موجی از اطلاعات نادرست که روغن زیتون اسپانیا را هدف قرار داده، این صنعت را متزلزل کرده است. این شایعات می‌گویند بطری‌هایی با برچسب «ساخت خارج از اتحادیه اروپا» در واقع حاوی روغن زیتون مراکش هستند.
آگهی
این ادعاها نادرستند، اما شایعات مشابهی که می‌گویند دولت اسپانیا در صورت برداشت بیش از حد محصول، روغن زیتون را از بازار جمع خواهد کرد، تنها بخشی از حقیقت را بازتاب می‌دهند.
انتشار این ادعاها در شبکه‌های اجتماعی باعث شده بسیاری از اسپانیایی‌ها باور کنند که صنعت روغن زیتون کشورشان که حدود ۵۰ درصد تولید جهانی را در دست دارد و با ارزشی حدود ۳.۲ میلیارد یورو و ایجاد نزدیک به ۴۲ هزار شغل برای اقتصاد اسپانیا حیاتی است، مورد سوءاستفاده قرار گرفته و مصرف‌کنندگان فریب داده می‌شوند.
از سپتامبر ۲۰۲۳، در مجموعه‌ای از ویدئوهای آنلاین ادعا می‌شود که روغن برندهای کاربونل، هوخیبلانکا و کویپه در واقع از زیتون‌های مراکش تهیه می‌شود. این ادعاها بر اساس برچسب بطری‌ها بود که نوشته بود: روغن «با زیتون‌های داخل و خارج اتحادیه اروپا» تولید شده است.
کاربران تصور کردند این عبارت به معنای منشأ مراکشی است، در حالی که هیچ مدرکی در این باره وجود نداشت.
شرکت چندملیتی دئولئو که تولیدکننده هر سه برند است، ضمن تکذیب این ادعاها، تأکید کرد که «مراکش تأمین‌کننده زیتون برای هیچ‌یک از محصولاتش نیست.»
مخلوط کردن روغن‌ها در این صنعت امری رایج است و بطری‌هایی که در ویدئوها نشان داده شدند، متعلق به کمپین ۲۰۲۲–۲۰۲۳ بودند. در آن زمان، به دلیل خشکسالی و موج گرمای شدید در اسپانیا، دئولئو مجبور شد روغن زیتون شیلی، آرژانتین و تونس را وارد محصولات خود کند و به همین دلیل عبارت «خارج از اتحادیه اروپا» روی برچسب‌ها درج شد. با این حال، هیچ‌یک از این روغن‌ها از مراکش نبودند.
از اوت ۲۰۲۵، هر سه برند تنها از روغن زیتون صد در صد اسپانیایی استفاده می‌کنند. افزون بر این، از سال ۲۰۲۴، بطری‌های کاربونل دارای کد QR هستند که مشتریان می‌توانند با آن منشأ زیتون‌ها، سال برداشت، محل تولید و تاریخ بسته‌بندی را بررسی کنند.
آیا روغن زیتون از بازار جمع خواهد شد؟
با این حال، نگرانی‌ها درباره مشکلات سال‌های ۲۰۲۵–۲۰۲۶ بی‌اساس هم نیست: وزارت کشاورزی اسپانیا روند تصویب یک دستورالعمل وزارتی را آغاز کرده که در صورت برداشت بیش از حد محصول، محدودیت‌هایی برای فروش روغن زیتون در بازار اعمال کند. این به معنای احتمال جمع‌آوری برخی بطری‌ها از بازار است.
این دستور که هنوز تصویب نشده، با هدف جلوگیری از سقوط قیمت‌ها و سفته‌بازی در بازار در نتیجه تولید بیش از حد تدوین شده است. این اقدام، ثبات را برای تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان تضمین می‌کند. چنین اقدامی مطابق با قوانین اتحادیه اروپاست که به کشورهای عضو اجازه می‌دهد عرضه روغن زیتون را تنظیم کنند. در اسپانیا، این مقرره از طریق یک فرمان سلطنتی اجرا می‌شود که وزارت کشاورزی را مجاز می‌سازد در صورت لزوم اقدامات مربوط به جمع‌آوری محصول را انجام دهد.
این خبر باعث خشم و سوءتفاهم گسترده کاربران فضای مجازی شد، چرا که بسیاری از کاربران تصور کردند محصولات روغن زیتون فوراً از قفسه‌های فروشگاه‌ها جمع‌آوری خواهند شد. این نادرست است. دستور تنها در شرایط خاص اعمال می‌شود و هنوز به تصویب نرسیده است.
این دستور پیش از اجرا باید چندین مرحله را پشت سر بگذارد، از جمله مشورت با جوامع خودمختار اسپانیا و سازمان‌های کشاورزی. همچنین باید بر اساس داده‌های مشخص مربوط به تولید بیش از حد باشد، تنها به کمپین ۲۰۲۵/۲۰۲۶ مربوط شود و پیش از ۳۱ اکتبر تصویب شود.
تاکنون دو سازمان بزرگ کشاورزی از آن حمایت کرده‌اند: اتحادیه کشاورزان و دامداران اسپانیا که می‌گوید این اقدام از مصرف‌کنندگان در برابر افزایش قیمت حمایت می‌کند و به نفع اتحادیه کشاورزان خرده‌مالک و تولیدکنندگان دامی است.
اگر این دستور تصویب و اجرا شود، بخشی از روغن تولیدشده یا برای فروش سال آینده ذخیره می‌شود یا در مصارف غیرخوراکی به کار خواهد رفت.
اما احتمال اجرای آن چقدر است؟ حتی در صورت تصویب، این به معنای قطعی بودن جمع‌آوری روغن زیتون نیست. این اقدام تنها زمانی اجرا می‌شود که تولید بیش از حد تأیید شود.
کمپین ۲۰۲۴/۲۰۲۵ پس از دو سال برداشت ضعیف، سطح عادی تولید را تجربه کرد. پیش‌بینی می‌شود برداشت ۲۰۲۵/۲۰۲۶ از میانگین قبلی یعنی ۱.۴ میلیون تن زیتون فراتر رود.
اما اتحادیه کشاورزان و دامداران اسپانیا به یک وب‌سایت حقیقت‌سنجی اسپانیایی گفته است که احتمال اجرای این اقدام کم است، زیرا برداشت ۲۰۲۵ کمتر از میزان پیش‌بینی‌شده خواهد بود.