«حضور ما یعنی اینکه ما باید از ابتدای کار حاضر باشیم. ما نیاز خودمان را بهتر از هر کس دیگری میشناسیم و کلیت مسائل و تجربهٔ شخصیمان را درنظر میگیریم.»
آگهیبرگزارکنندگان جام جهانی قطر هدف روشنی دارند. آنها میخواهند همگان از فرصت تماشای این مسابقات بهرهمند شوند و همچنین امیدوارند که زیرساختهای یادگار این بازیها ماندگار باشند.
امکان حضور در استادیومها برای افراد کمتوان
احمد حبیب عضو کمیته ارشد برگزاری و میراث جام جهانی و همچنین عضو جامعهٔ معلولین قطر میگوید: «همه چیز مهیاست تا این مسابقات بیش از همیشه برای اقشار مختلف قابل دسترسی باشد. ساخت تسهیلات ویژه از مدتها پیش با همکاری اعضای جامعهٔ معلولین آغاز شده، و بالاترین استانداردها را برای فضای مسابقات درنظر گرفتهایم. همچنین میخواستیم اماکن عمومی کشور نیز بیشازپیش برای همه قابل دسترسی باشد.»
احمد میافزاید: «ورزشگاههایی با این استاندارد نادر است. این ۸ استادیوم همگی نوسازند و کسانی مانند من که از ویلچر دارند میتوانند از روی سکوهای مختلفی بازی را تماشا کنند.»
خیلیها عاشق شنیدن سروصدای تماشاگران در ورزشگاهاند، اما همه اینطور نیستند. برای همین اتاقهای آرامش در استادیوم شهرک آموزشی فضایی آرام و ایمن برای هواداران متبلا به اوتیسم و دیگر ناتوانیها فراهم میکنند تا از اضطراب آنها بکاهند.
سانا ابومجید کاردرمانگر جوانی است که طراحی یکی از این فضاها را در استادیوم شهرک آموزشی دوحه برعهده داشته است. او میگوید: «اکثر کسانی که دچار تنوع عصبیاند در اثر سروصدا منقلب میشوند، این افراد با تغییر نور اذیت میشوند و در جاهای شلوغ به درسر میافتند. اتاقهای حسی برای چنین وقتی هستند. این فضاها برای آرامکردن و تسلیدادن چنین افرادی ساخته شده است.»
سبیکه شعبان کنشگری است که مؤسسهٔ تأمین مالی معلولین قطر را با هدف جذب سهامداران این حوزه تأسیس کرده، با تأکید بر این که ایجاد دسترسی چیزی بیش از ساخت مسیر ویلچر یا تابلوی خط بریل است میگوید: «کار زیبای فیفا در این زمینه تأکید بر نقش معلولین و اهمیت دادن به حضور آنها بوده. ایجاد فضا در استادیومها و اماکن ویژهٔ هواداران گام مهم است و تأکید میکند که در طراحی فضاهای شهری باید این قشر را درنظر گرفت.»
یکی از یاریگران در این زمینه غنیمه الطویل بوده که در زمینهٔ تنظیم تابلوها و نورپردازی و مسیرهای ویلچر به سازندگان استادیوم شهرک آموزشی مشاوره داده است.
غنیمه با تأکید بر شعار «آنچه برای ماست، نباید بدون حضور ما باشد» میافزاید: «حضور ما یعنی اینکه ما باید از ابتدای کار حاضر باشیم. نه اینکه بگوییم افرادی از جامعهٔ معلولین آمدند و از اینجا بازدید کردند کار تمام شد. نه، ما نیاز خودمان را بهتر از هر کس دیگری میشناسیم و کلیّت مسائل و تجربهٔ شخصیمان را درنظر میگیریم.»
جام جهانی کودکان خیابانی؛ فوتبال برای توانمندسازی نوجوانان
برگزارکنندگان جام جهانی کودکان خیابانی از قدرت فوتبال برای توانمندسازی کودکان خیابانی استفاده میکنند تا این نوجوانان از حقوق و فرصتهای برابر بهرهمند شوند.
جان رو بنیانگزار جام جهانی کودکان خیابانی میگوید: «فوتبال زبانی همگانی است که این بچهها آن را بلدند، همهٔ دنیا آن را بلدند.»
۱۳ تیم دختران و ۱۵ تیم پسران از سراسر دنیا به اینجا آمدهاند. این بچهها از کشورهای مختلف آمدهاند اما همگی مشکلات مشابهی داشتهاند. اما جورکردن مدرک شناسایی و رساندن خود به قطر برای خیلیها بسیار سخت بوده است. بروک رید مدیر برنامههای بشردوستانهٔ بنیاد قطر که میزبان شرکتکنندگان جام جهانی کودکان خیابانی بوده میگوید: «درک این نکته مهم است که این بچهها به آنچه وضعیتشان را بهتر میکند دسترسی ندارند، چه آموزش باشد، چه کارت شناسایی، و این مسابقات فرصتی به آنها میدهد. سه بازیکن بنگلادش پاسپورت نداشتند، و طبق قانون آنجا به کسی که خانوادهاش مشخص نیست مدرک شناسایی نمیدهند. اما با وساطت سازمانهای بشردوستانه حالا حدود ۱.۵ میلیون کودک خیابانی بنگلادشی حق برخورداری از چنین مدارکی را دارند.»
این مسابقات درسهای ارزشمندی هم برای شرکتکنندگانش داشته است. جنیفر که عضو تیم دختران کلمبیا بود و با این تیم به فینال رسید میگوید: «من در این مسابقات متوجه شدم که مردم کشورها به هم وصلاند، یعنی تاریخ ما مشابه است و همگی میخواهیم برابر باشیم و زنانمان با احساس امنیت در مسابقات فوتبال که یک ورزش همگانی است شرکت کنند، فوتبال شوروشوق و شادی میآورد و حالوهوای دوستانه ایجاد میکند.»
شرکتکنندگان در این رویداد با الگوبرداری از سازمان ملل، پشت درهای بسته جلساتی برگزار کردند تا دربارهٔ مسائل و مشکلات کودکان خیابانی گفتگو کنند و سرانجام تقاضاهایشان را در مجمع عمومی اعلام کردند و خواستار حقوق بنیادین خود یعنی حق هویت، محافظت دربرابر خشونت، دسترسی به آموزش و برابری جنسیتی شدند.
جان دربارهٔ انگیزهٔ کارش میگوید: «در جام جهانی ۲۰۱۰ آفریقای جنوبی پسرکی به نام آندیل را دیدیم که ۱۰ سالی خیابانگرد بود و با او فوتبال بازی کردیم. بعد آندیل گفت اما وقتی فوتبال بازی میکند مردم دیگر نمیگویند که او کودک خیابانی است بلکه میگویند یک بچهٔ معمولی مانند باقی بچههاست. اینجا بود که گفتیم اگر دیدگاه مردم را نسبت به کودکان خیابانی عوض کنیم رفتار مردم هم با آنها عوض میشود.»