انتشار گازهای گلخانه‌ای دلیل عمده گرم‌شدن زمین و تغییرات آب‌وهوایی آن است و متان یکی از مهمترین این گازها به‌شمار می‌رود. در این برنامه تغییرات آب‌وهوایی خواهیم دید که دانشمندان چطور منابع نشت متان را پیدا می‌کنند.
گرمترین تابستان اروپا در تاریخ
اروپا امسال گرمترین تابستان ثبت شده را داشت و دمای میانگین ماه‌های اوت، ژوئن یک درجه بالاتر از میانگین سالهای ۱۹۹۱ تا ۲۰۲۰ بود. گرمای تابستانی امسال رکورد سالهای ۲۰۱۰ و ۲۰۱۸ را هم شکست.
از یک سو، موجی از گرما جنوب و شرق قاره را فرا گرفت و سیراکیوز در سیسیل ایتالیا با ثبت دمای ۴۸.۸ درجه سانتی‌گراد رکورد تاریخی گرما را در کل اروپا شکست و از سوی دیگر، دمای هوا از فرانسه تا اوکراین و اسکاندیناوی یک درجه از میانگین معمول پایین‌تر بود.
متان گاز گلخانه‌ای بسیار قدرتمندی است که تأثیرش در ۲۰ سال ۸۴ برابر دی‌اکسید کربن است. هیئت بین‌دولتی تغییرات آب‌وهوایی ماه گذشته خواستار تلاش برای کاهش انتشار گاز متان در صنایع شد.
برای یافتن منابع نشت متان راه‌های مختلفی هست و از جمله با ماهوارهٔ کپرنیکوس می‌توان این منابع را در صنعت نفت و گاز یافت. روش دیگر کار آن است که عملا خیابان به خیابان به‌دنبال منبع نشت متان بگردیم. برای بررسی این شیوه سری به هلند زدیم.
شکار ذرات متان برای یافتن منشأ نشت
حسین معاذاللهی و هانه نوت، دانشمندانی هستند که در اوترخت هلند به‌دنبال منابع پنهان انتشار متان می‌گردند. هرچند متان گازی بی‌رنگ و بوست اما این پژوهشگران دستگاه‌هایی دارند که یک مولکول متان را در میان یک میلیارد مولکول هوا تشخیص می‌دهند.
آنها به‌سراغ لوله‌های زیرزمینی گاز، مراکز صنعتی، تصفیه‌خانه‌ها و نیز فاضلاب‌ها می‌روند. سپس نمونه هوای منطقه را می‌گیرند تا با تحلیل دقیق‌تر آن در آزمایشگاه در می‌یابند که منشأ نشت کجاست، چراکه ردپای عناصر شیمیایی موجود در متان نشان می‌دهد که این گاز دقیقا از کجا نشت کرده است.
حضور هزار ذرّه متان در یک میلیون، یعنی ۵۰ برابر میزان معمول، و این امر خبر از نشت متان در نزدیکی می‌دهد.
هدف کار این پژوهشگران آن است که فناوری تشخیص سریع متان فراگیر شود تا بتوان نشت این گاز را آسانتر تشخیص داد. انتشار متان تأثیر چشمگیری بر گرم‌شدن زمین و تغییرات آب‌وهوایی دارد.
توماس روکمن، استاد فیزیک و شیمی جو، دانشگاه اوترخت در این‌باره می‌گوید: «نتایج یک پژوهش تازه نشان داده است که می‌توان تا سال ۲۰۳۰ انتشار متان را به نصف رساند و اگر ما از پس این کار بربیاییم تا میانهٔ قرن حاضر می‌توانیم گرم‌شدن زمین را به‌میزان یک چهارم و تا پایان قرن به میزان ۵۰ درصد کاهش بدهیم، و چنین کاری واقعا سهم چشمگیری در کاهش گرمایش زمین خواهد داشت.»