الگوی فصلی تولد نوزادان در کشورهای عضو اتحادیه اروپا بهطور قابلتوجهی تغییر کرده است.
در جوامع اروپایی تا قرن ۱۹ میلادی، بیشترین تولدها معمولا در بهار (مارس تا مه) اتفاق میافتاد. یعنی بارداری زنان حدود تابستان یا اوایل پاییز سال قبل آغاز میشد.
دلیل پایداری به نسبه طولانی این الگو در اروپا این بود که تابستان و پاییز فصل برداشت و وفور غذا بود؛ بنابراین وضعیت تغذیه، انرژی و سلامت زوجها بهتر بود. بنابراین لقاحها معمولا در پایان فصل کار (اواخر تابستان/پاییز) بیشتر رخ میدادند.
تحقیقات زیستشناسی هم نشان داده که نور روز و طولانیتر شدن روزها بر سطح هورمونهای جنسی تاثیر دارد و در نیمکره شمالی، مطابق با اوج تستوسترون و استروژن، میزان باروری طبیعی در پاییز بالاتر بوده است.
همچنین، توصیههای کلیسای کاتولیک برای محدود کردن روابط زناشویی پس از عید پاک (تقریبا فوریه تا آوریل) و نیز چهار هفته پیش از کریسمس، در کاهش تولدها در نوامبر تا ژانویه و سپتامبر موثر بوده است.
اما در دهههای اخیر، این الگو تغییر کرده و تولدها بیشتر در اواخر تابستان و پاییز (ژوئیه تا سپتامبر/ژوئیه تا اکتبر) مشاهده میشود. این تغییر بهویژه در کشورهای غربی و شمالی اروپا مشهود است.
مطالعات نشان میدهند که در بسیاری از کشورهای اروپایی، تولدها در ماههای تابستان و پاییز افزایش مییابند. برای مثال، در فرانسه، آلمان، ایتالیا، هلند، بلژیک، اسپانیا و پرتغال، دادهها نشان میدهند که اوج تولدها در ماه سپتامبر است. این الگو نشاندهنده تمایل زوجها به بارداری در ابتدای سال میلادی است.
بررسی انجام شده در مورد کشورهای اسکاندیناوی نیز نشان میدهد که در فنلاند، طی ژوئن و ژوئیه بیشترین مقدار ماهانه تولد رخ میدهد ولی در سوئد، پیک تولد در اوایل بهار، بهویژه ماههای مارس و آوریل است. اما در دانمارک، پیک تولدِ نوزادان در اواخر تابستان تا اوایل پاییز، بهویژه ماههای اوت و سپتامبر است.
پیک تولدها در منطقه شرقی اروپا یعنی کشورهای لهستان، مجارستان و چک ماههای سپتامبر و اکتبر و عموما تولدها در زمستان کمترند. این الگو نشاندهنده آن است که زمان لقاح، بیشتر بر پاییز یا تعطیلات زمستانی و سال نو(حوالی نوامبر تا ژانویه) تمرکز دارد.
این تغییر در الگوی فصلی تولدها به عوامل مختلفی از جمله تغییرات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مرتبط است. افزون بر تغییر سبک زندگی پس از دوران صنعتی شدن و بالا رفتن امنیت غذایی، بررسیهای رفتاری و اجتماعی نشان میدهد که اوجگیری روابط جنسی بدون جلوگیری در دوران تعطیلات و خوشگذارانیهای پایان سال میلادی (کریسمس/سال نو) و تعطیلاتِ رسمی و قانونی تعیین شده برای فصل زمستان و تابستان یکی از دلایل اوجگیری تولدها در اواخر تابستان شده است. همچنین، برنامهریزی والدین برای سال جدید و نیز مثلا برای کسب امتیاز سنی در ورود به مدرسه در برخی کشورها در بالا رفتن شمار تولدها در اواخر فصل تابستان نقش دارد.
یورونیوز فارسی را در ایکس دنبال کنید
در عین حال، دسترسی گستردهتر به روشهای باروری کمکی و امکان برنامهریزی در مورد زمانبندی بارداری (از جمله لقاح مصنوعی و سزارین برنامهریزیشده) میتواند الگوهای ماهانه تولد را کمابیش تغییر دهد.