در روزهایی که بخشهایی از استان خراسان رضوی به مرکزیت مشهد و نواحی مختلفی از افغانستان درگیر مدیریت بارشهای سیلآسا هستند، اروپا نیز تحت تاثیر سیل شدید در شمال و موج گرما در جنوب قرار گرفته است.
به دنبال بارش شدید باران در استان خراسان رضوی که از روز سهشنبه گذشته ۱۴ مه (۲۵ اردیبهشت) آغاز شد، چند منطقه در شهر مشهد و برخی دیگر از شهرهای اطراف دچار سیل شدند، که علاوه بر تلفات جانی، خسارات مالی گسترده نیز بر جا گذاشت.
همزمان، بارش شدید باران در شب گذشته و بامداد روز شنبه ۱۸ مه (۲۷ اردیبهشت) باعث جاری شدن سیل در بخشهایی از آلمان، بلژیک و هلند شد، خیابانها و ساختمانها را باتلاق کرد و باعث تخلیه برخی منازل شد.
علاوه بر اینها، باران و طوفان شمال ایتالیا و فرانسه را در بر گرفته است و این در حالی است که جنوب ایتالیا یک موج گرمای غیر فصلی را سپری میکند.
قرار است اولاف شولتس، صدراعظم آلمان روز یکشنبه از مناطق سیلزده در ایالت زارلند بازدید کند. در غرب آلمان، بارندگی شدید منجر به جاری شدن سیل و رانش زمین در ایالت زارلاند شده است. زاربروکن (مرکز ایالت زارلاند) و سایر شهرداریها به دلیل افزایش سطح آب شاهد تخلیه برخی منازل بودند.
برخورد دوگانه علمالهدی، امام جمعه مشهد
بر اساس گزارش روزنامه هم میهن وقتی چندین استان ایران در نهم فروردین سال ۹۸ درگیر سیل شدند، احمد علمالهدی، امامجمعه مشهد در واکنش به این حادثه، سخن از «نبود مدیریت جهادی» به میان آورد. او همان روز در خطبههای نمازجمعه مشهد گفت که «اگر نزول این باران موجب تخریب شد باید بررسی کنیم آیا اشکال در نزول باران رحمت الهی است و یا اشکال در نوع مدیریت فرصتطلبانه و مقتدرانه است؟»
اما علمالهدی، در خطبه نماز جمعه مشهد، برداشت دیگری از سیل شهرش کرد و آن را یک بلای طبیعی دانست. وی گفت: «سیل در مشهد یک بلای طبیعی بود که متولیان امر را غافلگیر کرد، نباید در این حادثه دنبال عامل غیرطبیعی بگردیم. این سیل غافلگیرکننده در جایی جریان یافت که تاکنون در مشهد سابقه نداشته است و نمیتوان گفت چرا پیش از این علاج نکردند.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
همزمان با اعلام افزایش شمار قربانیان سیل در استان خراسان رضوی به ۱۲ نفر، دادستان عمومی و انقلاب مرکز این استان وعده داد با «مقصران» این حادثه «بدون تبعیض» برخورد خواهد کرد.
یک شاهد عینی در محله سیدی، در جنوب شرق شهر مشهد، که بیشترین خسارت را از سیلاب دید در ویدئویی که خبرگزاریهای رسمی نیز منتشر کردند، گفته بود مسئولان شهری با پر کردن یک دره در نزدیکی این منطقه و ساخت دیواری در اطراف آن مقصر بودند. در جریان سیل اخیر این دیوار مثل یک سد عمل کرد و پس از ریختن دیوار موجب جاری شدن سیلاب در محل شد.
مقایسه حجم بارشها در روزهای اخیر
یک کارشناس هواشناسی استان خراسان رضوی روز شنبه ۱۸ مه (۲۷ اردیبهشت) در گفتگو با ایسنا گفت: «میزان بارش در برخی نقاط از روز شنبه ظهر تا شب همان روز۲۰ تا ۳۰ میلیمتر و در برخی نقاط تا بیش از ۵۰ میلیمتر خواهد بود.» اثمری خاطرنشان کرد: «از ابتدای فعالیت این سامانه بارشی که از چهارشنبه آغاز شد، در مشهد تاکنون حدود ۵۰ میلیمتر باران داشتیم که حدود ۳۸ میلیمتر آن طی چهارشنبه در عرض یک ساعت اتفاق افتاده است.»
این در حالی است که شهر میلان ایتالیا در عرض یک روز ۱۳۰ میلیمتر بارندگی داشت و رکورد بیسابقهای را در بیش از ۱۷۰ سال گذشته ثبت کرد که منجر به وقوع سیلهای ناگهانی شد.
در شهر «وِنِتو / Veneto» در شمال ایتالیا، مقامات شهری به دلیل سرریز شدن حوضههای آبریز پس از بارندگی ۷۰ میلیمتری، آن هم در ۳۰ دقیقه، وضعیت هشدار قرمز اعلام کردند.
فرانسه نیز جمعه، یک روز استثنایی بارانی را تجربه کرد. بارش باران از عصر پنجشنبه آغاز شد و تا عصر جمعه بیوقفه ادامه داشت و ۲۴ ساعت کامل با شدتی پایدار ادامه داشت. شهرستانهای «با-رن» و «موزل» بیشترین مناطق آسیب دیده بودند، بطوریکه میزان بارندگی در این مناطق بیسابقه توصیف شد.
