تغییرات اقلیمی بهطور گسترده با پیامدهایی از سقوط قیمت مسکن تا بیمهپذیری خانهها بازار املاک را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار داده است.
ریسکهای ناشی از تغییرات اقلیمی اکنون برای بیش از ۸۰ درصد از خریداران بالقوه به «عامل کلیدی در تصمیمهای خرید خانه» تبدیل شده است.
زیلو، بزرگترین وبسایت فهرست املاک در آمریکا، سپتامبر پارسال هنگام راهاندازی یک ابزار آنلاین جدید با همکاری سازمان غیردولتی محیطزیستی فرست استریت، این را اعلام کرد.
امتیاز ریسک اقلیمی زیلو به خریداران بالقوه امکان میداد با استفاده از یک نقشه تعاملی رنگی، خطر آتشسوزی جنگلی، سیل، گرمای شدید، باد و کیفیت پایین هوا را برای حدود یک میلیون ملک ارزیابی کنند.
اما ۱۴ ماه بعد، زیلو پس از گزارشهایی از شکایت مشاوران املاک و مالکان خانه مبنی بر اینکه این ابزار به فروشها لطمه میزند، این قابلیت را در وبسایت خود پنهان کرده است. آگهیها اکنون بهجای نمایش مستقیم اطلاعات در هر فهرست فروش، لینکهایی به فرست استریت دارند.
این نشان میدهد بازار ملک در برابر یکی از بزرگترین تهدیدهایش یعنی بحران اقلیمی تا چه حد شکننده شده است.
آتشسوزیهای جنگلی اتهام گرانفروشی اجاره را برانگیخت
سال ۲۰۲۵ با آتشسوزیهای رکوردشکندر لسآنجلسِ کالیفرنیا آغاز شد که بیش از ۱۰ هزار خانه را ویران و دستکم ۲۸ نفر را کشته است.
با وزش شدید بادهای سانتا آنا و سوختن پوشش گیاهی بسیار خشک، آتش بهسرعت به مناطق شهری سرایت کرد و بیش از ۳۰ میلیارد دلار خسارت بهبار آورد (حدود ۲۵٫۸۵ میلیارد یورو).
پژوهشگران تایید کردهاند که شرایط داغ، خشک و بادخیزی که این آتشسوزیهای شدید را تشدید کرد، بهدلیل تغییرات اقلیمی حدود ۳۵ درصد محتملتر بوده است.
با وجود قانون ایالتی که در وضعیتهای اضطراری ملی افزایش قیمت بیش از ۱۰ درصد برای اقلام ضروری مانند غذا و مسکن را ممنوع میکند، صدها صاحبخانه به «گرانفروشی اجاره» متهم شدند.
یعنی اجاره یک ملک بسیار بالا تعیین میشود یا مستاجران فعلی بهدلیل افزایش تقاضا با جهشهای شدید اجاره روبهرو میشوند.
اکنون کالیفرنیا نخستین ایالت آمریکا شده است که از فروشندگان خانههای ساختهشده پیش از ۲۰۱۰ میخواهد خطر آتشسوزی ملک و اقداماتی را که برای کاهش آسیبپذیریها انجام دادهاند، افشا کنند.
اما چنین حفاظتهایی به تثبیت قیمت مسکن یا جلوگیری از کوچ ساکنان کمک نمیکند. در فلوریدا، نگرانیهای فزاینده درباره آبوهوای شدید در فصل توفانهای آتلانتیک و جهش هزینههای بیمه باعث شده بسیاری از ساکنان نقلمکان کنند.
نظرسنجی اقلیمی فلوریدا نشان داد ۳۶ درصد از ۱۴ هزار پاسخگو در سراسر ایالت، بهطور کامل یا تا حدی بهدلیل تهدیدهای توفانها، سیل و گرمای شدید مهاجرت کردهاند یا در فکر جابهجایی هستند.
تاثیر تغییرات اقلیمی بر قیمت مسکن
در اروپا نیز فجایع ناشی از تغییرات اقلیمی به حرکتهای پرنوسان در بازار ملک دامن میزنند.
مطالعهای که بهتازگی در SSRN منتشر شده، قیمتهای فروش و اجاره در ۴۷ مرکز استان اسپانیا بین سالهای ۲۰۰۹ تا ۲۰۲۴ را بررسی کرده تا مشخص کند گرمای شدید تا چه حد بر ارزش املاک اثر میگذارد.
این در حالی است که اسپانیا داغترین تابستان ثبتشده خود را پشت سر گذاشت و در موج گرما در ۱۷ اوت دما به ۴۵٫۸ درجه سانتیگراد رسید. این گرمای سوزان راه را برای آتشسوزیهای مهیب باز کرد که امسال بیش از ۳۸۰ هزار هکتار از اراضی کشور را سوزاند.
دانشمندان هشدار میدهند شرایط داغ، خشک و بادخیزی که به آتشها سوخت رساند، اکنون حدود ۴۰ برابر پرتکرارتر و حدود ۳۰ درصد شدیدتر از حالتی است که در جهانی بدون تغییرات اقلیمی انتظار میرفت.
