موسسه علوم و امنیت بین‌المللی طی گزارشی بر مبنای تصاویر ماهواره‌ای جدید از تاسیسات «طالقان ۲» که به گفته این موسسه مرتبط با برنامه پیشین ساخت تاسیسات هسته‌ای ایران بوده است، از اقدامات ایران برای بازسازی این تاسیسات خبر داد. «طالقان ۲» در اکتبر ۲۰۲۴ هدف حملات اسرائیل قرار گرفته بود.
به گزارش این موسسه آمریکایی، تاسیسات «طالقان ۲» در حملات ۲۵ اکتبر ۲۰۲۴ اسرائیل به تاسیسات موشکی و هسته‌ای ایران هدف قرار گرفت و ایران بازسازی این تاسیسات را از حوالی ماه مه ۲۰۲۵ آغاز کرده و پس از جنگ ۱۲ روزه ادامه داده است. اسرائیل طی حملات ۱۲ روزه به ایران در ماه ژوئن این تاسیسات را هدف قرار نداد.
بنابر این گزارش، تصاویر ماه مه ۲۰۲۵ پوشش سیاه‌رنگی را نشان می‌دهند که به صورت موقت این تاسیسات را پوشانده است. اما آماده‌سازی زمین و پی‌ریزی در تصاویر ماه ژوئن مشخص است.
در تصاویر ۳۰ اوت سازه بزرگ جدیدی با اندازه تقریبی ۴۵ در ۱۷ متر و با سقف قوسی‌شکل در حال ساخت بود که در محل ساختمان‌های سابق این تاسیسات قرار داشت. همچنین دو ساختمان مشابه کوچکتر (حدودا ۲۰ در ۷ متر) در منطقه پی‌ریزی شده و بالاتر از این سازه بزرگ در دست ساخت بودند.
بنابر تصاویری که در ۲۷ سپتامبر گرفته شده، یک سازه سوم با سقف قوسی شکل اضافه شده است و سایر سازه‌ها پیشرفت کمی داشتند.
به گزارش موسسه علوم و امنیت بین‌المللی، بنابر این تصاویر جدید به نظر می‌رسد که طراحی دو ساختمان کوچکتر به گونه‌ای است که قرار است در خاک دفن شوند و در پشت هر کدام از آن‌ها یک «تله انفجار» برای کاهش آسیب وارده به ساختمان در صورت حملات احتمالی طراحی شده است.
بنابر این گزارش، به نظر می‌رسد که ایران نوعی تاسیسات پشتیبانی نیز در فاصله ۲۰۰ متری از این تاسیسات ایجاد کرده است.
به گفته این موسسه آمریکایی، در این تصاویر هدف از این ساختوساز جدید قابل تشخیص نیست و ممکن است اهداف متعدد غیرهسته‌ای در نظر گرفته شده باشد. با این حال ساختوساز در تاسیسات سابق پروژه «آماد»، برنامه‌ای که گفته می‌شود ایران آن را تا سال ۲۰۰۳ برای دستیابی به تسلیحات هسته‌ای دنبال کرده، نگران‌کننده است و پرسش‌های بسیاری را درباره اهداف واقعی این تاسیسات مطرح می‌کند.
در این گزارش آمده است: « اگرچه در حال حاضر هیچ مدرکی دال بر اهداف مرتبط با تسلیحات هسته‌ای وجود ندارد، اما باید مشخص شود که آیا این اقدامات در راستای تلاش ایران برای بازسازی تاسیسات محفظه آزمایش انفجاری قوی مرتبط با سلاح‌های هسته‌ای یا قابلیت تولید مواد منفجره پلاستیکی PETN به عنوان بخشی از تلاش تهران برای دستیابی به سلاح هسته‌ای است یا خیر.»
بنابر این گزارش، ساختمان بزرگتر ممکن است به عنوان مکانی برای تجدید هر یک از این فعالیت‌ها در نظر گرفته شده و دو ساختمان کوچکتر برای اهداف کنترل آزمایش یا تولید و تشخیص آزمایش یا تولید در نظر گرفته شده باشند. با این حال برای ارزیابی دقیق، به اطلاعات بیشتری نیاز است.
در این گزارش همچنین آمده است: «با توجه به طراحی قوسی ساختمان‌ها، ممکن است که آن‌ها همه با خاک پوشانده شوند تا به صورت سنگر درآیند و بدین ترتیب تاب‌آوری آن‌ها در صورت حمله هوایی آینده افزایش یابد.»
دیوید آلبرایت، بازرس پیشین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و رئيس موسسه علوم و امنیت بین‌المللی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: « در حالی که بررسی‌های ما درباره تاسیسات «طالقان ۲» ادامه دارد، بیش‌ازپیش به این نتیجه رسیده‌ایم که تاسیسات بازسازی‌شده طالقان ۲ با استفاده از سازوکاری تله انفجار، به نظر می‌رسد برای کاهش اثر انفجار حملات هوایی احتمالی طراحی شده است.»
آقای آلبرایت همچنین با انتشار طرحی افزود: «طرح ساده‌ای که ضمیمه شده، چیدمان دو ساختمان ورودی جانبی را نشان می‌دهد که به نظر می‌رسد به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که اگر کل تاسیسات مطابق انتظار با خاک پوشانده شوند، در بخش پشتی هر ساختمان جانبی، سازه‌ای برای کاهش فشار انفجار تعبیه می‌شود.»
دیوید آلبرایت افزود: «این مورد تنها یکی از نمونه‌های اقداماتی است که به نظر می‌رسد ایران در انتظار یا هراس از حملات نظامی بیشتر علیه تاسیسات هسته‌ای، موشکی و نظامی دیگر خود انجام می‌دهد.»
او همچنین گفت: «با این حال، همین اقدامات ممکن است رژیم ایران را در معرض همان چیزی که می‌کوشد از آن در امان بماند، یعنی ازسرگیری حملات نظامی اسرائیل و آمریکا قرار دهد. چنین حملاتی در صورت وقوع، ممکن است نه‌فقط تاسیساتی را که مشکوک به نگهداری یا بازسازی توانایی‌های هسته‌ای و موشکی‌اند نابود کنند، بلکه به مرگ رهبر جمهوری اسلامی و حلقه نزدیکان او نیز بینجامند.»