مدینه، زنی که همسرش را در جنگ با طالبان از دست داده است: «من برای شرکت در انتخابات پارلمانی تذکره/ شناسنامه ام را استیکر نزدم و شرکت نکردم. من در منطقه میدان هوایی قندهار زندگی می کنم و در این منطقه سایت/ مرکز رایگیری اصلا وجود ندارد که کسی بخواهد رای بدهد.»
جمیل کرزی، سیاستمدار و از چهرههای پرنفوذ در قندهار و کابل می گوید که در شماری از ولسوالی/ شهرستانهای قندهار صندوقهای رای، شب قبل از انتخابات پر شده بود. برخی از باشندگان/شهروندان و ناظران انتخاباتی نیز در قندهار میگویند که در اولین ساعات برگزاری انتخابات در این ولایت/ استان، رای دهندگان با صندوق های پر از رای مواجه شدند.
به فیسیوک یورونیوز فارسی بپیوندید
مشارکت بینظیر قندهاریها
اقای کرزی پسر کاکا/ عموی حامد کرزی رئیس جمهور سابق افغانستان است و در ولسی جرگه/ پارلمان افغانستان نماینده بود. وی در گفتوگو با یورونیوز میگوید: «حتی با وجود تهدیدات بالای امنیتی و پس از شهادت ژنرال رازق، شخصا در ۱۷سال گذشته، تا این حد مشارکت گسترده مردم قندهار را در انتخاباتهای افغانستان ندیده بودم اما به آرای مردان و زنان قندهار احترام گذاشته نشد.»
انتخابات در قندهار به دلیل تهدیدها و نگرانیهای امنیتی با یک هفته تاخیر برگزار شد.
وی با انتقاد شدید از وضعیت برگزاری انتخابات در ولایت قندهار میگوید: «بدبختانه باید گفت بعد از هشت روز تاخیر انتخاباتی در قندهار برگزار شد و همان "جفا" و "خیانتی" که در ۲۸ و ۲۹ میزان در حق مردم کابل و دیگر ولایات انجام شد در قندهار نیز تکرار شد.»
براساس آمار کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان، در چند ماه گذشته حدود ۵۰۰ هزار نفر در قندهار در پروسه ثبت نام کرده اند که هفتاد هزار نفر را زنان تشکیل می دهند. کمیسیون مستقل انتخابات همچنین پیش از برگزاری انتخابات اعلام کرد که انتخابات پارلمانی در قندهار از ساعت هفت صبح آغاز میشود و ساعت ۴ بعدازظهر شنبه پایان خواهد یافت.
بیشتر بخوانید:
یک کاندیدای انتخابات افغانستان به یورونیوز: نگرانی از تخلف در شمارش آرا جدی است
برگزاری انتخابات پارلمانی افغانستان در ولایت قندهار یک هفته به تعویق افتاد
رای دهندگانی که بدون رای دادن به خانه بازگشتند
شاهدان عینی میگویند که در برخی از مراکز رای دهی مردم تا ساعتها در صف منتظر ماندند. اقای کرزی در این باره اظهار می دارد که حدود نیمی از رای دهندگان بهخاطر بینظمیها و مشکلات در روند رای گیری بدون رای دادن به خانههایشان بازگشته اند.
حاجی محمد یوسف، یکی از معلمان که باشنده/ شهروند قندهار است، با عصبانیت به یورونیوز میگوید: «نیاز به رایگیری نبود. همین رایهای ساختگی را به کابل می فرستادند. کلگی/ همهاش تقلب، "قوم پرستان" و زبردستان تقلب کردند. اصلا سایتهای رایگیری گم بودند. در سایت/ مرکز رایگیری مکتب صوفی احمد جان مخصوص زنان بود و سید جمال الدین مخصوص مردان، شب گذشته صندوقهای رایگیری همه پر شدند و این سایتها گم شدند.» به بیان دیگر، وی معتقد است این مراکز رایگیری، صندوق هایشان شبانه پر شد و وسایل را جمع کردند و رفته اند.
وی درباره اسناد پر شدن آرا در شب قبل از رای گیری می گوید: «ما چگونه ثابت کنیم؟ می توانید از [آقای] «صیاد»/ رئیس کمیسیون مستقل انتخابات بپرسید که خودش از کابل آمد و دید که سایت ها نیست. مردم به پای خود آمدند که رای بدهند. اما با این وضع شخصیتها را نمیگذارند کار کنند، پس آنها باید بروند و کشور را به دست قوم پرستان و جنگجویان بدهند.»
