اسپانیا تصمیم گرفته است که از اسلوونی پیروی کند و هرگونه دادوستد تسلیحاتی با اسرائیل را متوقف کند؛ اما این تصمیم برای نیروهای مسلح اسپانیا بدون عواقب نیست.
مادرید اواخر سپتامبر اعلام کرد که واردات تسلیحات از اسرائیل را بهطور کامل تعلیق میکند اما این تصمیم حالا ارتش اسپانیا را با مشکلاتی روبهرو کرده است.
اسپانیا پیشتر از اسرائیل مهمات، پرتابگر موشک، موشکهای ضدتانک، رادیو و سامانههای ارتباطی تانک خریداری میکرد.
لغو این قراردادها هزینه سنگینی برای دولت در پی دارد؛ برآورد میشود هزینه فسخ این قراردادها حدود ۱.۲ میلیارد یورو باشد. قرارداد مربوط به پرتابگر موشک «سیلام» ۷۰۰ میلیون یورو و قرارداد موشکهای ضدتانک «اسپایک» هم ۲۸۷ میلیون یورو ارزش داشت.
فسخ این قراردادها مشکلاتی برای نیروهای مسلح اسپانیا ایجاد کرده که از این تجهیزات استفاده میکنند. فلیکس آرتئاگا، پژوهشگر دفاع و امنیت در مؤسسه سلطنتی الکانو مادرید میگوید: «بزرگترین آسیب، نه در صادرات به اسرائیل بلکه در قراردادهایی است که صنعت دفاعی اسپانیا با اسرائیل امضا کرده است.»
به گفته او لغو این قراردادها باعث میشود ارتش و نیروهای امنیتی اسپانیا نتوانند تجهیزات مورد انتظارشان را دریافت کنند. همچنین پلیس به مهماتی که قرار بود تحویل بگیرد دست نخواهد یافت و آموزش خلبانان نیز به تعویق میافتد.
آرتئاگا هشدار میدهد که جایگزینی سریع شرکتهای اسرائیلی آسان نیست چون صنعت دفاعی در حال حاضر با محدودیتهای جدی روبهرو است: «بازار جهانی از قراردادها اشباع شده و هر قرارداد جدید به معنای تاخیر در تحویل، هزینه بیشتر و گاهی هم فناوریهای با کیفیت پایینتر است. همه فناوریها با فناوری اسرائیلی قابل مقایسه نیستند.»
اما برخی تحلیلگران دیدگاه دیگری دارند. کریستف واسینسکی، استاد دانشگاه در بروکسل میگوید: «تولیدکنندگان بسیاری در جهان وجود دارند و بهنظر من میتوان تجهیزات مورد نیاز را از کشورهای دیگر تهیه کرد.»
تصمیمی کمسابقه در اروپا
اسپانیا در پیروی از اسلوونی تصمیم گرفت تجارت تسلیحاتی با اسرائیل را به نشانه اعتراض به جنگ غزه متوقف کند و به گفته نخستوزیر «پدرو سانچز» به «نسلکشی» پایان دهد.
این دو کشور تنها اعضای اتحادیه اروپا هستند که بهطور کامل چنین ممنوعیتی را اعمال کردهاند. کشورهای دیگر مانند ایتالیا، بلژیک و هلند تنها بخشی از صادرات خود به اسرائیل را محدود کردهاند.
با این حال کارشناسان میگویند این تصمیمات باید با دقت دنبال شوند، چرا که اروپا یکی از بازارهای اصلی صنایع نظامی اسرائیل است. به گفته واسینسکی در سال ۲۰۲۴ اسرائیل حدود ۱۴ میلیارد دلار سلاح صادر کرده که تقریبا نیمی از آن به کشورهای اروپایی فروخته شده است.
رومانی، آلمان، دانمارک و استونی از واردکنندگان این تجهیزات هستند. کشورهای اروپایی از شرکتهای اسرائیلی سلاحهایی مانند موشکهای ضدهوایی و ضدتانک، پهپاد، مهمات سبک و سامانههای الکترونیکی خریداری میکنند.
با این حال تحلیلگران میگویند پیشبینی اینکه کشورهای دیگر اتحادیه اروپا نیز واردات سلاح از اسرائیل را تعلیق کنند، دشوار است.
اسرائیل در شماری از کشورهای اروپایی شعبه و شرکتهای وابسته دارد و فروش تسلیحاتش همواره بهصورت مستقیم انجام نمیشود. در مواردی مانند اسپانیا، شرکتهای اسرائیلی و اسپانیایی در قالب پروژههای مشترک برای توسعه فناوریهای نظامی با یکدیگر همکاری میکنند.