پس از سقوط حکومت جمهوری افغانستان در سال ۲۰۲۱ و پایان شورش طالبان، افغانها به مزارع، مدارس و جادهها بازگشتند. اما با آزادی جدید جابجایی، مینها یا مهمات منفجر نشده که پس از ۴۰ سال جنگهای پی در پی به جا مانده است، هر دو روز جان یک کودک را میگیرد.
آگهیطبق آمار سازمان ملل متحد، تنها از ژانویه ۲۰۲۳ تا آوریل امسال ( از بهمن ۱۴۰۱ الی فروردین ۱۴۰۳)، نزدیک به ۹۰۰ نفر بر اثر مهمات باقیمانده از جنگ، کشته یا زخمی شدند که بیشتر آنها کودکان بودند.
احمد سعید ۱۳ ساله در هنگام راه رفتن می لنگد. او در فروردین ۱۴۰۳ در اثر انفجار یک مین زخم برداشت و طاها برادر ۱۱ سالهاش جان باخت.
سعید میگوید: «جای خالی برادرم را زیاد احساس میکنم و میخواهم که قریه ما از ماین (مین) و موادهای انفجاری پاکسازی شود».
مین ضد تانکی که سعید را معلول کرد و جان برادرش را گرفت از زمان تهاجم شوروی به افغانستان در سالهای ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۹ میلادی، در ۱۰۰ متری روستای قاچ قلعه در جنوب مرکز ولایت غزنی مدفون بود.
۸۲ درصد از کشتهشدگان یا زخمیشدگان بر اثر انفجار این مینها از ژانویه ۲۰۲۳ (یا بهمن ۱۴۰۱) بدین سو را کودکان تشکیل میدهند.
مادر یک قربانی دیگر، که فرزند ۱۴ ساله اش به اسم جاوید را در اثر انفجار مهمات باقیمانده از جنگ از دست داده است میگوید: « ما در خانه بودیم که پسرم آمد و آب آورد. او چرخ دستیاش را داخل آورد و با پسر دیگری بیرون رفت و خیلی دور نرفته بود که یک ماین منفجر شد و پسرم را از من گرفت». در همین انفجار «سخی داد» دوست ۱۴ ساله جاوید نیز جان باخت.
محمد ذاکر برادر ۱۸ ساله سخی داد میگوید: « مردم گفتند که در اطراف مهمات انفجاری وجود دارد، اما قبلأ چنین چیزی در روستای ما اتفاق نیفتاده بود» او اضافه کرد: «هیچ کسی در اینجا نیامده بود تا کودکان را از خطر انفجار آگاه کند».
نیک پوند، رئیس بخش مینزدایی یوناما، ماموریت سازمان ملل متحد در افغانستان، به خبرگزاری فرانسه میگوید: «در حال حاضر پیش بینی میزان آلودگی فعلی تقریباً غیرممکن است و دلیل اساسی این انفجارها بازی اطفال با اجسام روی زمین است که نظر به تحقیقات این اجسام مواد منفجره باقی مانده از جنگ هستند. در افغانستان سالهای زیادی جنگ جریان داشته که بنابراین مواد انفجاری زیادی در این اطراف هستند که مردم نباید به آنها دست بزنند».
او همچنان افزود: « دلیل دیگر جمع آوری فلزات ناشی از فقر است. مردم به پول نیاز دارند. پس آماده پذیرفتن ریسکهای بزرگ از قبیل جمع آوری اجسام برای درآمدزایی هستند».
مینزدایی در افغانستان از اوایل سال ۱۹۸۸ آغاز شده، اما طی چندین دهه جنگ، این کشور بارها به مین و مهمات آلوده شده است.
در حال حاضر سازمان بریتانیایی Halo Trust در حال کشف و خنثی نمودن مینهای منفجر نشده است.