ارتش آمریکا نخستین یگان عملیاتی خود را که مجهز به پهپادهای انتحاری «لوکاس» است، پهپادهایی که با مهندسی معکوس بر اساس «شاهد ۱۳۶» طراحی شدهاند، در خاورمیانه مستقر کرده است.
این پهپادها که «سامانه کمهزینه تهاجم رزمی بدونسرنشین» نام گرفتهاند، ستون فقرات یک یگان ویژه را تشکیل میدهند. یگانی که بنا بر گفته یک مقام آمریکایی، راهی برای «برگرداندن ورق علیه ایران» فراهم میکند.
فرماندهی مرکزی آمریکا، سنتکام، با اعلام ایجاد «یگان ضربت عقرب» این اقدام را پاسخی مستقیم به ابتکار «آزادسازی پتانسیل برتری پهپادی ارتش آمریکا» خوانده است که اوایل امسال توسط پیت هگست وزیر جنگ آمریکا آغاز شد.
این گروه وظیفه عملیات ویژه آمریکا در خاورمیانه را بر عهده دارد.
یک مقام آمریکایی که نخواست نامش فاش شود گفت یگان ضربت عقرب شامل حدود ۲۴ نیرو است که بر استقرار و بهکارگیری پهپادها نظارت دارند.
پهپاد لوکاس، مخفف سامانه کمهزینه تهاجم رزمی بدونسرنشین، با حدود ۳ متر طول و ۲.۴ متر دهانه بال توسط شرکت آمریکایی اسپکتر ورکس و با همکاری ارتش آمریکا توسعه یافته است.
این مقام افزود: «نمیخواهم وارد تعداد دقیق پهپادهای عملیاتی شوم، اما قطعا به میزان قابل توجهی مستقر شدهاند.»
طراحی لوکاس دارای قابلیت «هماهنگی خودکار» است و امکان اجرای تاکتیکهای دستهجمعی و حملات شبکهمحور را فراهم میکند
تیم هاوکینز، سخنگوی سنتکا، در این باره گفت: «با هزینه تقریبی ۳۵ هزار دلار برای هر پهپاد، لوکاس یک سامانه کمهزینه و مقیاسپذیر است که توانمندیهای پیشرفته را با کسری از هزینه سامانههای دوربرد سنتی آمریکا ارائه میدهد.»
وی افزود: «این پهپاد برد وسیع و قابلیت عملیات فراتر از خط دید دارد و در منطقه گسترده تحت مسئولیت سنتکام مزیت قابل توجهی ایجاد میکند.»
در بیانیه سنتکام آمده است: «پهپادهای لوکاس برد بسیار زیاد و قابلیت عملکرد خودکار دارند. آنها میتوانند از طرق مختلف پرتاب شوند: منجنیق، پرتاب راکتی و یا پرتاب از سکوی زمینی متحرک.»
این مقام آمریکایی تأکید کرد: «میتوانیم آنها را از نقاط مختلف پرتاب کنیم. زمین تنها محل پرتاب نیست.» پرسش درباره امکان پرتاب از کشتی نیز با همین پاسخ تلویحی تأیید شد.
بنابر گزارشها، بهطور کلی طراحی اصلی لوکاس مستقیما بر اساس شاهد–۱۳۶ ساخته شده است.
مقام آمریکایی گفت: «ارتش آمریکا یک فروند شاهد ایرانی را بهدست آورد. آن را بررسی و مهندسی معکوس کردیم و اکنون با چند شرکت آمریکایی همکاری میکنیم. لوکاس محصول همین تلاش است و تقریبا همان طراحی شاهد را دنبال میکند.»
طبق اطلاعات شرکت اسپکتر ورکس، این نمونه بردی حدود ۷۱۴ کیلومتر دارد و تا ۶ ساعت میتواند پرواز کند. ظرفیت حمل بار آن ۱۸ کیلوگرم است و با سرعت ۷۴ نات (حدود ۱۳۷ کیلومتر بر ساعت) پرواز کروز دارد.
برای مقایسه، شاهد ۱۳۶ با موتور کوچک ۵۰ اسببخاری، حداکثر سرعت حدود ۱۸۵ کیلومتر بر ساعت و برد تقریبی ۲ هزار کیلومتر دارد و میتواند کلاهک ۴۰ کیلوگرمی حمل کند.
ایران و روسیه نیز نسخههای متعددی با قابلیتهای هدایت پیشرفتهتر تولید کردهاند و روسیه اکنون حجم وسیعی از مدلهای «شمعدانی» (نسخه روسی شاهد) را در جنگ اوکراین بهکار میبرد.
پهپادهای شاهد در سالهای اخیر بهطور گسترده توسط ایران و گروههای نیابتی آن در خاورمیانه، بهویژه علیه اسرائیل، و همچنین توسط روسیه در اوکراین استفاده شدهاند.
تجربه آمریکا در کمک به دفاع اسرائیل و مشاهدات جنگ اوکراین از دلایل اصلی توسعه نسل جدیدی از پهپادها و سامانههای ضدپهپاد بوده است.
ناظران میگویند تأیید اینکه آمریکا اکنون یک یگان عملیاتی مجهز به این پهپادها در خاورمیانه دارد، تحول مهمی به شمار میرود.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
پیش از این، بهصورت علنی، آمریکا فقط برای اهداف آموزشی و آزمایشی به چنین طراحیهایی علاقه نشان داده بود.
مقام آمریکایی گفت: «اکنون نهتنها آنها را بهصورت انبوه تولید میکنیم، بلکه برای نخستین بار در خاورمیانه مستقر کردهایم. در اصل توانستهایم معادله را علیه ایران برگردانیم.»
او افزود: «اگر نگاه کنید که روسیه با اوکراین چه کرده و ایران چگونه با استفاده از پهپاد به بیثباتی دامن زده و اینکه اسرائیل و متحدان تا چه حد مجبور به صرف منابع برای دفاع در برابر این حملات هستند، اکنون ما از همان تاکتیک استفاده میکنیم و آن را علیه خودشان بهکار میگیریم.»
تا این لحظه، یگان عقرب پهپادهای لوکاس را در عملیات واقعی بهکار نگرفته، اما آنها را روی اهداف آزمایشی در منطقه پرتاب کرده است.
این مقام اضافه کرد: «ما در حال تقویت توان دفاعی خود هستیم، اما گاهی بهترین دفاع، حمله است. کشوری که پیشتر با این فناوری آشوب ایجاد میکرد، اکنون آسیبپذیر شده است.»
فایده پهپادهای سبک و ارزان مانند شاهد برای آمریکا فقط محدود به خاورمیانه نیست؛ آنها میتوانند توان آتش در مقیاس بالا ایجاد کنند و سامانههای پدافندی دشمن را اشباع کنند.
این موضوع با تلاش ارتش آمریکا برای توسعهٔ تسلیحات ارزانقیمت و تولید سریع نیز همخوان است. مقام آمریکایی گفت: «ما به توسعه این سامانهها ادامه خواهیم داد. آنها قابلیت ارتقا و تولید انبوه دارند.»
در سطح جهانی انواع مشابه پهپادهای یکطرفه با بال دلتا در بین کشورهای مختلف، از چین تا کره شمالی، در حال گسترش است و گفته میشود روسیه در حال کمک به پیونگیانگ برای تولید نسخههای مشابه شاهد است.