سازمان بین‌المللی کار(ILO) از سال ۲۰۰۲، روز ۱۲ ژوئن (۲۲ خرداد) را به عنوان روز جهانی مقابله با کار کودکان نامگذاری و اعلام کرد و خواستار همکاری دولت‌ها، سازمان‌ها، کارفرمایان، نهادهای مدنی برای از میان بردن این پدیده شد.
آگهی
کار کودکان مطابق ماده ۳۲ منشور حقوق اساسی اتحادیه اروپا ممنوع است.
حداقل سن شهروندان اتحادیه اروپا به‌هنگام استخدام نباید کمتر از حداقل سن تعیین شده برای گذراندن دوران تحصیل اجباری در مدارس باشد. این سن در اکثر کشورهای عضو ۱۵ سال تعیین شده است. اما در کشوری مثل فرانسه حداقل سن کار به دلیل طولانی‌تر بودن دوره تحصیل اجباری، ۱۶ سال است.
البته منشور اتحادیه اروپا برخی استثنائات را در مورد فعالیت‌های فرهنگی، هنری، ورزشی و تبلیغاتی و همچنین برای قراردادهای آموزشی خاص و انواع خاصی از کارهای سبک برای استفاده از افراد ۱۳ یا ۱۴ ساله در نظر گرفته است.
افرادی که استخدام می‌شوند باید شرایط کاری متناسب با سن خود داشته باشند و در برابر استثمار اقتصادی و هرگونه کاری که احتمالاً به ایمنی، سلامت یا رشد جسمی، روانی، اخلاقی یا اجتماعی آنها آسیب برساند یا در روند تحصیل آنها اختلال ایجاد کند، محافظت شوند.
سازمان بین‌المللی کار در کنوانسیون شماره ۱۳۸ خود که در سال ۱۹۷۳ تصویب شده از کشورهای عضو خواسته تا با تصویب قوانین ملی، از بکارگیری افراد زیر ۱۵ سال و در موارد استثنا کمتر از ۱۴ سال در مشاغل عمومی جلوگیری کنند. مطابق این کنوانسیون اشتغال افراد ۱۳ ساله در کارهای سبک بلامانع است ولی نوجوانان کمتر از ۱۸ سال نباید در مشاغل سخت و زیان‌آور به کار گمارده شوند.
البته ممنوعیت کار کودکان از اروپا قدمتی بیش از تصویب کنوانسیون ۱۳۸ دارد.
پروسیا که شامل آلمان، لهستان و بخشی از روسیه بود، نخستین کشوری بود که در سال ۱۸۳۹ قوانینی را برای محدود کردن کار کودکان در کارخانه‌ها و تعیین ساعت کار مجاز آنها تصویب کرد.
بریتانیا نیز در سال ۱۸۳۹ با تصویب قانون کار خود، کار کودکان را محدود کرد. فرانسه هم در سال ۱۸۴۱ نخستین قانون کار کودکان خود را تصویب کرد. تقریباً تمام اروپا تا سال ۱۸۹۰ قوانین کار کودکان را اجرا می‌کردند.
سازمان بین‌المللی کار در سال ۱۹۱۹ میلادی تاسیس شد و سابقه عضویت ایران در این سازمان بین‌المللی به بیش از یکصد سال می‌رسد.
نخستین قانون کار ایران که در سال ۱۳۲۸ تصویب شد، حداقل سن کار را ۱۲ سال و کم‌ترین سن مجاز برای کارآموزی را ۱۰ سال تعیین کرد. در سال ۱۳۳۷ نیز ساعت کار برای کودکان ۱۳ تا ۱۶ سال، ۷ ساعت تعیین شد.
ماده ۷۹ قانون کار فعلی ایران نیز اشتغال به کار کودکان زیر ۱۵ سال را ممنوع دانسته است. ماده ۸۴ قانون کار پیش‌بینی کرده است که در مشاغل و کارهایی که ماهیت آن برای سلامتی یا اخلاق کارآموزان و نوجوانان زیان‌آور است، حداقل سن کار ۱۸ سال تمام خواهد بود که تشخیص این امر با وزارت کار و امور اجتماعی است.
سازمان بین‌المللی کار در سال ۱۹۹۹ نیز کنوانسیون شماره ۱۸۲ را با هدف ممنوعیت و اقدام فوری برای محو بدترین اشکال کار کودک تصویب کرد.
اصطلاح «بدترین اشکال کار کودک» شامل مواردی همچون فروش و قاچاق کودکان، بکارگیری اجباری کودکان در درگیری مسلحانه، عرضه کودکان برای روسپیگری و تولید و قاچاق مواد مخدر می‌شود.
یورونیوز فارسی را در ایکس دنبال کنید
سازمان بین‌المللی کار در آخرین گزارش خود در سال ۲۰۲۱ اعلام کرد که ۱۶۰ میلیون کودک بین پنج تا ۱۷ سال در سراسر جهان مشغول به کار بودند که ۷۰ درصد آنها اغلب در شرایط خطرناک و ناسالم کاری قرار داشتند.
آفریقا از نظر درصد کودکان کار کودک، ۲۰ درصد، صدرنشین است و پس از آن، آسیا و اقیانوسیه قرار دارند که ۷٪ کل کودکان به عنوان کودک کار مشغول به کار هستند
همچنین، ۵٪ از کودکان در قاره آمریکا، ۳ تا ۴٪ در قاره اروپا و آسیای مرکزی کودک کار هستند.
مرکز پژوهش‌های مجلس ایران دو سال پیش در گزارشی اعلام کرد که به دلیل «فقر خانوارها» شمار «کودکان کار» به ۱۵ درصد جمعیت کودکان افزایش یافته است.
کشورهای عضو سازمان بین‌المللی کار از جمله ایران متعهد شده بودند که تا سال جاری میلادی بدترین اشکال کار کودکان را از میان ببرند.