به نظر میرسد تا زمانی که آقای اسد در قدرت باشد، کشورهای غربی و کشورهای نفتخیز حاشیۀ خلیج فارس مایل به سرمایه گذاری برای این کار نباشند؛ به این ترتیب بازسازی سوریه یک ماموریت غیرممکن محسوب میشود.
آگهیبازسازی سوریه چالش جدید بشار اسد و منتقدان غربی اوست.
به نظر میرسد تا زمانی که آقای اسد در قدرت باشد، کشورهای غربی و کشورهای نفتخیز حاشیۀ خلیج فارس مایل به سرمایه گذاری برای این کار نباشند؛ به این ترتیب بازسازی سوریه یک ماموریت غیرممکن محسوب میشود.
برای غربیها این سوال مطرح است که آیا میتوانند پول خود را در اختیار رژیمی بگذارند که مردمش را در گرسنگی و زیر بمباران قرار داده و علیه آنها از سلاحهای شیمیایی استفاده کرده است؟ یا اینکه باید با پشت کردن به بشار اسد، مردم جنگزدۀ این کشور را در ویرانهها رها کنند؟
بازسازی سوریه از جنبۀ دیگری نیز برای غربیها مهم است: این امید وجود دارد که با احیای زیرساختهای این کشور، سیل پناهجویانی که رهسپار اروپا هستند جهتی معکوس بگیرد. قراردادهای بازسازی نیز میتواند برای کشورهای غربی سودآور باشد.
از سوی دیگر بشار اسد نیز در این باره موضع سختی اتخاذ کرده است. دمشق میگوید برای بازسازی به کمک جامعه جهانی نیازی ندارد، با این وجود دولت این کشور بودجه و ابزار لازم را برای اینکه خود اقدام به بازسازی کند نیز در اختیار ندارد.
بشار اسد اعلام کرده است تنها کسانی که در کنار سوریه ایستادهاند میتوانند در پروژههای بازسازی شرکت کنند. او امیدوار است متحدان این کشور از جمله ایران، چین و روسیه به دمشق برای سربرآوردن از خاک کمک کنند. اما ایران و روسیه، متحدان اصلی دمشق در تنگنای مالی قرار دارند.
با این وجود این اعتقاد قوی وجود دارد که دمشق به شرکتهای خصوصی وابسته به این دولتها با عقد قراردادهای بازسازیِ سودآور، پاداش دهد.
هفت سال از جنگ سوریه میگذرد. برای آقای اسد استراتژی محاصره موثرترین راه برای تسلیم مخالفان بوده است؛ استراتژی که نابودی مناطق مسکونی و گرسنگی و مرگ غیرنظامیانی را که تحت کنترل شورشیان زندگی میکردند، در پی داشته است.
در این راستا حملات هوایی و استفاده گسترده از بمبهای بشکهای نیز شهرها و زیرساختهای آنها را بطور کامل ویران کرده و انبوهی از خرابه بر جای گذاشته است.
بنا بر گزارش بانک جهانی حدود یک پنجم مناطق مسکونی و بنا بر اعلام سازمان ملل یک سوم مدارس این کشور نابود شدهاند؛ همچنین تنها کمتر از نیمی از مراکز بهداشتی سوریه قادر به خدماتدهی هستند.
در حلب، دومین شهر بزرگ سوریه که سال گذشته به کنترل دولت درآمد، زیرساختهای تامین آب هنوز بازسازی نشده است و صلیب سرخ جهانی با تانکر و هزینهای گزاف آب را تامین میکند.
شهر تاریخی حمص نیز همچنان مملو از ویرانه است. اگرچه کار بازسازی حمص تا حدودی به کمک سازمان ملل آغاز شده و برخی از ساکنان منطقه نیز خودشان کار بازسازی خانهها و محل کسب و کارشان را آغاز کردهاند، با این وجود همچنان بخش قابل توجهی از ساکنان شهر از جمله نزدیک به ۳۰۰ هزار نفر از اهالی منطقه الوائر، یکی از آخرین مناطقی که به کنترل نیروهای بشار اسد درآمد، در خانههایی بدون پنجره و با سقفهای ویران شده زندگی میکنند.
در آن بخش از شهرها که دولت دستی در بازسازی داشته، در همه جا تبلیغات گستردۀ رژیم به چشم میخورد. از جمله در میدان ساعت شهر حمص یعنی جایی که اولین گروههای مخالف دولت در سال ۲۰۱۱ میلادی اعتراضات خود را آغاز کردند، پوسترهای بزرگی از بشار اسد دیده میشود.
این بازسازیها با تکیه بر بودجۀ شرکتهای خصوصی کوچک و متوسط آغاز شده است. با این وجود بازسازیهای گستردهای که برآورد میشود ۲۵۰ میلیارد دلار هزینه در بر داشته باشد ۱۵ سال زمان میبرد.
برای باز کردن گره کور همکاری اروپا در این پروژهها، فدریکا موگرینی رئیس دیپلماسی اتحادیه اروپا اعلام کرد که کمک به بازسازی سوریه میتواند آخرین اهرم غرب برای ایفای نقش در آیندۀ سوریه باشد اما به نظر میرسد این اهرم نیز با توجه به حذف گزینۀ بحث دربارۀ سرانجام حکومت بشار اسد در آخرین دور مذاکرات تحت نظارت سازمان ملل، ناکارآمد باشد.
بیشتر بخوانید: