافظت از نوزادان در برابر سیاه سرفه است.
سیاه سرفه در اروپا و ایالات متحده به طرز نگران‌کننده‌ای در حال بازگشت است و موارد ابتلا، از سطح قبل از همه‌گیری فراتر رفته است.
پس از چند سال گسترش نسبتاً کم، این عفونت تنفسی بسیار مسری که «سرفه ۱۰۰ روزه» هم نامیده می‌شود، دوباره در حال ظهور است و پزشکان هشدار می‌دهند که نوزادان بیشتر از دیگران در خطر هستند.
در بزرگسالان و کودکان بزرگتر، سیاه سرفه می‌تواند باعث هفته‌ها یا حتی ماه‌ها سرفه بی‌وقفه شود؛ اما برای نوزادان زیر دو ماه که برای واکسیناسیون خیلی کوچک هستند، این بیماری می‌تواند کشنده باشد.
مرکز اروپایی پیشگیری و کنترل بیماری‌ها (ECDC) بیش از ۲۵ هزار مورد ابتلا در اتحادیه اروپا/منطقه اقتصادی اروپا در سال ۲۰۲۳ میلادی و بیش از ۳۲ هزار مورد ابتلا در سه ماه اول ۲۰۲۴ گزارش کرده است.
دکتر کتلین لی، متخصص بیماری‌های عفونی در بیمارستان کودکان «آن و رابرت لوری» در شیکاگو، در مقاله‌ای در مجله Pediatrics توضیح می‌دهد: «علائم سیاه سرفه در نوزادان متفاوت است. سرفه، مشخصه سیاه سرفه، ممکن است وجود نداشته باشد، اما آپنه یا قطع تنفس شایع است.»
در نوزادان، این بیماری همچنین می‌تواند با تعداد بسیار بالای گلبول‌های سفید خون (لکوسیتوز) بروز کند که گاهی اوقات می‌تواند با بیماری‌های غیرعفونی مانند سرطان اشتباه گرفته شود.
چرا موارد سیاه سرفه در حال افزایش است؟
یکی از دلایل اصلی افزایش موارد، بازگشت بیماری پس از همه‌گیری است. در طول همه‌گیری کووید-۱۹، استفاده گسترده از ماسک، تعطیلی مدارس و محدودیت‌های تجمعات، شیوع بسیاری از عفونت‌های تنفسی از جمله سیاه سرفه را کاهش داد.
سیاه سرفه نیز از چرخه‌های اپیدمی طبیعی پیروی می‌کند، به طوری که تعداد موارد ابتلا به آن هر سه تا پنج سال، حتی در کشورهایی با پوشش واکسیناسیون بالا، افزایش می‌یابد.
درمان‌ها و پیشگیری از سیاه سرفه
از آنجا که نوزادان بسیار آسیب‌پذیرند، متخصصان تأکید می‌کنند که واکسیناسیون در دوران بارداری ضروری است. آنتی‌بادی‌هایی که از بدن مادر به کودک از طریق جفت منتقل می‌شوند، در هفته‌های اول زندگی، محافظت حیاتی ایجاد می‌کنند.
دکتر لی می‌گوید: «با توجه به اینکه نوزادان در معرض خطر بالای ابتلا هستند، واکسیناسیون مادران در برابر سیاه سرفه در دوران بارداری ضروری است، زیرا نوزادان را از این بیماری بالقوه کشنده محافظت می‌کند. واکسیناسیون گسترده نیز ابزاری مهم برای محافظت از همه است.»
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های ایالات متحده (CDC) توصیه می‌کند پنج دوز واکسن DTaP بین سنین دو ماهگی تا شش سالگی، همچنین یک دوز یادآور در دوران نوجوانی تجویز شود.
اما فوری‌ترین اقدام، واکسیناسیون همگانی مادران در هر بارداری، در حالت ایده‌آل بین هفته‌های ۲۷ تا ۳۶ بارداری است. این اقدام بسیار مؤثر بوده و تجزیه و تحلیل‌های اخیر نشان می‌دهد که واکسیناسیون مادران، خطر ابتلا به سیاه سرفه شدید در نوزادان را تا ۸۵ درصد کاهش می‌دهد.
علاوه بر واکسیناسیون معمول نوزادان و زنان باردار، سازمان بهداشت جهانی اروپا توصیه می‌کند افرادی که به سیاه سرفه مبتلا می‌شوند، فوراً با آنتی‌بیوتیک درمان شوند و با نوزادان، کودکان خردسال یا زنان باردار تماس نداشته باشند.
طبق گزارش سازمان بهداشت عمومی فرانسه، بیش از نیمی از کودکان مبتلا به سیاه سرفه توسط یکی از والدین خود آلوده شده‌اند.