نیروهای ترکیه در چهارمین روز عملیات نظامی خود، روز شنبه بمبارانهای شهرهای مرزی سوریه، از جمله رأسالعین را از سر گرفته بودند.
از آغاز حمله ارتش ترکیه به شمال شرقی سوریه موسوم به «چشمه صلح» به هدف مبارزه با نیروهای شبهنظامی کرد، چهار روز میگذرد.
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه شامگاه جمعه ۱۹ مهر اعلام کرد که به رغم انتقادهای جامعه جهانی دست از این حمله برنخواهد داشت. آخرین تحولات مربوط به روز چهارم عملیات ترکیه در خاک سوریه را در زیر بخوانید.
بوریس جانسون: از عملیات نظامی ترکیه حمایت نمیکنیم
بوریس جانسون، نخست وزیر بریتانیا شنبه شب در گفتگوی تلفنی با رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه در مورد حمله ترکیه به شمال سوریه شدیدا ابراز نگرانی کرد.
جانسون با اعلام این که کشورش از عملیات نظامی ترکیه حمایت نمیکند، از اردوغان خواست تا به این عملیات پایان داده و وارد گفتگو شود.
فرانسه صادرات سلاح به ترکیه را متوقف کرد
به دنبال اعلام تصمیم آلمان برای توقف فروش سلاح به ترکیه، دولت فرانسه نیز در واکنش به حمله ترکیه به کردهای سوریه، صادرات سلاح به این کشور را متوقف کرد.
دو وزارتخانه دفاع و امور خارجه فرانسه روز شامگاه شنبه با انتشار بیانیهای مشترک اعلام کردند: «فرانسه تصمیم گرفته است تمام پروژههای صادرات لوازم جنگی را که در عملیات نظامی جاری ترکیه از آن استفاده میشود، متوقف کند.»
دولت فرانسه در این بیانیه با تأکید بر این که تصمیم پیشگفته «بیدرنگ» اجرایی میشود، همچنین اعلام کرد نشست ۱۴ اکتبر شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا در لوکزامبورگ فرصتی برای هماهنگسازی موضع اروپا در این زمینه خاوهد بود.
شورشیان هوادار ترکیه ۹ غیرنظامی را در تل ابیض اعدام کردند
دیدبان حقوق بشر سوریه میگوید شورشیان هوادار ترکیه در سوریه دست کم ۹ شهروند غیرنظامی را اعدام کردند.
این سازمان مردمنهاد سوری شامگاه شنبه اعلام کرد: «این ۹ شهروند غیرنظامی در زمانهای مختلفی در جنوب شهر تل ابیض در خاک سوریه اعدام شدهاند.»
شورای دموکراتیک سوریه، بازوی سیاسی نیروهای کرد نیز با تأیید این خبر گفته است که یکی از مسئولان سیاسی کردها به همراه رانندهاش در میان ۹ فرد اعدام شده بودهاند.
شورشیان همپیمان ترکیه این خبر را تکذیب کردهاند، اما ویدئویی که در شبکههای اجتماعی همرسان شده افرادی را نشان میدهد که ظاهرا عضو این گروه هستند. در این ویدئو دیده میشود که این افراد دو نفر را در کنار جاده از خودرو پیاده کرده و سپس آنها را تیرباران میکنند.
ویدیوی درگیری کردها با ترکها در بروکسل
در جریان تظاهرات طرفداران کردها در بروکسل، پایتخت بلژیک، گروهی از شهروندان ترکتبار مخالف کردها با راهپیمایان درگیر شدند.
در ویدیویی که از این درگیری در شبکههای اجتماعی همرسان شده چند نفر در حال ضد و خورد و چند مأمور پلیس در حال متفرق کردن افراد حاضر با ضرب باتوم دیده میشوند.
واکنش ترکیه به توقف صادرات سلاح آلمان: مشکلی نیست
ساعتی پس از آن که آلمان تصمیم خود مبنی بر توقف صادرات سلاح به ترکیه را آشکار کرد، ترکیه به این تصمیم واکنش نشان داد.
مولود چاوشاوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه در واکنش به این تصمیم گفت: «هر کس هر کاری میخواهد بکند، مشکلی نیست. تحریم میخواهد تسلیحاتی باشد یا چیز دیگر، هر چه باشد ما را قویتر میسازد.»
آقای چاوشاوغلو که با شبکه رادیویی دویچه وله آلمان گفتگو میکرد، افزود: «حتی اگر متحدان ما به سازمانهای تروریستی یاری رسانند، حتی اگر تنها بمانیم، حتی اگر تحریم بر ما تحمیل شود، مهم نیست که بقیه چکار میکنند، ما با سازمانهای تشکیلات تروریستی میجنگیم.»
آلمان در سال ۲۰۱۸ میلادی ۲۴۳ میلیون یورو اسلحه به ترکیه صادر کرده که این مقدار تقریبا برابر یک سوم کل صادرات اسلحه این کشور است. تنها در چهار ماه نخست سال جاری میلادی نیز ترکیه حدود ۱۸۴ میلیون یورو سلاح از آلمان خریده است.
