در میان طوفان تازهای که در تجارت جهانی با بازگشت دونالد ترامپ به قدرت در آمریکا برخاسته، صنعت پاستای ایتالیا خود را کاملاً تنها احساس میکند. ایتالیا در سال ۲۰۲۴ حدود ۷۰۰ میلیون یورو پاستا به آمریکا صادر کرده بود.
در برابر تهدید تعرفههای سنگین آمریکا، تولیدکنندگان پاستای ایتالیا امیدوارند دولتشان به حمایت از آنها برخیزد و آنها ناچار نباشند مدت زیادی برای حلوفصل قضایی پروندهشان صبر کنند.
در تاریخ ۴ سپتامبر، وزارت بازرگانی آمریکا تعرفههای موقتی به میزان ۹۱.۷۴ درصد را بر ۱۳ برند پاستای ایتالیایی اعلام کرد.
اگر این تعرفهها تأیید شوند، از ژانویه ۲۰۲۶ اجرایی خواهند شد و ضربه سنگینی به ایتالیا وارد میکنند؛ کشوری که تنها در سال ۲۰۲۴ حدود ۷۰۰ میلیون یورو پاستا به آمریکا صادر کرده بود.
مارگریتا ماسترومائورو، رئیس اتحادیه صنایع غذایی ایتالیا، بزرگترین نهاد متولی تولیدکنندگان مواد غذایی در ایتالیا، به یورونیوز گفت: «این تصمیم ناعادلانه است، اقدامی حمایتگرایانه از سوی آمریکا علیه پاستای ایتالیایی است.»
این پرونده که تا یک ماه پیش چندان مورد توجه نبود، اکنون بهواسطه فشار صنعت غذایی ایتالیا در مرکز توجه قرار گرفته است. با این حال، در جنگ تعرفهای دولت آمریکا، پاستا موردی ویژه به شمار میرود.
ریشه این موضوع به سال ۱۹۹۶ بازمیگردد، زمانی که تولیدکنندگان آمریکایی پاستا، کارخانههای ایتالیایی را متهم به «دامپینگ» کردند، یعنی فروش محصولاتشان در بازار آمریکا با قیمتی پایینتر از قیمت فروش در ایتالیا.
از آن زمان تاکنون، تولیدکنندگان ایتالیایی به طور منظم با مشکل تعرفهها روبهرو بودند اما هیچگاه به این شدت که دولت ترامپ اکنون تصویب کرده، نبوده است.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
با احتساب تعرفه ۱۵ درصدی که در حال حاضر برای واردات اتحادیه اروپا به آمریکا اعمال میشود، در صورت اجرایی شدن این تصمیم، مجموع تعرفهها به ۱۰۶.۷۴ درصد خواهد رسید. تولیدکنندگان پاستا میگویند این میزان تعرفه «ظالمانه» است.
ماسترومائورو افزود: «ما به کمک نیاز داریم، چون بخش بزرگی از شرکتهای ما درگیر این موضوع هستند. با چنین تعرفه سنگینی، تمام این شرکتها تا بازبینی بعدی دیگر صادرات نخواهند داشت.»
دوره بررسی این پرونده از ۱ ژوئیه ۲۰۲۳ تا ۳۰ ژوئن ۲۰۲۴ را دربرمیگیرد و تولیدکنندگان ایتالیایی امیدوارند بازبینی پایان سال ۲۰۲۵ تا حدودی از فشارها بکاهد. اما فعلاً آینده نامعلوم است.
آیا این نبرد رنگ سیاسی میگیرد؟
شرکتها از ماه سپتامبر برای لغو این تعرفهها تلاش میکنند و تاکنون دو شرکت گاروفالو و لامولیزانا علیه این تصمیم شکایت قضایی تنظیم کردهاند.
دولت ایتالیا و کمیسیون اروپا نیز وارد عمل شدهاند، هرچند بنا به گفته رئیس اتحادیه صنایع غذایی ایتالیا دامنه اقدام آنها محدود است، زیرا این مسئله بیشتر «حقوقی» است تا «سیاسی».
