جایزه نوبل فیزیک، دومین جایزه نوبل سال ۲۰۲۵ است که در هفته جاری اعلام می‌شود.
آگهی
سه پژوهشگر از دانشگاه‌های آمریکا، امسال به‌خاطر دستاوردهایشان در حوزه مکانیک کوانتومی برنده جایزه نوبل فیزیک شدند.
جان کلارک، فیزیکدان بریتانیایی‌تبار و استاد بازنشسته دانشگاه کالیفرنیا در برکلی، میشل اچ دوورت، دانشمند فرانسوی و استاد بازنشسته فیزیک کاربردی در دانشگاه ییل و جان ام مارتینیس، استاد بازنشسته دانشگاه کالیفرنیا در سانتاباربارا برندگان این جایزه هستند.
مکانیک کوانتومی شاخه‌ای از فیزیک است که ماده و نور را در مقیاس اتمی و زیراتمی بررسی می‌کند و پایه فناوری‌هایی است که امروزه در گوشی‌های هوشمند، رایانه‌ها، لیزرها و دستگاه‌های ام‌آر‌آی به کار می‌رود.
کمیته نوبل اعلام کرده است که این سه دانشمند به‌دلیل کشفیاتشان در زمینه «تونل‌زنی مکانیک کوانتومی در مقیاس ماکروسکوپی و کوانتش انرژی در مدارهای الکتریکی» برگزیده شده‌اند.
آنها در دهه ۱۹۸۰ آزمایش‌هایی انجام دادند که نشان داد چگونه می‌توان خواص کوانتومی را با استفاده از یک سیستم الکتریکی ساخته شده از ابررساناها به صورت ملموس مشاهده کرد.
این تیم توانستند جریان الکتریکی را در این سامانه کنترل کنند و رفتار آن را مورد بررسی قرار دهند و نشان دادند وقتی جریان الکتریکی از سامانه عبور می‌کند، می‌تواند از یک حالت به حالت دیگر «تونل بزند»؛ گویی از درون یک دیوار عبور کرده باشد. همچنین مشخص شد که این سامانه، انرژی را به‌صورت بسته‌های مشخص جذب و آزاد می‌کند ؛همان‌طور که در مکانیک کوانتومی پیش‌بینی شده بود.
اوله اریکسون، رئیس کمیته نوبل فیزیک در بیانیه‌ای گفت: «شگفت‌انگیز است که می‌بینیم مکانیک کوانتومی با وجود بیش از یک قرن قدمت همچنان ما را با کشفیات تازه شگفت‌زده می‌کند.» او افزود: «مکانیک کوانتومی بسیار کاربردی است چرا که پایه تمام فناوری‌های دیجیتال امروزی به‌شمار می‌رود.»
جان کلارک در گفت‌وگویی تلفنی گفت که از دریافت این جایزه «کاملا شوکه» شده و انتظار نداشته است که کارهایش روزی منجر به دریافت جایزه نوبل شود.
برندگان پیشین نوبل فیزیک
جایزه نوبل به وصیت آلفرد نوبل، مخترع سوئدی که در سال ۱۸۹۶ درگذشت بنیان‌گذاری شد و امسال مبلغ آن ۱۱ میلیون کرون سوئد (بیش از ۹۹۷ هزار یورو) است.
جوایز نوبل توسط آلفرد نوبل، مخترع سوئدی که در سال ۱۸۹۶ درگذشت، پایه‌گذاری شد.
این جوایز با پاداش نقدی ۱۱ میلیون کرون سوئد (حدود ۹۹۷ هزار یورو) همراه است.
از سال ۱۹۰۱ تا ۲۰۲۴ در مجموع ۱۱۸ جایزه نوبل فیزیک اهدا شده که ۲۲۷ برنده داشته و تنها پنج نفر از آنان زن بوده‌اند؛ ماری کوری از جمله زنانی است که در سال ۱۹۰۳ موفق به دریافت این جایزه شد.
جایزه نوبل فیزیک سال گذشته به جان هوپفیلد، فیزیکدان و جفری هینتون، دانشمند علوم رایانه و از پیشگامان هوش مصنوعی تعلق گرفت.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
در روزهای آینده نام برندگان جوایز نوبل در رشته‌های شیمی، ادبیات و صلح اعلام می‌شود. جایزه اقتصاد نیز روز ۱۳ اکتبر اهدا خواهد شد.
مراسم رسمی اهدای جوایز نوبل دسامبر امسال در سوئد برگزار خواهد شد.