این کشور امیدوار است تا سال ۲۰۵۰، انرژی هستهای حداکثر ۶۰ درصد از برق کشور را تولید کند.
هشت برج خنککننده عظیم نیروگاه دوکووانی مشرف به کارگاهی هستند که برای ساخت دو رآکتور دیگر آماده میشود؛ جمهوری چک برنامه گسترش اتکای خود به انرژی هستهای را بهپیش میبرد.
دکلهای حفاری سیار برای مطالعات زمینشناسی در عمق ۱۴۰ متری زیر زمین نمونهبرداری میکنند تا مطمئن شوند این محل برای پروژه ۱۹ میلیارد دلاری (۱۶.۴ میلیارد یورویی) مناسب است؛ طرحی که بخشی از توسعهای است که در نهایت باید دستکم تولید هستهای کشور را دو برابر کند و جایگاه آن را در میان کشورهای اروپاییِ بیش از همه متکی به هستهای تثبیت کند.
شرکت KHNP کرهجنوبی در مناقصه ساخت نیروگاه جدید از EDF فرانسه پیشی گرفت؛ دو رآکتور این نیروگاه هرکدام ظرفیتی بیش از ۱۰۰۰ مگاوات خواهند داشت. پس از آغاز بهرهبرداری در نیمه دوم دهه ۲۰۳۰، آنها مکمل چهار رآکتور ۵۱۲ مگاواتی دوکووانی خواهند بود که به دهه ۱۹۸۰ بازمیگردند.
این قرارداد با KHNP به چک این امکان را میدهد که دو واحد دیگر در نیروگاه هستهای تملین، که اکنون دو رآکتور ۱۰۰۰ مگاواتی دارد، ساخته شود.
سپس قرار است به سراغ رآکتورهای هستهای ماژولار کوچک بروند.
«تا حوالی ۲۰۵۰، هستهای بین ۵۰ تا ۶۰ درصد از برق جمهوری چک را تولید خواهد کرد، یا شاید کمی بیشتر»، پتر زاودوسکی، مدیر اجرایی پروژه دوکووانی، در گفتوگو با آسوشیتدپرس گفت.
زاودوسکی گفت گسترش هستهای لازم است تا کشور وابستگیاش را به سوختهای فسیلی، قطع کند، تامین پایدار و قابل اتکا با قیمتی معقول تضمین شود، الزامات کمانتشار برآورده شود و به تقاضای نیرومندِ برق که در سالهای پیشِرو برای مراکز داده و خودروهای برقی انتظار میرود پاسخ داده شود.
احیای هستهای اروپا
گسترش چک در زمانی رخ میدهد که افزایش جهشی تقاضای انرژی و فرارسیدن مهلتهای کشورها و شرکتها برای کاهش شدید آلودگی کربنی به احیای علاقه به فناوری هستهای کمک کرده است.
گرچه برق هستهای پسماند تولید میکند، اما گازهای گلخانهای مانند دیاکسید کربن، عامل اصلی تغییرات اقلیمی، تولید نمیکند.
اتحادیه اروپا با افزودن انرژی هستهای به نظام طبقهبندی فعالیتهای اقتصادی سازگار با محیطزیست، آن را پذیرفته و راه را برای تامین مالی گشوده است. این تصمیم برای جمهوری چک، اسلواکی، مجارستان و فرانسه، رهبر هستهای قاره، که اتکای زیادی به هستهای داشتهاند، یک محرک بوده است.
بلژیک و سوئد اخیرا برنامههای خروج تدریجی از انرژی هستهای را کنار گذاشتهاند. دانمارک و ایتالیا در حال بازنگری در استفاده از آن هستند، و لهستان پس از امضای توافقی با وستینگهاوسِ آمریکا برای ساخت سه واحد هستهای، آماده است به باشگاه ۱۲ کشور طرفدار هستهای در اتحادیه اروپا بپیوندد.
اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۴، ۲۴ درصد از برق خود را از انرژی هستهای تولید کرد.
بریتانیا در سپتامبر با ایالات متحده توافق همکاری امضا کرد که به گفته اد میلیبند، وزیر انرژی، به «عصر طلایی هستهای در این کشور» خواهد انجامید.
بریتانیا همچنین ۱۴.۲ میلیارد پوند (۱۶.۱ میلیارد یورو) برای ساخت نیروگاه هستهای سایزول سی سرمایهگذاری خواهد کرد؛ نخستین نیروگاه از این دست در بریتانیا از سال ۱۹۹۵ به اینسو.
شرکت CEZ، شرکت مسلط برق جمهوری چک که دولت ۷۰ درصد سهام آن را در اختیار دارد، و رولزرویس SMR بر سر مشارکت راهبردی برای توسعه و بهکارگیری رآکتورهای ماژولار کوچک به توافق رسیدهاند.
مسائل مالی
هزینه پروژه دوکووانی بیش از ۱۶ میلیارد یورو برآورد میشود و دولت پذیرفته اکثریت ۸۰ درصدی در نیروگاه جدید را به دست آورد.
دولت وامی برای واحدهای جدید تامین خواهد کرد که CEZ ظرف ۳۰ سال آن را بازپرداخت میکند. دولت همچنین درآمدی پایدار از تولید برق را برای CEZ تا ۴۰ سال تضمین میکند. انتظار میرود اتحادیه اروپا که هدف دارد تا ۲۰۵۰ به «بیطرفی اقلیمی» برسد، این طرح را تایید کند.
«در موقعیت خوبی هستیم که استدلال کنیم بدون واحدهای هستهای جدید نمیتوانیم کار را پیش ببریم»، زاودوسکی گفت.
«امروز حدود ۴۰ درصد برق را از هستهای تامین میکنیم و در حال حاضر ۴۰ درصد دیگر را از زغالسنگ. روشن است که باید زغالسنگ را جایگزین کنیم.»
جمهوری چک در نظر دارد تا سال ۲۰۳۳ از زغالسنگ خارج شود.
با این حال، ابهام در تامین مالی باعث تاخیر قابلتوجهی در گسترش هستهای شده است. سال ۲۰۱۴، CEZ پس از آنکه دولت از ارائه تضمینهای مالی خودداری کرد، مناقصه ساخت دو رآکتور در نیروگاه موجود تملین را لغو کرد.
غول انرژی روسیه، روساتم، و شرکت چینی CNG پس از تهاجم کرملین به اوکراین به دلایل امنیتی از مناقصه دوکووانی کنار گذاشته شدند.
CEZ برای تامین سوخت هستهایِ دو نیروگاه هستهای خود، با وستینگهاوس و فراماتومِ فرانسه قرارداد امضا کرد و وابستگی کشور به روسیه را از بین برد. قرارداد با KHNP تامین سوخت را برای ۱۰ سال تضمین میکند.
مخالفت با انرژی هستهای
با وجود حمایت عمومی از انرژی اتمی، صداهای بدبین در داخل و خارج شنیده میشود.
دوستان زمین میگویند این فناوری بسیار پرهزینه است و بهتر است پول برای بهبود صنعت صرف شود. کشور هنوز هم تاسیسات دائمی برای ذخیره سوخت مصرفشده ندارد.
نیروگاههای دوکووانی و تملین نزدیک مرز با اتریش قرار دارند؛ کشوری که پس از انفجار هستهای چرنوبیل در سال ۱۹۸۶ از انرژی هستهای دست کشید. در سال ۲۰۰۰، اختلاف بر سر نیروگاه تملین به بحرانی سیاسی انجامید و برای هفتهها گذرگاههای مرزی را مسدود کرد.
اتریش همچنان هستهایگریزترین کشور اتحادیه اروپاست و مجلس ملی این کشور پیشتر طرح رآکتورهای ماژولار کوچک جمهوری چک را رد کرده است.