فرانچسکو لولوبریجیدا، وزیر کشاورزی ایتالیا، این سیاست را «مکانیسمی بیشازحد حمایتگرایانه علیه تولیدکنندگان پاستای ایتالیا» توصیف کرد.
در واشنگتن نیز نمایندگان ایتالیا فعالانه در تلاش هستند تا صدای خود را به گوش برسانند.
یورونیوز فارسی را در ایکس دنبال کنید
وزارت خارجه ایتالیا تعرفهها را «نامتناسب» خوانده و به عنوان «طرف ذینفع» در پرونده نزد وزارت بازرگانی آمریکا حضور یافته تا از این بخش کلیدی اقتصاد ایتالیا دفاع کند.
در همین حال، کمیسیون اروپا که در ماههای اخیر با انبوهی از اختلافات تجاری با آمریکا روبهرو بوده، در حالت آمادهباش است. یکی از راههای ممکن، ادامه گفتوگو از مسیرهایی است که با توافق تعرفهای ماه ژوئیه میان بروکسل و واشنگتن باز شد؛ توافقی که تعرفه واردات کالاهای اروپایی به آمریکا را به ۱۵ درصد رساند.
اجرای این توافق در دو سوی اقیانوس اطلس با دقت دنبال میشود، در حالی که تردیدها درباره پایبندی ترامپ به وعدههایش همچنان وجود دارد.
هنوز مشخص نیست که آیا پاستای ایتالیایی در فهرست مطالبات اروپایی قرار خواهد گرفت یا نه، زیرا اتحادیه اروپا همچنان برای حذف تعرفههای ۵۰ درصدی آمریکا بر فولاد اروپایی و گرفتن معافیت از تعرفههای ۱۵ درصدی کلی در حال مذاکره است.
یک مقام اتحادیه اروپا در گفتوگو با یورونیوز گفت که برخلاف تعرفههای یکجانبهای که بر دیگر کالاهای اروپایی وضع شده و ناقض قوانین سازمان جهانی تجارت است، اقدام ضددامپینگ آمریکا علیه پاستا، دستکم در ظاهر، در چارچوب سازوکارهای دفاع تجاری مورد تأیید این سازمان انجام شده است.
او گفت: «ما این پرونده را از نزدیک دنبال میکنیم، و اگر در روند تحقیق ایرادی وجود داشته باشد، آن را به چالش خواهیم کشید و موضوع را در سازمان جهانی تجارت مطرح میکنیم.»
اگر چنین شود، ممکن است اتحادیه اروپا اقدامات تلافیجویانهای را در پیش گیرد.
پارلمان اروپا نیز بیکار ننشسته، هرچند که در زمینه سیاست تجاری، این کمیسیون اروپاست که صلاحیت دارد.
براندو بنفِئی، نماینده سوسیالیست ایتالیایی پارلمان اروپا و رئیس هیئت پارلمانی روابط با آمریکا، اقدام آمریکا را «آشکارا تبعیضآمیز» دانست و محکوم کرد. او به یورونیوز گفت: «این مسئله باید حل شود و ما از کمیسیون میخواهیم که در این زمینه اقدام کند.»
اما چرا ایتالیا؟ آن هم با توجه به این که جورجا ملونی، نخست وزیر ایتالیا روابط نزدیکی با ترامپ دارد؟
یک منبع اروپایی به یورونیوز گفته است که این پرونده احتمالاً نتیجه اختلاف میان نماینده تجاری آمریکا و وزارت بازرگانی ایالات متحده است؛ دو نهاد اصلی دولت آمریکا در حوزه سیاست تجاری.
به گفته این منبع، از زمان بازگشت ترامپ، این دو نهاد برای تعیین حدود نقش و نفوذ خود در رقابت هستند و شاید یکی از آنها برای برتریجویی، تصمیم گرفته باشد محصول شاخص ایتالیا یعنی پاستا را هدف بگیرد.