تظاهرات علیه ترکیه در ایران
روز شنبه گروههایی از مردم در چند شهر کردنشین ایران از جمله مهاباد، سنندج، بانه، سقز، پیرانشهر، ایلام و ارومیه برای اعتراض به حمله ترکیه به کردهای سوریه راهپیمایی کردند.
معترضان در جریان این راهپیماییها علیه دولت ترکیه و رئیس جمهوری این کشور رجب طیب اردوغان شعار دادند. آن چنان که در تصاویر منتشر شده در شبکههای اجتماعی دیده میشود، راهپیمایان شعار «مرگ بر ترکیه» سر داده و در برخی شهرها مانند سقز پرچم ترکیه را آتش زدند.
در تهران نیز گروهی از شهروندان به طرفداری از کردهای سوریه و در اعتراض به عملیات خونین دولت ترکیه علیه شبه نظامیان کرد، در برابر سفارت ترکیه راهپیمایی کردند.
این راهپیماییها عموما در آرامش و بدون درگیری یا حادثه خاصی برگزار شد، اما برخی گزارشهای تأیید نشده از بازداشت چند نفر در حاشیه راهپیمایی تهران حکایت دارد.
آلمان صادرات سلاح به ترکیه را متوقف کرد
دولت آلمان در واکنش به حمله ترکیه به یگانهای مدافع خلق سوریه، صادرات اسلحه به ترکیه را متوقف کرد.
خبرگزاری رویترز روز شنبه با نقل این خبر از قول یک سخنگوی وزارت امور خارجه آلمان نوشت که این تصمیم در راستای تهدید اتحادیه اروپا به تحریم ترکیه در واکنش به اقدام نظامی این کشور در سوریه گرفته شده است. این سخنگو از قول هایکو ماس، وزیر امور خارجه آلمان گفت: «دولت فدرال آلمان در اعتراض به حمله نظامی ترکیه، هیچ گونه مجوزی برای فروش سلاحهای آلمانی که ممکن است در عملیات ترکیه در سوریه استفاده شود صادر نخواهد کرد.»
پیش از این وزیر دفاع آلمان گفته بود کشورش انتظار دارد که تمام اعضا ناتو، از جمله خود ترکیه برای برقراری ثبات در منطقه یاری کنند.
اتحادیه عرب: حمله ترکیه تجاوز به حق حاکمیت یک کشور عربی است
احمد ابوالغیظ، دبیرکل اتحادیه عرب روز شنبه اعلام کرد که حملهٔ نظامی ترکیه به سوریه «تهاجم به خاک یک کشور عربی و تجاوز به حق حاکمیت آن» است.
از سوی دیگر محمد علی حکیم، وزیر خارجهٔ عراق و رئيس اجلاس جاری اتحادیه عرب نیز حملهٔ ترکیه به سوریه را محکوم کرد و همصدا با مصر خواستار تشکیل جلسهٔ اضطراری این اتحادیه شد.
آقای حکیم همچنین از اعضای اتحادیهٔ عرب خواست سوریه را مجددا به عضویت این نهاد درآورند.
اخبار ضد و نقیض دربارهٔ کنترل شهر رأسالعین
ترکیه در چهارمین روز حملهٔ نظامی به سوریه، مدعی شد نیروهای سوری تحت حمایت آنکارا، روز شنبه، کنترل مرکز شهر رأسالعین را در سوریه به دست گرفتهاند.
یک مقام امنیتی ارشد دولت ترکیه ضمن اعلام این خبر افزود: «ارتش ملی سوریه صبح امروز کنترل این شهر را به دست گرفته و بازرسی مناطق مسکونی آن آغاز شده است.»
این درحالی است که یک فرماندهٔ نیروهای کُردِ «ارتش دموکراتیک سوریه» این خبر را تکذیب کرد و افزود: «رأسالعین همچنان مقاومت میکند.» بنا بر اعلام «دیدهبان حقوق بشر سوریه» نیروهای ترکیه و ارتش ملی سوریه وارد رأسالعین شدهاند اما نبردها در این شهر همچنان جریان دارد.
نیروهای ترک پیش از این بمبارانهای شهرهای مرزی از جمله رأسالعین در شمال شرقی سوریه را بامداد شنبه از سر گرفته بودند. گزارشها حاکی از آن است که اوضاع در شهر تل ابیض نسبت به روزهای قبل کمی آرامتر است، هرچند صدای تیراندازی و انفجار گهگاه شنیده میشد.
آمارهای دو طرف درگیری از کشتهشدگان و آوارگان
از سوی دیگر وزارت دفاع ترکیه اعلام کرد در طول چهار روز عملیات در شمال سوریه، ۴۱۵ نفر از نیروهای کرد را کشته است. اما دیدهبان حقوق بشر سوریه در آماری متفاوت میگوید که ۷۴ نیروی کرد در درگیریهای روزهای اخیر کشته شدهاند.
