در چهل‌وسومین کنفرانس عمومی یونسکودر سمرقند در ۶ نوامبر (۱۵ آبان)، «منشور کوروش کبیر» به‌عنوان یکی از نخستین منشورهای جهان که بر احترام به تنوع فرهنگی و مفهوم حقوق بشر تاکید دارد، به رسمیت شناخته شد.
این قطعنامه که با عنوان «استوانه کوروش؛ یکی از نخستین منشورهای حقوق بشر و تنوع فرهنگی» توسط ایران و تاجیکستان ارائه شده بود، با اکثریت آرا به تصویب رسید.
مصر، عراق، کلمبیا، هند، نیجریه، الجزایر، پاکستان، بنگلادش، کنیا، سنگال، ارمنستان و لهستان از جمله کشورهایی بودند که به تصویب این قطعنامه رای مثبت دادند.
یونسکو اعلام کرده است که به رسمیت شناختن این منشور می‌تواند به «تقویت گفت‌وگوی میان‌فرهنگی، ارتقای میراث مشترک بشری» و حمایت از برنامه‌های سازمان در حوزه عدالت، حقوق بشر، عدم تبعیض و رواداری فرهنگی کمک کند.
بر اساس متن پیش‌نویس قطعنامه، کشورهای عضو یونسکو تشویق می‌شوند که آگاهی عمومی درباره استوانه کوروش را افزایش دهند، محتوای آن را به زبان‌های مختلف برای مقاصد آموزشی منتشر کنند و از ارزش‌های نهفته در این سند برای ترویج صلح و مدارای فرهنگی استفاده کنند.
این برای اولین بار است که یک سند باستانی ایرانی در سطح جهانی به‌عنوان منشوری در پیوند با حقوق بشر به رسمیت شناخته می‌شود.
منشور کوروش یک لوح کوچک سفالی به شکل استوانه با ۲۳ سانتى متر طول و ۱۱ سانتى متر عرض است که روی آن با خط میخی حکاکی شده و در عین حال یکی از نمادین‌ترین اشیاء باستانی تاریخ بشر است و در موزه بریتانیا نگهداری می‌شود.
این منشور در حدود سال ۵۳۹ قبل از میلاد در زیر دیوارهای بابل در عراق کنونی توسط کوروش کبیر پادشاه وقت سلسله هخامنشی مدفون شد.
در این منشور شرح داده می‌شود که کوروش چگونه توانست نبونعید، پادشاه بابل، را با کمک خدای مردوک شکست دهد.
کوروش پس از ورود به شهر بر خلاف سنت فرمانروایان پیروز زمان خود، آنجا را با خاک یکسان نکرد. او به مردم شهر اجازه داد تا اعمال مذهبی خود را بدون مزاحمت انجام دهند، مجسمه خدایان را به زیارتگاه‌های مختلف فرستاد و به یهودیان اجازه تا به خانه‌های خود بازگردند.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
در بخشی از این استوانه آمده است: «فرمان دادم تمام زیارتگاه‌هایی را که بسته شده بود بگشایند. همه خدایان این زیارتگاه‌ها را به جاهای خود بازگرداندم. همه مردمانی که پراکنده و آواره شده بودند را به دیار خود برگرداندم. خانه‌های ویران آنان را آباد کردم. همه مردم را به همبستگی فرا خواندم.»
این لوح پس از دفن برای بیش از ۲۴۰۰ سال دست نخورده مانده بود تا اینکه در سال ۱۸۷۹ هرمز رسام باستان‌شناس بریتانیایی آن را در حفاری‌های خود در بین‌النهرین کشف کرد.