مدینه، یکی از زنانی است که همسرش را در جنگ با طالبان از دست داده است، در گفتگو با یورونیوز می گوید: «من برای شرکت در انتخابات پارلمانی تذکره/ شناسنامه ام را استیکر/برچسب نزدم و شرکت نکردم. من در منطقه میدان هوایی/ فرودگاه قندهار زندگی می کنم و در این منطقه سایت/ مرکز رایگیری اصلا وجود ندارد که کسی بخواهد رای بدهد.»
عضو ستاد یکی از نامزدهای انتخاباتی قندهار که نخواست نامش فاش شود به یورونیوز می گوید: «در قندهار بیش از صد شکایت درج کردهایم. تلفنهای برخی ناظرانمان را شکسته اند، عکس و ویدئو داریم که دروازه مرکز رای دهی را پیش از وقت تعیین شده، بند/ بسته کرده اند.»
پیش از این نعمت الله وردک، رئیس کمیسیون انتخابات ولایت قندهار گفته بود که تمامی آمادگیها برای برگزاری انتخابات پارلمانی امروز قندهار گرفته شده است.
آقای کرزی نیز به یکسری از این تخلفات اشاره می کند: «بایومتریک فعال نبود. کارمندان محلات را پیش از پیش فروخته بودند. اکثریت محلات به وقت خود باز نشدند برخی تا بجه/ ساعت۱۰یا ۱۱ روز باز نشدند.»
وی میافزاید: «زمانیکه رهبری کمیسیون برنامه و اراده برای برگزاری انتخابات شفاف نداشته باشند، خود به خود این مشکلات رخ میدهد. همانطور که قبلا هم در برخی ولایات کارمندان کمیسیون در تقلب دست داشتند. در برخی از ولسوالیها اخبار دقیق برای ما رسیده است که همان کاندیداهایی که تحت حمایت حکومت قرار دارند، همانها صندوقها را پر کردند. همان کاندیداهایی که حکومت می خواهد آنها برنده شوند.»
موضع کمیسیون شکایات انتخابات
علیرضا روحانی، سخنگوی کمیسیون شکایات انتخاباتی در ساعات پایان روز شنبه در کنفرانس خبری درباره انتخابات پارلمانی خاطرنشان کرد: «پروسه انتخاباتی در قندهار را می توانیم به چهار نوع تقسیم کنیم. از یک لحاظ، در برخی جاها از سیستم بایومتریک استفاده شده و هم لیست رسمی وجود داشته است. نوع دوم جاهایی که بایومتریک بوده ولی لیست رسمی از ثبت نام کنندگان نبوده و از لیست قلمی هم استفاده شده است. در برخی موارد لیست بوده اما دستگاه بایومتریک وجود نداشته است. نوع چهارم هم از لیست استفاده نشده و از دستگاه بایومتریک هم استفادهای صورت نگرفته است.»
به گفته وی، در پاسخ به چهار نوع رایگیری که در ولایت قندهار انجام شد، کمیسیون مستقل انتخابات تصمیماتی را براساس فقره/تبصره ۵ ماده ۸۷ قانون انتخابات افغانستان گرفته است.»
این مقام مسئول در گفتگو با یورنیوز میگوید: «حجم بیشتری از ده هزار شکایت در کمیسیون سمع شکایات انتخاباتی از انتخابات پارلمانی گرفته است که باید درباره این شکایات تصمیم گیری شود.»
وی می افزاید: «از این جمله، آرایی که با لیست قلمی و بدون بایومتریک انجام شده است باطل اعلام می شود. آرایی که از سیستم بایومتریک استفاده شده اما نام در لیست به صورت قلمی نوشته شده است، اگر با لیست اصلی مطابق باشد، مورد قبول واقع خواهد شد. آن دسته از آرایی که در لیست اصلی موجود است و از سیستم بایومتریک استفاده شده است، دارای اعتبار شناخته می شود.»
وی در ادامه خاطر نشان کرد: «در صورتیکه رای گیری با فقره ۵ ماده ۸۷ قانون انتخابات تطابق نکند و عادلانه و سری بودن آن در یک حوزه انتخاباتی مشخص رعایت نشده باشد، کمیسیون شکایات انتخاباتی می تواند آرای ان حوزه را باطل اعلام کرده و در مدت ۷ روز بعد انتخابات مجدد برگزار کند.»
کمیسیون مستقل انتخابات پیش از این تعداد رای دهندگان هفدهمین انتخابات پارلمانی در افغانستان را حدود ۴ میلیون نفر اعلام کرده بود که ۳۳ درصد از این تعداد را زنان تشکیل می داد و اعلام کرده بود که این تعداد رای دهنده در ۴۵۶۷ مرکز، رای خود را به نامزد مورد نظرشان داده اند.