این سازمان تعداد کشتههای نیروهای مورد حمایت ترکیه را ۴۹ نفر ذکر کرده و شمار جانباختگان غیرنظامی در مدت را نیز ۳۰ نفر ذکر کرده که بیشتر آنها ساکنان شهر تل ابیض بودهاند.
مقامات محلی کُرد در سوریه اعلام کردند در اثر حملات اخیر ترکیه تا کنون بیش از ۱۹۰ هزار تن از ساکنان این مناطق آواره شدهاند. این در حالی است که برآورد اخیر سازمان ملل متحد در روز گذشته، حاکی از آواره شدن دستکم ۱۰۰ هزار تن از ساکنان این مناطق است.
نیروهای آمریکا در سوریه زیر آتش توپخانهٔ ترکیه قرار گرفتند
وزارت دفاع آمریکا، پنتاگون اعلام کرد شماری از نیروهای آمریکایی مستقر در سوریه، نیمهشب جمعه زیر آتش توپخانهٔ ترکیه قرار گرفتهاند اما آسیبی به سربازان آمریکایی وارد نشده است.
بروک دی والت، سخنگوی پنتاگون اعلام کرد: «انفجار در چند صدمتریِ محدودهٔ سازوکار امنیتی، صورت گرفته، منطقهای که ترکها میدانند نیروهای ایالات متحده در آن مستقر هستند.» پنتاگون تأکید کرده است که گرچه هیچ تمایلی به درگیری با نیروهای ترکیه ندارد اما نیروهای ایالات متحده، اگر ناگزیر شوند، از خود دفاع خواهند کرد.
از سوی دیگر وزارت دفاع ترکیه اعلام کرد فقط به آتشی پاسخ داده که منشأ آن نزدیک به پایگاه نیروهای آمریکایی در نزدیکی کوبانی بوده است و در این میان اقدامات لازم را صورت داده است تا هیچگونه آسیبی به این پایگاه وارد نشود.
وزارت دفاع ترکیه همچنین تصریح کرد هیچ حملهای به پست دیدهبانی ایالات متحده صورت نگرفته، و آتش توپخانهٔ ترکیه پاسخی بوده است به حملهای که به پستهای نظامی این کشور در نزدیکی شهر سوروچ، که در نقطه مقابل کوبانی در خاک ترکیه واقع است، انجام شده بوده است.
واکنش کردهای ساکن استرالیا، اروپا و آمریکا
اجتماعات کرد ساکن اروپا، آمریکا و استرالیا، روز شنبه در اعتراض به حملهٔ نظامی ترکیه علیه مناطق کُردنشین شمال سوریه تظاهرات اعتراضی برپا کردند.
تظاهرکنندگان در شهرهای اصلی استرالیا از جمله سیدنی، ملبورن، آدلاید ضمن حمل پلاکاردهایی که بر آنها نوشته شده بود «ننگ بر ترکیه»، «ننگ بر ترام»، رفتار دولت ایالات متحده را «خیانت به کردها» اعلام کردند.
همچنین در ایالات متحده شهر نشویل شاهد تجمع اعتراضی کردها بود. شماری از معترضان نیز در یونان در برابر سفارت ترکیه جمع شدند و با حمل پلاکاردهایی علیه دولت این کشور شعار سر دادند. همچنین در شهرهای برلین، مارسی، استراسبورگ، لاهه، استکهلم، آتن و لندن تظاهرات مشابهی برگزار شد.
در راهپیمایی معترضان هوادار کردهای سوریه در پاریس، شماری از مقامهای دولتی نیز شرکت کردند.
ظریف: سوریه به مذاکرات داخلی و بازنگری در قانون اساسی نیاز دارد
از سوی دیگر محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در گفتوگو با شبکه تیآرتی، رسانه دولتی ترکیه، تاکید کرد ترکیه و سوریه باید بههمراه یکدیگر از مرزهای خود دفاع کنند و ایران نیز میتواند در این زمینه میانجیگری کند.
آقای ظریف ویدئوی بخشی ازاین گفتوگو را در حساب کاربری خود در توئیتر منتشر کرد و نوشت: «توافقِ همچنان معتبر آدانا میان ترکیه و سوریه میتواند بهترین راه برای دستیابی به امنیت باشد. ایران میتواند کُردهای سوریه، دولت سوریه و ترکیه و ترکیه را گرد هم بیاورد، تا ارتش سوریه به همراه ترکیه بتوانند از مرز محافظت کنند.»
وی در این گفت وگو تاکید کرد که به مذاکرات سوری-سوری، بازنگری در قانون اساسی و برگزاری انتخابات در سال ۲۰۲۱ در سوریه نیاز است.
حملهٔ نظامی ترکیه به خاک سوریه چند روز پس از آن آغاز شد که دونالد ترامپ، رئيس جمهوری ایالات متحده پس از گفتگوی تلفنی با رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، به نیروهای کشورش فرمان جابجایی در خاک سوریه را داد.
ترکیه مدعی است که هدف این حملهٔ نظامی، نابودی نیروهای کردی است که با شبهنظامیان کُرد مستقر در خاک این کشور ارتباط دارند.