اوکراین و اتحادیه اروپا روز جمعه ۱۱ ژوئیه (۲۰ تیر ۱۴۰۴) برای نخستین بار یک ائتلاف فناورانه پایاپای پایهگذاری کردهاند؛ بطوریکه هر طرف ۵۰ میلیون یورو در این طرح سرمایهگذاری خواهد کرد.
اوکراین و اتحادیه اروپا صندوقی ۱۰۰ میلیون یورویی راهاندازی کردند تا نوآوریهای دفاعی را با تکیه بر تجربیات بهدستآمده در میدان نبرد اوکراین توسعه دهند.
این طرح با عنوان «بِریوتِک اتحادیه اروپا / BraveTech EU» روز جمعه در کنفرانس سالانه بازسازی اوکراین (URC) در شهر رم ایتالیا رونمایی شد. میخائیلو فدوروف، وزیر تحول دیجیتال اوکراین، و آندریوس کوبیلیوس، مسئول ارشد سیاستهای دفاعی اتحادیه اروپا، این ابتکار را به طور رسمی اعلام کردند.
این نخستین اتحاد فناورانه بزرگ میان اوکراین و اتحادیه اروپا بر پایه شرایط برابر است و بر کسبوکارهای کوچک و متوسط و استارتاپها در هر دو منطقه اوکراین و اروپا تمرکز خواهد داشت.
در قالب این اتحاد، دو طرف به تبادل تجربیات در حوزه تنظیم مقررات، توسعه نوآوری و خرید فناوریهای نوین دفاعی خواهند پرداخت.
هکاتونهای دفاعی؛ آغاز مسیر همکاری
وزیر تحول دیجیتال اوکراین در نشست خبری خود در شهر رم گفت: «نتایجی که از میدان نبرد [در اوکراین] به دست آمده، در اختیار همکاران اروپایی قرار خواهد گرفت.»
آقای فدوروف همچنین اشاره کرد که احتمال دارد کشورهای دیگر اروپایی نیز برای تأمین مالی این طرح به آن ملحق شوند.
مسئول ارشد سیاستهای دفاعی اتحادیه اروپا نیز در بیانیهای جداگانه تأکید کرد: «اتحادیه اروپا و کشورهای عضو، ظرفیتهای صنعتی ارزشمندی دارند که میتواند به اوکراین برای ساخت سامانههای دفاعی نوین کمک کند و همزمان تابآوری دفاعی اروپا را هم افزایش دهد.»
آقای فدوروف در پیامی در صفحه تلگرام خود اعلام کرد که این برنامه قرار است در دو مرحله اجرا شود که فاز نخست آن از پاییز امسال با برگزاری هکاتونهایی برای شرکتهای دفاعی اوکراینی و اروپایی آغاز خواهد شد. هکاتون از ترکیب دو کلمه هک و ماراتون تشکیل شده (Hackathon) و به رویدادی فشرده و چند روزه گفته میشود که در آن تیمهایی از توسعهدهندگان، طراحان، متخصصان فناوری، و گاهی نمایندگان نظامی یا صنعتی گرد هم میآیند تا بهصورت رقابتی و متمرکز روی ارائه راهحلهای فناورانه نوآورانه برای چالشهای خاص در حوزه دفاع و امنیت کار کنند.
این طرح در فاز بعدی، در سال ۲۰۲۶ قرار است با سرمایهگذاری و کمکهزینههای بزرگتر برای پروژههای برتر گسترش یابد.
این ابتکار همچنین صنعت دفاعی اوکراین را با سازوکارهای اتحادیه اروپا همسو میکند و پلتفرم دفاعی BRAVE1 اوکراین را به سامانههایی نظیر «صندوق دفاعی اروپا» (EDF) و «طرح نوآوری دفاعی اتحادیه اروپا» (EUDIS) متصل میسازد.
زلنسکی بارها از کشورهای غربی خواسته تا کمکهای نظامی خود به اوکراین را افزایش دهند؛ تقاضایی که با ادامه مقاومت نیروهای این کشور در برابر تهاجم گسترده روسیه از سال ۲۰۲۲، همچنان ادامه دارد.
ارسال پاتریوت به اوکراین با پول ناتو
برنامه BraveTech EU درست در همان روزی اعلام شد که دونالد ترامپ، رئیسجمهوری ایالات متحده اعلام کرد واشینگتن قصد دارد تسلیحاتی از جمله سامانههای پدافند هوایی پاتریوت را از طریق ناتو به اوکراین ارسال کند.
آقای ترامپ در گفتوگو با شبکه سیبیاس نیوز گفت: «ما سامانههای پاتریوت را برای ناتو ارسال خواهیم کرد و سپس ناتو آنها را توزیع خواهد کرد» و افزود که هزینه این سامانهها را ناتو پرداخت خواهد کرد.
روسیه موج حملات شبانه با موشک و پهپاد را علیه اوکراین شدت بخشیده است و جنگ وارد چهارمین سال خود شده است. در چنین شرایطی، سامانه موشکی پاتریوت قادر است طیف گستردهای از اهداف هوایی از جمله موشکهای بالستیک پیشرفته را شناسایی و رهگیری کند؛ کما اینکه بهعنوان یکی از برترین سامانههای دفاع هوایی جهان شناخته میشود.
ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین روز پنجشنبه در کنفرانس بازسازی اوکراین در رم اعلام کرد که آلمان هزینه دو سامانه پاتریوت را پرداخت خواهد کرد و نروژ نیز با تأمین یک سامانه دیگر موافقت کرده است.
ورود پهپادهای جدید رهگیر
علاوه بر این، پس از حملات مکرر پهپادی و موشکی روسیه به کییف، مقامات روز جمعه اعلام کردند که در حال راهاندازی سامانه جامع رهگیری پهپاد تحت پروژهای به نام «آسمان صاف» هستند.
بر اساس اعلام تیمور کاچنکو، رئیس اداره نظامی شهر کییف، این پروژه شامل سرمایهگذاری حدود ۲۶۰ میلیون هریونیا (حدود ۵.۳ میلیون یورو) برای پهپادهای رهگیر، آموزش نیروهای عملیاتی و راهاندازی واحدهای واکنش سریع و سیار خواهد بود.
آقای زلنسکی از شرکای خارجی خواست تا به اوکراین در تسریع تولید پهپادهای رهگیر جدید کمک کنند، پهپادهایی که در مقابله با پهپادهای شاهد ساخت ایران و نمونه روسی آن، گِران-۲، موفق عمل کردهاند.
آقای زلنسکی از همپیمانان بینالمللی خود خواست تا به اوکراین در تسریع تولید پهپادهای رهگیر تازه توسعه یافته کمک کنند؛ پهپادهایی که در مقابله با پهپادهای شاهد ایرانی و نسخه روسی آن، ژران-۲، عملکرد موفقی داشتهاند.