آزادی آخرین گروگانهای اسرائیلی که در اختیار حماس بودند و شروع محتاطانه آتشبس در غزه، در بروکسل این پرسش فوری را برانگیخته است: آیا اتحادیه اروپا باید به برنامههایش برای تحریم اسرائیل ادامه دهد یا آنها را بهکلی کنار بگذارد؟
نشانههای اولیه از تغییر رویکرد در حال آشکار شدن است. پائولا پینیو، سخنگوی ارشد کمیسیون اروپا، دوشنبه گفت: «بدیهی است که چنین تدابیری در یک بستر خاص پیشنهاد میشوند، و اگر بستر تغییر کند، ممکن است خود پیشنهاد نیز دستخوش تغییر شود.»
او افزود: «با این حال ما هنوز به آن نقطه نرسیدهایم.»
خانم پینیو در حالی صحبت میکرد که رهبران اروپایی از جمله فریدریش مرتس (آلمان)، امانوئل ماکرون (فرانسه)، جورجا ملونی (ایتالیا) و پدرو سانچز (اسپانیا) در شرمالشیخ مصر گرد هم آمده بودند تا در نشست صلحی به میزبانی دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، شرکت کنند.
همگرایی نمایشی رهبران اروپایی در ظاهر با واقعیت اختلافات عمیق آنها درباره جنگ دوساله اسرائیل و حماس در تضاد بود.
در ماه مه گذشته، ائتلافی از ۱۷ کشور عضو اتحادیه اروپا خواستار بازنگری در توافق مشارکت اتحادیه اروپا و اسرائیل بهدلیل احتمال نقض حقوق بشر شد.
اسرائیل با خشم به این نتیجهگیریها واکنش نشان داد و گفت که آنها بازتاب «سوءبرداشت کامل از مبارزه اسرائیل با حماس» هستند.
اورزولا فن در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، در سخنرانی سالانه وضعیت اتحادیه اروپا در پارلمان اروپا در استراسبورگ، موضع خود را روشن کرد و گفت: «آنچه در غزه میگذرد غیرقابل قبول است. اروپا باید پیشقدم باشد، همانطور که پیشتر نیز بوده است.»
وی به عنوان واکنش، سه اقدام را پیشنهاد داد:
۱. تعلیق جزئی توافق مشارکت اتحادیه اروپا و اسرائیل برای اعمال تعرفه بر ۳۷٪ از صادرات اسرائیل به اتحادیه (نیازمند رأی اکثریت واجد شرایط)؛
۲. تحریم دو وزیر افراطی اسرائیل، ایتامار بنگویر و بزالل اسموتریچ، و برخی شهرکنشینان خشونتطلب در کرانه باختری (نیازمند اجماع)؛
۳. مسدود کردن کمکهای دوجانبه (قابل اجرا فوری).
انتظار و تردید در بروکسل
پس از سخنرانی رئیس کمیسیون، تعدادی از کشورهای عضو در تلاشاند تا حمایت لازم برای تصویب این پیشنهادها را جلب کنند.
برلین و رم نیز به رغم فشار دیگر کشورها تغییر موضع ندادند و گفتند باید کانالهای ارتباطی با اسرائیل باز بماند.
تا پیش از این نیز یافتن اکثریت لازم دشوار بود، اما آغاز روند صلح اکنون میتواند آن را تقریبا ناممکن سازد. کشورهای اروپایی مواضع خود را تغییر دادهاند تا از میانجیگری ترامپ حمایت کنند و صفحه تازهای در روابط خاورمیانه باز کنند.
از نظر فنی، همه طرحها هنوز روی میز هستند اما کمیسیون اروپا، بهعنوان پیشنهاددهنده، اختیار دارد هر زمان که بخواهد آنها را پس بگیرد.
ناظران میگویند در حال حاضر، کمیسیون در وضعیت «صبر و مشاهده» قرار دارد. خانم پینیو مشخص نکرد چه شرایطی ممکن است برای عقبنشینی کافی باشد، اما یادآور شد که این تدابیر اساسا بهمنظور کمک به تحقق آتشبس طراحی شده بودند، که اکنون در عمل برقرار است.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
سرنوشت نهایی این طرحها ممکن است هفته آینده مشخص شود، زمانی که وزرای خارجه اتحادیه اروپا برای بررسی آخرین تحولات در نشستی یکروزه گرد هم میآیند.
انتظار میرود واکنش نهایی کمیسیون اروپا بسته به فضای سیاسی جلسه تعیین شود. پیشتر نیز این نهاد تنها زمانی اقدام کرد که اکثریت قاطع ۱۷ کشور به نفع بازنگری رای دادند.