یک تحقیق جدید در لهستان نشان میدهد پخش نظراتی در شبکههای اجتماعی که از ارتباط اوکراین با حمله پهپادی به لهستان سخن میگویند نتیجه یک عملیات هماهنگ اطلاعات جعلی است و بیانگر احساس عمومی نیست.
گزارش این تحقیق نشان میدهد که پخش آنلاین روایتهای مورد پسند کرملین که اوکراین را به دلیل حمله پهپادی ماه جاری به حریم هوایی لهستان محکوم می کنند، به اشتباه این تصور را ایجاد میکند که لهستانیها عمدتا کییف را مسئول این حادثه می دانند.
تحلیلگران (رس فوتورا) Res Futura، یک سازمان غیردولتی لهستانی که در زمینه امنیت اطلاعات تخصص دارد، در پی حمله ماه سپتامبر حدود ۱۷۹ هزار مطلب و نظر در شبکههای اجتماعی لهستان جمعآوری کرد و با بررسی آنها دریافت که ۳۸ درصد از این نظرات اوکراین و ۳۴ درصد روسیه را مقصر دانستهاند.
این کار به گفته «رس فوتورا» توسط یک «کارزار اطلاعات جعلی سازمان یافته» انجام شد و توسط حسابهای طرفدار روسیه هماهنگ شده بود و هدف آن ایجاد بیاعتمادی به دولت لهستان و ناتو بود.
مطابق بررسیهای «رس فوتورا» این مطالب یک «الگوی منسجم» مشابه پخش اطلاعات نادرست از سوی طرفداران روسیه را دنبال میکند که نشاندهنده یک «عملیات عمدی اطلاعاتی روانی» است.
این گزارش شامل یک نمودار است که درصد نظرات نمونهگیری شده در شبکههای اجتماعی را همراه با معرفی مقصر از سوی آنها نشان میدهد.
از میان این مطالب ۳۸ درصد اوکراین را مقصر اعلام کردهاند، ۳۴ درصد روسیه را سرزنش کردهاند در حالی که ۱۵ درصد به دولت لهستان اشاره کردهاند.
همین نمودار اکنون در موجی از پستهای گمراه کننده در رسانههای اجتماعی مورد استفاده قرار میگیرد. در این پستها ادعا میشود نتیجه یک نظرسنجی در لهستان، اوکراین را مسئول حمله پهپادی میداند.
یورووریفای دریافته است که این ادعاهای بیاساس را میتواند در چند زبان از جمله عربی، انگلیسی، فرانسوی، مجاری، لهستانی و اسپانیایی در فیسبوک، تلگرام، اینستاگرام و ایکس که میلیونها بازدید داشتهاند شناسایی کرد.
چند رسانه نیز عناوین دروغین منتشر کردهاند و ادعا میکنند که «از هر سه لهستانی یک نفر اوکراین را به دلیل حمله پهپادی به حریم هوایی لهستان مقصر میداند.»
«جنگ روانی»
اما بررسیهای «رس فوتورا» به هیچ وجه نشان نمیدهد که لهستانیها اوکراین را مقصر میدانند بلکه نشان میدهد این روایت غالبترین روایتی است که در شبکههای اجتماعی توسط پخشکنندگان اطلاعات جعلی منتشر میشود.
محققان همچنین دریافتند که این روایت بخشی از یک کارزار گستردهتر پخش اطلاعات جعلی است که بلافاصله پس از حمله پهپادی به لهستان در شبکههای اجتماعی آغاز شد.
گزارش «رس فوتورا» توضیح میدهد: «فضای اطلاعاتی در لهستان قطبی شده و پر از روایتهای متضاد، اظهارنظرهای خصمانه و اتهامات احساساتی شده است.» بنا به همین گزارش عدم وجود روایت «غالب و معتبر» توسط دولت لهستان به پخش تئوریهای توطئه کمک کرده است.
گزارش های متناقض در مورد ارزیابی اطلاعات لهستان از این تهاجم باعتث شد تا ادعاهای گمراه کننده بلافاصله پس از حمله در شبکههای اجتماعی افزایش یابد. هنوز مشخص نیست که مقامات غربی آیا بر این باور هستند که آیا مسکو عمدا تحریک به انجام این حمله کرده بود یا خیر.
به این ترتیب فرصت مناسب برای پخشکنندگان تئوریهای توطئه فراهم شده است. یورووریفای پیش از این روایتهای نادرست دیگری را که در ارتباط با حمله پهپادی به لهستان از سوی طرفداران روسیه پخش میشود شناسایی کرده بود.
حدود ۲۰ پهپاد در شب ۹ سپتامبر وارد حریم هوایی لهستان شدند. جنگندههای لهستان و ناتو تلاش کردند تا این پهپادها را سرنگون کنند.
از آن زمان تاکنون سه جنگنده «میگ-۳۱» متعلق به روسیه وارد حریم هوایی استونی شدهاند. متحدان اروپایی و ناتو هم هشدار دادهاند که هر آنچه وارد حریم هوایی اعضای سازمان پیمان آتلانتیک شمالی شود رهگیری خواهد شد.