با سقوط تولید کاکائو،، دانشمندان برای نجات صنعت جهانی شکلات از بحران به گیاهی مقاوم در برابر تغییرات اقلیمی روی آوردهاند.
در شرایطی که هوای افراطی آینده کشتهای جهانی کاکائو را تهدید میکند، شکلات با یک «محک اقلیمی» روبهرو است.
بیشترِ کاکائو(حدود ۶۰ درصد) از غرب آفریقا میآید؛ محصول کشورهای مرطوبی مانند ساحل عاج و غنا، جایی که دمای گرم و بارش فراوان با فصلهای کوتاه خشکی جابهجا میشود.
اما در دو سال گذشته تولید کاکائو تا ۴۰ درصد سقوط کرده است. این وضعیت قیمت شکلات را به سطوحی رسانده که از دهه ۱۹۷۰ دیده نشده بود و کارشناسان هشدار میدهند ممکن است تا ۲۰۵۰ با دنیایی بدون کاکائو روبهرو شویم.
تغییرات اقلیمی چگونه صنعت شکلات را تهدید میکند
نشانههای زیادی از افول شکلات وجود دارد. گزارشهای پیشین از استخراج غیرقانونی طلا، پیرشدن درختان و حتی قاچاقچیان کاکائو بهعنوان مقصر نام بردهاند، اما پژوهشها نشان میدهد مقصر اصلی تضادهای شدید در بارندگی است.
انستیتوی سالاتا برای اقلیم و پایداری در دانشگاه هاروارد میگوید حساسیت کاکائو به هوا موضوع تازهای نیست، اما با افزایش دما تغییرات اقلیمی «شدت رخدادهای بارشهای سنگین» را تشدید میکند.
به ازای هر ۱ درجه سانتیگراد افزایش در دمای هوا، جو میتواند حدود ۷ درصد رطوبت بیشتری نگه دارد که باعث بارشهای شدیدتر و سنگینتر میشود.
پژوهشگران میگویند: «فیزیک پایه روشن است: جوی گرمتر رطوبت بیشتری نگه میدارد و شدت افراطهای بارش را تشدید میکند.» آنها میافزایند: «این وضعیت به آبگرفتگی، فرسایش خاک و شرایطی منجر میشود که برای بیماریهای قارچی مساعد است.»
با انگیزه ناشی از این بحران اقلیممحور، دانشمندان دانشگاه ملی سنگاپور اکنون برای یافتن راهحل دست به کار شدهاند.
آیا دانشمندان میتوانند صنعت شکلات را نجات دهند؟
پژوهشگران توجه خود را معطوف خرنوب کردند؛ گیاهی مقاوم در برابر تغییرات اقلیمی که در مدیترانه کشت میشود و بهتدریج بهعنوان جایگزینی امیدبخش برای کاکائو مورد توجه قرار گرفته است.
برخلاف کاکائو، خرنوب در اقلیمهای گرم و خشک با نیاز آبی بسیار کم رشد میکند و از پس خشکسالی برمیآید. پس از برشتهکردن، «عطر منحصربهفردی» آزاد میکند که به کاکائو شباهت دارد، اما مزهاش دقیقا همان طعم را تداعی نمیکند.
برای حل این مشکل، تیم دو تکنیک برای تغییر طعم گیاه طراحی کرد و با استفاده از آنزیمها تلخی را افزایش داد و شیرینی را تقویت کرد.
فرآوری آنزیمی روشی ساده و پاک است که به حداقل پردازش نیاز دارد، در مقایسه با روشهای دیگری که برای تقویت طعم از مواد شیمیایی قوی مانند اسید هیدروکلریک استفاده میکنند.
پژوهشگران میگویند با بهبود پروفایل طعمی خرنوب، این روشها میتواند تولیدکنندگان شیرینی و شکلات را ترغیب کند از خرنوب در محصولاتی استفاده کنند که معمولا به کاکائو نیاز دارند؛ مانند شکلاتهای تختهای، پودرهای کاکائو، نوشیدنیهای مالت و دیگر محصولات بر پایه کاکائو.
اگر در مقیاس گسترده به کار گرفته شود، میتواند وابستگی صنعت شکلات به کاکائو را «بهطور قابل توجه» کاهش دهد و زنجیرههای تامین را در برابر تغییرات اقلیمی و شیوع بیماریهای گیاهی تابآورتر کند.
مانفرد کو، نویسنده اول این مقاله پژوهشی، میگوید: «پژوهش ما صرفا درباره بازتولید طعم کاکائو نیست، بلکه درباره متنوعسازی مواد اولیهای است که برای ساخت جایگزینهای شکلات به کار میبریم.»
او میافزاید: «با روی آوردن به محصولات مقاوم و تابآور در برابر تغییرات اقلیمی مثل خرنوب، میتوانیم به صنعت کمک کنیم با چالشهای محیطزیستی سازگار شود و در عین حال محصولی به مصرفکنندگان بدهیم که از آن لذت ببرند.»