در این گزارش ویدئویی، مجموعهای از مهمترین مطالب منتشرشده در رسانهها و اندیشکدههای بینالمللی طی ۲۴ ساعت منتهی به نیمروز چهارشنبه ۵ نوامبر ۲۰۲۵ (۱۴ آبان ۱۴۰۴) گردآوری شده است. نسخه کاملتر این مرور را میتوانید در متن تفصیلی زیر دنبال کنید.
انستیتو واشنگتن: آیا اعتمادبهنفس ایران بازگشته است؟
پاتریک کلاوسون، پژوهشگر ارشد انستیتو واشنگتن برای سیاست خاورنزدیک طی مقالهای با اشاره موضعگیریهای اخیر علی خامنهای، رهبر و دیگر مقامات جمهوری اسلامی ایران در قبال آمریکا به بررسی راهبرد تهران در مواجهه با آمریکا و اسرائيل پس از جنگ ۱۲ روزه پرداخت که خلاصه آن را میخوانید: «در ماههای پس از جنگ دوازدهروزه، مواضع و لحن علی خامنهای بهتدریج از شوک و احتیاط اولیه به بازگشت اعتمادبهنفس پیشین تبدیل شده است.
او در سخنرانیهای اخیر، با تاکید بر توانمندیهای موشکی و ضربهپذیری طرف مقابل، مجددا به ایراد بیانیههای پیروزمندانه و قاطعانه بازگشته است.
این روایت در داخل حاکمیت بهعنوان نشانه "برتری راهبردی" ایران تکرار میشود، حتی اگر برخی دادهها در آن اغراقآمیز باشند.
این تصور تازه از موقعیت ایران پیامدهای مهمی برای سیاست آمریکا دارد. اگر تهران خود را در موقعیت قدرت ببیند، ضرورتی برای بازگشت به مذاکرات هستهای احساس نخواهد کرد و بهجای اتکا به شبکه نیروهای نیابتی، ممکن است بیشازپیش بر توان موشکی مستقیم تکیه کند.
بنابراین، آمریکا و متحدانش باید خود را برای دورهای آماده کنند که در آن احتمال رسیدن به توافق پایدار با ایران پایین است و تهران در جستوجوی فرصتهای مناسب برای تقویت جایگاه منطقهای خود خواهد بود. این وضعیت مستلزم دقت و هوشیاری بیشتر در رصد برنامههای موشکی و توان بازدارندگی ایران است.»
واشنگتن تایمز: اعلام لغو حجاب اجباری در ایران یک فریب است
روزنامه آمریکایی واشنگتن تایمز دیدگاه مشترک اندرو غَلیلی، تحلیلگر ارشد سیاستگذاری در «اتحادیه ملی برای دموکراسی در ایران» و نینا خوشکیش، کارشناس ارتباطات در همین نهاد (NUFDI) را منتشر کرد که چکیده آن بدین شرح است: «پوشش رسانهای خارجی درباره ایران اغلب مبارزه گسترده مردم برای آزادی را به نماد واحد "حجاب اجباری" تقلیل میدهد. چند تصویر از زنان بیحجاب در تهران کافی است تا برخی رسانهها از "نرمشدن رویکرد حکومت" سخن بگویند. اما این روایت هماهنگ شده توسط تهران است. ولی در واقعیت، قانون حجاب اجباری همچنان بهطور رسمی برقرار است و روند اجرای آن نهتنها متوقف نشد، بلکه به شیوههای هوشمندانهتر و کمهزینهتر از نظر نمایش عمومی تغییر شکل داده است.
تبدیل مقاومت مدنی زنان به "نشانه تغییر حکومت" نوعی تحریف واقعیت است که به کاهش فشارها بر تهران منجر میشود. این تصاویری که از تهران دیده میشود، بازتاب شجاعت شهروندان است، نه نشانه نرمشدن سیاستهای حکومت. این روند تا زمانی که مطالبات مردم برای آزادی بهعنوان یک ضرورت اخلاقی و راهبردی مورد حمایت جدی جامعه جهانی قرار نگیرد، پایان نخواهد پذیرفت.»