شایبنهارد در شمال آلزاس فرانسه، در عرض ۲۴ ساعت، میزان بارش خارقالعاده ۱۱۶.۸ میلیمتری را ثبت کرد که یک رکورد برای این منطقه است. بعد از آن، ایستگاه هواشناسی «بِرگ / Berg» با ۱۰۲.۳ میلی متر بارندگی قرار دارد.
در موزل فرانسه، میزان بارندگی ۱۰۱.۱ میلی متر ثبت شد. بسیاری از ایستگاهها در این بخشها بین ۷۰ تا ۹۰ میلی متر بارندگی را ثبت کردند که معادل یک ماه تا یک ماه و نیم بارندگی است.
سازمان هواشناسی فرانسه ۳۹ بخش را در معرض هشدار زرد برای رعد و برق قرار داده است. یکشنبه گذشته، نزدیک به ۱۰ هزار صاعقه در سراسر فرانسه ثبت شد و انتظار می رود طوفانهای بیشتری در این روزها، به ویژه مناطق غربی، جنوب شرقی و شمال شرقی را تحت تاثیر قرار دهد.
به ساکنان توصیه می شود اقدامات احتیاطی از جمله محدود کردن ترددها و اجتناب از فعالیتهای خارج از منزل را انجام دهند.
۶۸ کشته در افغانستان، ۱۲ کشته در ایران
در اروپا تا کنون هیچ تلفات جانی گزارش نشده است و فقط در آلمان یک نفر زخمی شده است. در آلمان، جاری شدن سیل باعث تخلیه خانهها و خانههای سالمندان شده است.
اما در خراسان رضوی در ایران ۱۲ نفر و در افغانستان تا کنون ۶۸ نفر بر اثر سیل اخیر کشته شدهاند.
یک مقام رسمی حکومت طالبان در افغانستان روز شنبه اعلام کرد که در پی بارانهای شدید و جاری شدن سیل در ولایت غور در مرکز افغانستان دست کم ۵۰ نفر کشته شدند. آسوشیدتدپرس همزمان از کشته شدن دستکم ۱۸ نفر دیگر درولایت فاریاب در شمال این کشور خبر داده است.
مولوی عبدالحی زعیم، رئیس اداره اطلاع رسانی ولایت مرکزی غور به رویترز گفت که در مورد تعداد زخمیها در این بارندگی که از روز جمعه آغاز شده و بسیاری از راه های اصلی به این منطقه را نیز قطع کرده است، اطلاعی در دست نیست. آقای زعیم افزود که ۲ هزار خانه به طور کامل ویران شده، ۴ هزار خانه آسیب جزئی دیده و بیش از ۲ هزار مغازه در شهر فیروز کوه، مرکز این ولایت زیر آب رفته است.
هفته گذشته نیز سیلهای ناگهانی ناشی از بارانهای شدید، روستاهای شمال افغانستان را ویران کرد و جان ۳۱۵ نفر را گرفت و بیش از ۱۶۰۰ نفر را زخمی کرد.
ایران و افغانستان مستعد بلایای طبیعی هستند، بعلاوه اینکه سازمان ملل متحد افغانستان را یکی از آسیبپذیرترین کشورها در برابر تغییرات اقلیمی میداند.
مواجهه با بمبی از جنس آب؛ ناگهان و ویرانگر
در شمال ایتالیا، خدمات اورژانس محلی بسیج شدهاند و از قایقهایشان برای نجات ساکنان گرفتار در خانههای سیلزده استفاده کردند، و این در حالی است که خودروها در خیابانهای آب گرفته شناور هستند.
فرماندار منطقه ونتو در شمال ایتالیا، سیل اخیر را «بمب آب» توصیف کرد که منعکس کننده ماهیت ناگهانی بودن و ویرانگر بودن این بارندگیها است.
در ساعات اولیه روز جمعه، کرانه رودخانه «موسون دِی ساسی» در منطقه پادوآ به دلیل بارش شدید باران از هم پاشید و منجر به جاری شدن این سیل شدید شد. یک قطار باری نیز بر اثر وزش باد با سرعت ۱۵۰ تا ۲۰۰ کیلومتر در ساعت در بورگو مانتووانو، لومباردی واژگون شد.
در ایالت زارلاند در جنوب غربی آلمان، خیابانها در اعماق آب قرار داشتند و تصاویر در شبکههای اجتماعی نشان میداد که کارگران اورژانس ساکنان محلی را با قایق به مکان امن میبرند.
در سال ۲۰۲۱، مناطق آلمانی راینلاند-فالتز و نوردراین-وستفالن تحت سیل فاجعهباری قرار گرفت که جان بیش از ۱۸۰ نفر را گرفت.
در بلژیک، استان لیئِژ نیز تحت تاثیر سیل شدید قرار دارند و مقامات محلی صدها تماس برای کمکرسانی دریافت کردند و ۱۵۰ آتش نشان به مکانهای مورد نظر اعزام شدند.
کمک اصلی خدمات اورژانس در این استان، بیشتر پمپاژ آب از ساختمانهای سیل زده بود.