یک پژوهش تازه نشان می‌دهد که اعمال الگوهای تاریخی موج‌های گرما بر شرایط کنونی اقلیم، رقم نگران‌کننده‌ای از مرگ‌ومیر را آشکار می‌کند.
تابستان گذشته، بخش‌هایی از اروپا در چهارمین تابستان داغِ تاریخ این قاره با موج‌های گرمای رکوردشکن روبه‌رو شدند. گرمای شدید به زیرساخت‌های حیاتی مانند ریل‌های راه‌آهن آسیب زد، آتش‌سوزی‌های جنگلی به راه انداخت و جان هزاران نفر را گرفت.
اما بدترین چیزی نبود که این قاره تجربه کرده است. تابستان ۲۰۰۳ داغ‌ترین تابستانِ ثبت‌شده بود. و یک مطالعه تازه، شرایط موج‌های گرمای گذشته مانند سال ۲۰۰۳ را بررسی کرد تا ببیند الگوهای جوی مشابه در اقلیمِ گرم‌ترِ امروز چگونه رقم می‌خورند.
نگاهی به گذشته
موج گرمای ۲۰۰۳ جانِ بیش از ۲۰ هزار نفر را در سراسر اروپا گرفت. در آن دوره، اسپانیا، ایتالیا و فرانسه به‌ویژه آسیب دیدند.
به مدت دو هفته، دما در بخش بزرگی از اروپای غربی حدود ۳۸ درجه سانتی‌گراد بود. بریتانیا نیز یکی از داغ‌ترین تابستان‌های ثبت‌شده خود را تجربه کرد.
دماها بی‌سابقه بود و تصور می‌شد رویدادی «یک‌بار در یک میلیون سال» باشد. اما تغییرات آب‌وهوایی رخدادهای مشابه را محتمل‌تر می‌کند.
«آن رویداد که از منظر سلامت فاجعه‌بار بود، در زمان وقوع از نظر آماری به‌غایت نادر بود؛ با این حال می‌دانیم امکان تکرار شرایط جویِ رقم‌زننده‌اش وجود دارد، اما این‌بار در اقلیمی که اکنون بسیار گرم‌تر است»، نوآ دیفنبا، نویسنده همکار و استاد ویلیام ریگلی در مدرسه پایداری دورِ دانشگاه استنفورد، گفت.
کاربرد گذشته در امروز
در این مطالعه که در نشریه Nature Climate Change منتشر شده، پژوهشگران با استفاده از هوش مصنوعی و روش‌های آماری برآورد کردند اگر شرایط ۲۰۰۳ بار دیگر با میانگین دمای امروز رخ دهد چه اتفاقی می‌افتد.
میانگین دمای جهانی اکنون حدود ۰٫۷ درجه بالاتر از میانگین سال ۲۰۰۳ است و به ۱٫۵ درجه سانتی‌گراد بالاتر از سطح پیشاصنعتی نزدیک می‌شود. تحلیل این پژوهش نشان داد که در اقلیم امروز، الگوهای جوی شبیه ۲۰۰۳ در عرض تنها یک هفته ۱۷٬۸۰۰ مورد مرگ‌ومیر اضافی در سراسر قاره به همراه خواهد داشت. در غیاب گرمایش جهانی، این رقم حدود ۹ هزار نفر بود.
پژوهشگران همچنین بررسی کردند که در سناریوی افزایش ۳ درجه سانتی‌گرادی نسبت به سطح پیشاصنعتی، شمار تلفات چگونه تغییر می‌کند. موج‌های گرما می‌تواند در این شرایط موجب ۳۲٬۰۰۰ مورد مرگ‌ومیر اضافی شود.
مارشال برک، یکی از نویسندگان همکار و استاد علوم اجتماعی محیط‌زیستی در استنفورد، گفت: «این رخدادها می‌تواند تا میانه قرن به بدی برخی از بدترین هفته‌های کووید باشد.»
چگونه می‌توانیم آماده شویم؟
تغییرات اقلیمی همین حالا بسامد و شدت رخدادهای گرمای شدید را افزایش داده است. در اروپا، موج‌های گرما زمانی رخ می‌دهد که سامانه‌های پرفشاری به نام «گنبدهای حرارتی» بر فراز نواحیِ کم‌بارش شکل می‌گیرند. با گرمای بیشتر در جو، این رخدادها شدیدتر می‌شوند و جان افراد بیشتری را می‌گیرند.
کریستوفر کالاهان، نویسنده اصلی مطالعه که این پژوهش را در مقام پژوهشگر پسادکتریِ مدرسه پایداری دورِ استنفورد انجام داده، گفت: «نشان دادیم اگر همین سامانه‌های جوی [مانند سال ۲۰۰۳] پس از آنکه با گازهای گلخانه‌ای گرمای بسیار بیشتری را در جو به دام انداخته‌ایم رخ دهد، شدت موج‌های گرما بیشتر و تلفات انسانی بالاتر می‌رود.»
نویسندگان بر ضرورت آمادگی برای چنین شرایط افراطی تأکید می‌کنند. آنها می‌گویند برای یافتن مداخله‌های مؤثر در برابر گرما و انطباق‌ها، مانند استفاده از تهویه مطبوع، افزایش تهویه و ایجاد سایه‌های بیشتر، به پژوهش‌های بیشتری نیاز است. بیمارستان‌ها و نظام‌های سلامت نیز می‌توانند با ظرفیت‌سازی خود را آماده کنند.
کالاهان گفت: «اگر انطباق‌های نو یا سریع‌تری پدید بیاید، این تلفات می‌تواند بیش از این کاهش یابد.»