اتحادیه اروپا از روز یکشنبه استقرار سامانه جدید ورود و خروج خودکار (Entry/Exit System) را در مرزهای محدوده سفری شنگن آغاز کرد. بر اساس این طرح، مسافران غیراروپایی هنگام ورود به منطقه شنگن باید شماره گذرنامه، عکس و اثر انگشتشان را در این سامانه ثبت کنند.
اگرچه استقرار این سامانه دیجیتالی از امروز (۱۲ اکتبر/۲۰ مهر) آغاز شده ولی روند استقرار آن در سرتاسر محدوده شنگن و کشورهای عضو اتحادیه اروپا حدود شش ماه طول خواهد کشید.
هدف از این سامانه، جایگزینی تدریجی مهر دستی روی گذرنامهها، کاهش معطلی مسافران در مبادی ورودی و خروجی و بهبود اشتراک اطلاعات بین ۲۷ کشور عضو اتحادیه عنوان شده است. مارکوس لامرت، سخنگوی اتحادیه اروپا، این اقدام را گامی مهم برای ایجاد سیستمی امنتر و کارآمدتر در مدیریت مرزها توصیف کرد.
این سامانه به مقامات اجازه میدهد تا زمان ورود و خروج مسافران را ثبت کنند و از این طریق، بهتر بتوانند افرادی را که بیش از مدت مجاز در کشورهای عضو اتحادیه اروپا میمانند یا اجازه ورودشان باطل شده، شناسایی کنند.
مگنوس برونر، کمیساریای امور داخلی و مهاجرت اروپا، در این خصوص گفت: «سیستم خودکار ورود و خروج، ستون فقرات چارچوب دیجیتالی مشترک جدید اروپایی در زمینه ساماندهی مهاجرت و پناهندگی است.»
او افزود: «از این پس، هر شهروند غیراروپایی که از مرزهای اتحادیه عبور کند، هویتش ثبت میشود، بررسیهای امنیتی برای تایید هویتش انجام میشود و سپس اطلاعاتش در پایگاههای داده اتحادیه اروپا ثبت میشود.»
مسافران غیراروپایی که برای مدتی کوتاه به همه کشورهای اتحادیه اروپا بهجز قبرس و ایرلند سفر میکنند، باید شماره گذرنامه خود، اثر انگشت و عکسشان را در سامانه دیجیتال اتحادیه اروپا که در کیوسکها یا دستگاههای خودکار مستقر شده در فرودگاهها، بنادر و مرزهای زمینی ثبت کنند. البته کودکان زیر ۱۲ سال از ثبت اثرانگشت معاف خواهند بود.
این الزامات همچنین به زودی در ایسلند، لیختناشتاین، نروژ و سوئیس، اعضای منطقه اقتصادی اروپا، اعمال خواهد شد.
کشورهای بزرگ اتحادیه مانند فرانسه و آلمان تنها تعداد محدودی کنترل انجام خواهند داد تا از ایجاد صفهای طولانی در فرودگاهها جلوگیری شود. وزارت کشور فرانسه اعلام کرده وضعیت نرمالی برای ۱۲ اکتبر پیشبینی میشود، اما تصدیق کرده که اجرای این سامانه برای یکی از محبوبترین مقاصد گردشگری جهان چالش بزرگی خواهد بود.
کشورهای کوچکتر عضو اتحادیه از روز یکشنبه سامانه را بهطور کامل اجرا خواهند کرد و همه اعضا تا میان آوریل ۲۰۲۶ فرصت دارند کنترلهای خودکار را برای تمامی مسافران بهکار گیرند.
تمرکز زیادی نیز بر مرزهای بریتانیا خواهد بود، زیرا شهروندان بریتانیایی پس از برکسیت دیگر شهروند اتحادیه اروپا محسوب نمیشوند و مشمول این کنترلها خواهند شد.
انتظار می رود سامانه جدید ورود و خروج خودکار در ۱۰ آوریل ۲۰۲۶ به طور کامل در سراسر مرزهای اتحادیه اروپا عملیاتی شود و سیستم درج مهر بر روی گذرنامهها به طور کامل برچیده شود.
مرحله بعدی نوسازی مرزها در اتحادیه اروپا، راهاندازی سند مجوز سفر الکترونیکی (ETIAS) خواهد بود، مشابه سیستم مجوز سفر الکترونیکی (ESTA) در آمریکا یا سیستم مشابه بریتانیا است. مطابق آن، شهروندان کشورهای معاف از ویزا قبل از سفر به اتحادیه اروپا باید فرمی آنلاین تکمیل کرده و هزینه اندکی پرداخت کنند که جزئیات آن هنوز در حال بررسی است.