پژوهشگران دریافتند هر روز اضافی با دمای بیش از ۳۵ درجه سانتیگراد، به کاهش ۱٫۴۰ یورو بهازای هر متر مربع در قیمتهای فروش و ۰٫۰۰۵۹ یورو در قیمت ماهانه اجاره در همان استان منجر میشود.
با حدود ۷۰۰ هزار خانه عرضهشده برای فروش در سال ۲۰۲۴، این معادل زیانی سالانه در حدود ۱۱۷٫۶ میلیون یورو در فروش و ۵۰۰ هزار یورو در اجاره است.
با این حال، مطالعه نشان داد در مناطق خنکتر اسپانیا، افزایش دما در واقع قیمتهای فروش را بهطور متوسط ۲٫۸۰ یورو بهازای هر متر مربع و اجارهها را ۰٫۰۱۲ یورو بالا برده است.
با هر ۱ درجه گرمتر شدن، جو حدود ۷ درصد بخار آب بیشتری در خود نگه میدارد و احتمال بارشهای شدید را افزایش میدهد.
در انگلستان یعنی ۶٫۳ میلیون خانه اکنون در نواحی در معرض خطر سیلاب از رودخانهها، دریا یا آبهای سطحی قرار دارند.
نااطمینانی بهصورت موجی در بازار ملک در جریان است
ریچل اولینگتون، مشاور املاک و مالک پیشین یک آژانس املاک، به یورونیوز گرین میگوید که تغییرات اقلیمی شاید «مسئلهای بلندمدت» بهنظر برسد، اما همین حالا در سراسر بریتانیا بر ارزشگذاریها و رفتار خریداران اثر میگذارد.
او میگوید: «این موضوع دارد به بخشی از بحثها تبدیل میشود، به شکلی که ده سال پیش یا حتی پنج سال پیش نمیدیدیم.»
اولینگتون توضیح میدهد که دیگر عجیب نیست دو خانه مشابه که فقط چند خیابان از هم فاصله دارند، صرفا بهدلیل قرار گرفتن یکی از آنها در منطقهای پرخطرتر برای سیل یا آتشسوزی جنگلی، میزانهای کاملا متفاوتی از توجه را جلب کنند.
او اضافه میکند: «بازدیدکنندگان با سوالات بسیار بیشتری نسبت به گذشته میآیند. پیش از آنکه حتی برای بازدید دوم برنامهریزی کنند، هزینههای بیمه را بررسی میکنند. برخی گزارشهای ریسک اقلیمی، دادههای سیلاب محلی و حتی پیشبینیهای فرسایش را مطرح میکنند.»
این تهدیدها خریداران بالقوه را کاملا منصرف نمیکنند، اما روند تصمیمگیری را کند و نرخ برهمخوردن معاملات را بالا میبرند (یعنی زمانی که خریداران پیش از تکمیل فروش منصرف میشوند).
اولینگتون شاهد بوده که «معاملات کاملا خوب» بههم میخورد، چون مالکان از حقبیمههای سنگین آسیب میبینند یا شرکتهای بیمه پس از یک رویداد آبوهوای شدید پوشش خود را از یک کد پستی پس میگیرند.
او میگوید: «این نااطمینانی در کل زنجیرهها اثر موجی ایجاد میکند.»
تغییرات اقلیمی بازار اجاره در بریتانیا را هم به لرزه انداخته است؛ مالکان از سرمایهگذاری در مناطق ساحلی یا کنار رودخانهها عقب میکشند و برخی دیگر بهدلیل ریسکهای بیمه و الزامات نگهداری به فکر فروش افتادهاند.
حتی در استرالیا، آبوهوای شدید خلأهای بزرگی در بازار ملک ایجاد میکند. شورای آبوهوااخیرا برآورد کرده است که خانههای مستعد سیل در استرالیا در مجموع ۴۲٫۲ میلیارد دلار استرالیا (حدود ۲۳٫۸۳ میلیارد یورو) کمتر از ارزشی هستند که اگر خطرات فزاینده سیل نبود میتوانستند داشته باشند.
خانههای غیرقابل بیمه
پژوهش دانشگاه لافبورو میگوید تغییرات اقلیمی در بریتانیا و فراتر از آن به «بحران بیمه» تبدیل میشود و ادعاهای خسارت ناشی از رویدادهای آبوهوای شدیدبهشدت رو به افزایش است.
انجمن بیمهگران بریتانیا، نهاد صنفی بیمه و پساندازهای بلندمدت کشور، اعلام کرده در سال ۲۰۲۴ پرداخت خسارتهای جوی به خانهها به رکورد ۵۸۵ میلیون پوند رسیده است (حدود ۶۰۹٫۸۵ میلیون یورو). در نتیجه به شرکتهای بیمه فشار میآورند که حقبیمهها را بهطور چشمگیر افزایش دهند یا پوشش را کاملا کنار بگذارند.
پژوهشگران میگویند: «وقتی بیمه غیرقابل پرداخت یا در دسترس نباشد، خانوارها در معرض خطر قرار میگیرند، ارزش املاک کاهش مییابد، گرفتن وام مسکن دشوارتر میشود و خطر بروز بحران مالی گستردهتر افزایش مییابد.»