تایوان و ایالات متحده روز پنجشنبه اولین بخش از یک پیمان تجاری جدید را امضا کردند که قرار است روابط اقتصادی و تجاری دو کشور را گسترش دهد.
آگهیاین پیمان در حالی امضا شده که چین همواره نسبت به مساله تایوان حساسیت داشته و حصول چنین توافقاتی با تایپه خشم پکن را به همراه دارد. با این حال پس از یک سال گفتگوهای گسترده میان نمایندگان ایالات متحده و تایوان، دو طرف رسما اعلام کردند که دور نخست توافق تجاری بین این جزیره خودگردان و واشنگتن امضا شده است.
این توافقنامه تجاری جدید که از سوی مقامات به عنوان مهم‌ترین گام در روابط تجاری بین ایالات متحده و تایوان از زمان الحاق این جزیره به WTO معرفی شده، در چارچوب «ابتکار تجارت قرن بیست و یکم ایالات متحده و تایوان» منعقد شده و تلاش می‌کند روابط تجاری میان تایپه و واشنگتن را گسترش دهد.
این توافق مدعی است که با تمرکز بر تسهیل مبادله کالا بین تایوان و ایالات متحده از طریق کاهش تشریفات اداری در گمرکات و کاهش زمان انتظار در مرزها، به دنبال مبارزه با رشوه و سایر اشکال فساد با ایجاد استانداردهای جدید است. به گفته نمایندگان هر دو طرف، این توافق همچنین با هدف تقویت تجارت و سرمایه گذاری بین مشاغل کوچک و متوسط در ایالات متحده و تایوان صورت گرفته است.
برتری سیاست بر اقتصاد
مطابق انتظار اعلام این توافق با واکنش و انتقاد شدید چین همراه بود. وزارت خارجه این کشور با متهم کردن کاخ سفید به نقض توافق‌نامه‌ها در مورد وضعیت تایوان، از آمریکا خواست «از ارسال سیگنال‌های اشتباه به نیروهای جدایی‌طلب استقلال تایوان» خودداری کند.
ژان پل چانگ، اقتصاددان و رئیس موسسه تجاری WST & Partners، در این خصوص به فرانس ۲۴ می‌گوید: «خشم چین به این دلیل است که توافق تجاری میان آمریکا و تایوان را که یک اقدام دیپلمات است، به عنوان یک نشانه از تایید حاکمیت جزیره از سوی آمریکا می‌بیند. مساله‌ای که در تضاد با تعهدات ایالات متحده در قبال چین است.»
اگرچه کاخ سفید اصرار داشت که توافق تجاری با تایوان بر اساس سیاست «چین واحد» ایالات متحده انجام می شود، با این حال پکن همچنان از واشنگتن خواسته که ارتباط خود با تایپه را متوقف کند.
واکنش شدید چین همراه با افزایش تنش‌ها در سراسر تنگه تایوان، نگرانی‌ها را نسبت به اقدامات تلافی‌جویانه اقتصادی که صادرات تایوان را هدف قرار می‌دهد، افزایش داده است، اقدامی که پیش از این هم از سوی پکن مشاهده شده بود.
رایلی والترز، معاون موسسه هادسون، در این خصوص می‌گوید: «این روزها پکن قطعا بیشتر مستعد استفاده از روابط تجاری خود با تایوان به عنوان ابزاری سیاسی است. با توجه به این که به انتخابات ریاست جمهوری تایوان نزدیک می‌شویم، چین خود را آماده می‌کند در صورتی که «حزب دموکراتیک مترقی» که در حال حاضر قدرت را در اختیار دارد باز هم در انتخابات پیروز شود، فشارهای اقتصادی بیشتری بر تایپه وارد کند.»
در همین رابطه چانگ می‌گوید: «من بعید می‌دانم چین به طور قابل توجهی سیاست‌های تجاری خود را در قبال تایوان تغییر دهد. با این حال پکن به طور بالقوه می‌تواند شرکت‌های تایوانی را که در آینده به تحریم‌های آمریکا علیه محصولات چینی بپیوندند، هدف قرار دهد.»
