تا کنون هرگونه تصمیم برای توسعه فعالیتهای ناتو در عراق عمدتا بر اساس تقاضای ایالات متحده گرفته میشد، اما این بار مصطفی کاظمی، نخستوزیر عراق مشتاق تقویت حضور ناتو در این کشور با توجه به افزایش سطخ ناامنیها است.
وزرای دفاع کشورهای عضو ناتو قصد دارند ماموریتهای آموزشی خود را در عراق و افغانستان تمدید کنند؛ اقدامی که باعث تقویت حضور نظامی این اتحاد نظامی در منطقه خاورمیانه میشود.
قرار است وزرای دفاع این کشورها در نشست دو روزه خود که از امروز چهارشنبه بصورت آنلاین برگزار میشود، در این باره تصمیم گیری کنند.
این اولین نشست اعضای ناتو با دولت جدید ایالات متحده نیز محسوب میشود و قرار است در چهارچوب آن ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو مجموعه پیشنهاداتی را برای تقویت دوباره حضور ناتو در عراق و افغانستان، آنهم پس از چهار سال روابط غیرمنسجم با دولت ترامپ، ارائه دهد.
به گفته دیپلماتهای آگاه، با تصویب این طرح شمار نیروهای ناتو در عراق از ۵۰۰ نفر تا حدود ۵ هزار نفر افزایش خواهد یافت و حضور نظامی ناتو در افغانستان نیز حتی پس از اجرای احتمالی توافق آمریکا-طالبان برای خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان تا مه ۲۰۲۱ میلادی، تقویت خواهد شد.
آلمان از هم اکنون اعلام کرده که مایل به تمدید ماموریت خود در افغانستان پس از مه ۲۰۲۱ است.
دبیرکل ناتو پیش از این در روز دوشنبه ابراز امیدواری کرده بود که وزرای دفاع با این طرح موافقت کنند و نیروهای بیشتری را برای تامین امنیت منطقه به عراق بفرستند. او تاکید کرده بود که این ماموریت «به تدریج و متناسب با شرایط، گسترش خواهد یافت».
دولت عراق حامی توسعۀ فعالیتهای ناتو
سازمان پیمان آتلانتیک شمالی موسوم به «ناتو» از سال ۲۰۱۸ میلادی دارای ماموریتی غیر رزمی و صرفا «آموزشیمشاوره ای» در عراق است و در یکسال اخیر نیز هرگونه برنامه برای توسعه فعالیتهای خود را به دلایلی همچون شیوع ویروس کرونا و پیش از آن کشته شدن قاسم سلیمانی توسط نیروهای آمریکایی و نگرانی از به چالش کشیده شدن ثبات منطقهای به تاخیر انداخته است.
تا کنون هرگونه تصمیم برای توسعه فعالیتهای ناتو در عراق عمدتا بر اساس تقاضای ایالات متحده گرفته میشد، اما این بار مصطفی کاظمی، نخستوزیر عراق مشتاق تقویت حضور ناتو در این کشور با توجه به افزایش سطخ ناامنیها است.
نشست ناتو در حالی برگزار میشود که تنها دو روز پیش از این در پی حملات موشکی به نزدیکی پایگاه نیروهای آمریکایی در اربیل، دستکم یک نفر کشته و ۵ نفر زخمی شدند. علاوه بر این، گروههای شبه نظامی همسو با ایران در عراق و یمن، در هفتههای اخیر حملات علیه نیروهای ایالات متحده و متحد آن عربستان را افزایش دادهاند.
احتمال میرود که ناتو بخشی از فعالیتهای آموزشی که تا کنون توسط ائتلاف بینالمللی به رهبری آمریکا علیه داعش انجام میشد را نیز برعهده بگیرد و در این چهارچوب، کشورهایی از جمله بریتانیا، ترکیه و دانمارک نقش بیشتری در مقایسه با گذشته در اجرای طرحهای جدید داشته باشند.
در حال حاضر ناتو تنها اعضای نهادهای امنیتی عراق و نیروهایی که تحت کنترل مستقیم دولت عراق هستند را آموزش میدهد.
احتمال تقویت نقش ترکیه در چهارچوب ماموریت ناتو
دو روز پیش از این نیز آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده با مولود چاووش اوغلو، همتای ترک خود بصورت تلفنی گفتگو کرد.
او در جریان این مکالمه، بر اهمیت روابط طولانی مدت واشنگتن و آنکارا همچنین منافع مشترک دو کشور در مقابله با تروریسم تاکید کرد.
هر دو طرف متعهد شدند که همکاریهای مشترک را برای حل و فصل سیاسی درگیریها در منطقه تقویت کنند.
ترکیه علاوه بر حضور نظامی در سوریه، بارها نیز اقدام به اجرای عملیات زمینی و هوایی علیه نیروهای کرد مستقر در شمال عراق کرده است. او مدعی است که این عملیات را علیه اعضای حزب کارگران کردستان (پکک) که در شمال عراق پنهان شدهاند انجام میدهد زیرا نه دولت مرکزی عراق و نه دولت منطقهای در اقلیم کردستان عراق برای خذف آنها تلاشی نمیکنند.
پیش از این تنها در ژوئن سال ۲۰۲۰ میلادی وزیر دفاع ترکیه اعلام کرده بود که در چهارچوب عملیاتی در شمال عراق از جمله در منطقه سنجار، ۱۵۰ موقعیت مشکوک به حضور نیروهای پکک هدف قرار گرفته و در جریان آن علاوه بر حمله توپخانه، از هواپیماهای جنگنده اف-۱۶، هواپیماهای بدون سرنشین و هلی کوپترهای تهاجمی نیز استفاده شده است.