بنیاد پژوهش ناظر: پیامدهای «بازگشت خودکار تحریمها»؛ دوراهیهای تازه برای رهبری ایران
زینب ملکوتی، پژوهشگر در انستیتو خاورمیانه دانشگاه ملی سنگاپور (NUS) و عضو ارشد مرکز جهانی صلح مقالهای در اندیشکده هندی بنیاد پژوهش ناظر (ORF) منتشر کرد که خلاصه آن را میخوانید: «با فعالسازی مکانیزم اسنپبک توسط سه کشور اروپایی (انگلیس، فرانسه و آلمان) و عدم تمدید معافیت تحریمها توسط شورای امنیت سازمان ملل، تحریمهای سازمان ملل علیه ایران دوباره اجرایی شد.
هرچند تهران با پشتیبانی چین و روسیه، این اقدام را غیرقانونی میداند ولی بازگشت تحریمها میتواند ایران را به وضعیتی دشوارتر از یک دهه پیش بازگرداند. بازگشت تحریمها بر برنامههای هستهای و موشکی ایران تاثیر مستقیم دارد و جایگاه ایران را در سطح بینالمللی بهعنوان کشوری سرکش تثبیت میکند.
واکنشها در داخل ایران متفاوت بوده است. جریانهای تندرو در مجلس از بازگشت تحریمها استقبال کرده و خواهان خروج از انپیتی (NPT)، توسعه ظرفیت هستهای و توقف مذاکرات با آمریکا هستند. در مقابل، اصلاحطلبان نسبت به سیاست تندروها هشدار داده و بر ضرورت مذاکره با رعایت منافع ملی و شرایط خاص تاکید میکنند. علی خامنهای نیز مواضع سختگیرانه خود را حفظ کرده و غنیسازی را متوقفناپذیر میداند.
ایران اکنون بر سر یک دو راهی قرار دارد: توسعه سلاح هستهای برای تضمین امنیت یا ادامه غنیسازی صلحآمیز و بازسازی روابط منطقهای و بینالمللی. حرکت به سمت سلاح هستهای، هم تهدید حمله دوم آمریکا و اسرائیل را افزایش میدهد و هم با چالشهای اقتصادی و اجتماعی داخلی همراه است. واقعبینانهترین گزینه، ادامه غنیسازی صلحآمیز و اصلاح معماری امنیتی ایران با تمرکز بر همکاری با کشورهای منطقه و قدرتهای بزرگ است.
بازگشت تحریمها اقتصاد ایران را در مسیری نزولی قرار داده و ارزش ریال به کمترین سطح تاریخی رسیده است. یکسوم جمعیت زیر خط فقر زندگی میکنند و نسل جوان که با تحریم بزرگ شده، دیگر شعار "مقاومت" را نمیپذیرد و خواهان زندگی راحت و بدون ترس از جنگ است. آینده کشور، به تصمیمات رهبران سیاسی بستگی دارد و این فشار اجتماعی و اقتصادی بر سیاست خارجی و داخلی ایران تاثیر مستقیم خواهد گذاشت.»
لا دپش دو میدی: ایران: فروپاشی رژیم زیر سایه نارضایتی داخلی و شکافهای قدرت
روزنامه فرانسوی لادپش دو میدی تحلیلی به قلم حمید عنایت، کارشناس امور ایران، منتشر کرد که خلاصه آن را میخوانید: «قدرت در ایران میان دو جناح تقسیم شده است: جناحی که خواهان گشودن باب مذاکره با آمریکا برای بقاست و جناح وفادار به خامنهای که به سرکوب شدید و حفظ برنامه هستهای و موشکی اصرار دارد.
این شکاف در رهبری، همراه با بحران اقتصادی، مقاومت نسل زد در برابر سیاستهای اقتدارگرایانه حکومت و نارضایتی عمومی، نشانهای از تضعیف پایههای حکومت است.
از دید علم سیاست، چنین اختلافات درونحکومتی در رژیمهای اقتدارگرا یکی از قویترین شاخصهای آغاز گذار سیاسی یا دموکراتیک به شمار میرود.
زمانی که این شکاف میان رهبری حکومت با خواستهای مردمی همزمان شود، احتمال تغییرات ساختاری و گذار از استبداد به سمت دموکراسی یا بازسازی ساختار سیاسی حکومت به طور چشمگیری افزایش مییابد.»