توافق نمادین؟
در حالی که چین ممکن است از نظر سیاسی احساس کند که به حاشیه رانده شده است، اما در جنبه اقتصادی این توافق شاید جای نگرانی چندانی نداشته باشد. برخلاف قراردادهای تجاری متعارف، توافق بین ایالات متحده و تایوان شامل تعرفه نمی‌شود، که در نهایت این سوال را در مورد تأثیر آن بر تعمیق روابط بین شرکای تجاری ایجاد می‌کند.
پروفسور وو داچران، استاد اقتصاد از دانشگاه ملی مرکزی تایوان، در این رابطه می‌گوید: «تایوان ده‌ها سال است که با ایالات متحده تجارت می‌کند و این تجارت شامل کالاهای تولیدی در دهه ۷۰ تا تراشه‌های نیمه‌رسانا در حال حاضر است. این در حالیست که در دهه ۹۰ به دلیل مسائل مربوط به حقوق مالکیت معنوی مشکلاتی در این رابطه وجود داشت، با این حال مسیر تجارت دو کشور به آرامی پیش رفته است.»
او در ادامه می‌افزاید: «صادقانه بگویم توافق تجاری امضا شده بین ایالات متحده و تایوان چندان سازنده به نظر نمی‌رسد. ضمن این که حجم تجارت بین ایالات متحده و تایوان در دو دهه گذشته نسبتا ثابت مانده است.»
در همین راستا والترز می‌گوید: «من باور دارم که این معامله بیش از هر چیز جنبه نمادین دارد. در حالی که توافق جدید می‌تواند به کاهش برخی از موانع نظارتی برای تجارت بین ایالات متحده و تایوان کمک کند، اما در نهایت به نظر من تاثیر قابل توجهی بر جریان مبادلات تجاری دو طرف نخواهد گذاشت.»
اما وو داچران در ادامه می‌افزاید: «آنچه می تواند برای صادرات تایوان [به ایالات متحده] مفید باشد، یافتن راه حلی برای موانع تجاری بین چین و ایالات متحده است.در حالی که ایالات متحده در حال حاضر دومین بازار بزرگ صادراتی تایوان است، چین همچنان بزرگترین شریک تجاری تایوان به شمار می‌رود و تا ۴۰ درصد از کل صادرات جزیره را به خود اختصاص داده که بیش از ۵۰ درصد آن قطعات الکترونیکی است و بیشتر این قطعات در آمریکا استفاده می‌شوند.»
تفاهمنامه تجارت آزاد؟
داچران در ادامه می‌گوید: «بنابراین آنچه تایوان واقعا به آن نیاز دارد این است که بتواند کالاهای خود را بهتر صادر کند که البته از زمان آغاز جنگ تجاری ایالات متحده با چین تحت تأثیر قرار گرفته است.»
اگرچه واشنگتن تمایل چندانی به لغو تعرفه های فعلی تحمیل شده بر کالاهای چینی نشان نداده اما دولت تایوان امیدوار است با امضای توافقنامه تجارت آزاد با ایالات متحده، با تأثیر غیرمستقیم بر صادرات جزیره مقابله کند.
در بیانیه ای که روز پنجشنبه منتشر شد، تسای اینگ ون، رئیس جمهور تایوان، در حالی که از توافق تجاری تازه امضا شده استقبال کرد، به توافق آزاد تجاری بین ایالات متحده و تایوان نیز اشاره کرد.
والترز می‌گوید با وجود حمایت گسترده کنگره آمریکا از تایوان، دولت بایدن چندان علاقه‌ای به توافقات تجارت سنتی با تایوان ندارد. در حالی که قرارداد جدید چارچوب کامل‌تری را ارائه می دهد تا به عنوان مبنایی برای تجارت دو طرف عمل کند اما با توجه به فضای سیاسی کنونی اجرایی شدن آن تا اندازه زیادی دور از ذهن به نظر می‌رسد.
آگهیوالترز گفت، علیرغم حمایت گسترده کنگره آمریکا از تایوان، دولت بایدن علاقه چندانی به توافقات تجاری سنتی ندارد.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
ایالات متحده به دلیل نگرانی از برانگیختن خشم پکن از امضای قراردادهای آزاد تجاری با تایوان خودداری می‌کند. چیزی که داچران آن‌را عاملی سیاسی و نه اقتصادی می‌نامد.