صحبت‌های امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه در هفته گذشته درباره تجدیدنظر در تعطیلات مدارس، جنجال‌برانگیز شد.
آگهی
او پیشنهاد داد که با بازنگری در تعطیلات، به‌ویژه تعطیلات تابستانی، می‌توان فشار آموزشی را کاهش داد و شرایط بهتری برای یادگیری دانش‌آموزان فراهم کرد. آقای ماکرون در پاسخ به پرسش یک کودک در جریان مراسم هشتادمین سالگرد آزادی کولمار در منطقه او-رن فرانسه گفت: «فرانسه تعطیلات طولانی‌تری نسبت به بسیاری از کشورها دارد. سؤالی که می‌توانیم درباره فرزندانمان بپرسیم این است که آیا لازم نیست نگاهی دوباره به تعطیلات داشته باشیم تا هفته‌ها را سبک‌تر کرده و یادگیری را بهبود بخشیم؟»
او با اشاره به تفاوت تعطیلات در کشورهای مختلف افزود: «در بسیاری از کشورها تعطیلات تنها پس از ۱۴ ژوئیه آغاز می‌شود. ما در تابستان تعطیلات بسیار طولانی‌ای داریم. کودکانی که حمایت چندانی از سوی خانواده‌های خود دریافت نمی‌کنند، اغلب در آموزش آسیب می‌بینند. این مسئله‌ای است که باید درباره آن بحث کنیم.»
اما آیا واقعا تعطیلات تابستانی در فرانسه طولانی‌تر از بسیاری از کشورهای دیگر است؟ و این کشور در مقایسه با سایر کشورهای اروپایی چه جایگاهی دارد؟
تعطیلات مدارس در اروپا؛ فرانسه در چه جایگاهی قرار دارد؟
طبق داده‌های شبکه اطلاعات آموزشی کمیسیون اروپا (Eurydice)، دانش‌آموزان فرانسوی در سال تحصیلی ۲۰۲۴-۲۰۲۵ از ۷ ژوئیه به مدت هشت هفته تعطیلات تابستانی خواهند داشت. با این حال، آمارها نشان می‌دهد که در سال جاری، دانش‌آموزان در دست‌کم ۳۲ کشور اروپایی یا مناطق مختلف برخی کشورها، تعطیلات تابستانی طولانی‌تری نسبت به فرانسه دارند.
با توجه به تفاوت‌های منطقه‌ای و مقاطع تحصیلی، داده‌های مقایسه‌ای بر حداکثر مدت تعطیلات یک گروه خاص از دانش‌آموزان در هر کشور متمرکز شده است. به‌عنوان مثال، دانش‌آموزان در جوامع فلاندری و آلمانی‌زبان بلژیک ۸ تا ۹ هفته تعطیلات دارند، در حالی که در مناطق فرانسوی‌زبان این کشور، این رقم به ۷ هفته کاهش می‌یابد.
در ایرلند نیز تعطیلات تابستانی دانش‌آموزان مقطع ابتدایی ۹ هفته و در مقطع متوسطه ۱۳ هفته است.
بر اساس داده‌های Eurydice، بیشترین تعطیلات تابستانی در اروپا متعلق به دانش‌آموزان مقطع ابتدایی بلغارستان است که بین ۱۳ تا ۱۵ هفته تعطیلی دارند. دانش‌آموزان ایتالیایی بین ۱۱ تا ۱۴ هفته و دانش‌آموزان مقطع متوسطه در ایسلند بیش از ۱۳ هفته تعطیلات تابستانی دارند.
در مقابل، کوتاه‌ترین تعطیلات تابستانی مدارس متعلق به آلمان با کمی بیش از ۶ هفته، هلند و لیختن‌اشتاین با ۶ هفته و دانمارک با کمی بیش از ۵ هفته است.
اگر تعطیلات مدارس در طول سال، نه فقط تعطیلات تابستانی، در نظر گرفته شود، فرانسه در میان کشورهای اروپایی جایگاه بالایی دارد و پس از مالت و کشورهای حوزه بالتیک قرار می‌گیرد.
آیا کاهش تعطیلات تابستانی کیفیت آموزش را بهبود می‌بخشد؟
آقای ماکرون معتقد است که کاهش تعطیلات تابستانی می‌تواند به بهبود کیفیت آموزش در فرانسه کمک کند.
بر اساس آخرین گزارش برنامه بین‌المللی ارزیابی دانش‌آموزان (PISA) که توسط سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) منتشر شده، عملکرد سیستم آموزشی فرانسه در میان کشورهای اروپایی در سطحی متوسط قرار دارد.
طول تعطیلات تابستانی مدارس در فرانسه نیز در حدود میانگین اروپا است.
بهترین سیستم‌های آموزشی اروپا بر اساس داده‌های PISA متعلق به استونی، سوئیس و هلند هستند. استونی در میان کشورهایی با تعطیلات تابستانی طولانی قرار دارد، در حالی که هلند یکی از کوتاه‌ترین تعطیلات تابستانی را دارد. در سوئیس نیز تعطیلات تابستانی بین ۵ تا بیش از ۱۰ هفته متغیر است. برخی از مناطق این کشور با ۵ هفته تعطیلی، کوتاه‌ترین تعطیلات را در اروپا دارند، در حالی که مناطقی با ۱۰.۹ هفته تعطیلی جزو کشورهایی با تعطیلات تابستانی طولانی محسوب می‌شوند.
در مقابل، ضعیف‌ترین سیستم‌های آموزشی اروپا بر اساس گزارش OECD، مربوط به آلبانی، مقدونیه شمالی و مونته‌نگرو است. این کشورها از طولانی‌ترین تعطیلات تابستانی برخوردارند؛ آلبانی و مونته‌نگرو ۱۱ هفته و مقدونیه شمالی ۱۱.۷ هفته تعطیلات دارند.
دانمارک، که یکی از کوتاه‌ترین تعطیلات تابستانی را دارد، در میان ۱۰ کشور برتر اروپایی از نظر کیفیت آموزشی قرار گرفته است. در حالی که آلمان، با وجود داشتن تعطیلات تابستانی کوتاه‌تر از فرانسه، عملکردی اندکی بهتر از این کشور دارد.
انتقادات معلمان به اظهارات ماکرون
اظهارات ماکرون درباره بازنگری تعطیلات مدارس با انتقادات گسترده‌ای از سوی معلمان فرانسوی همراه بوده است.
برخی از معلمان معتقدند که این اظهارات با هدف انحراف افکار عمومی از مشکلات اساسی نظام آموزشی مطرح شده است. آن‌ها به مسائلی چون کمبود معلم، رکود دستمزدها و شرایط کاری نامناسب اشاره کرده‌اند که به گفته آن‌ها، مشکلات اصلی نظام آموزشی فرانسه هستند.
برخی منتقدان همچنین ادعا کرده‌اند که دولت‌های متوالی در فرانسه هنگام تصمیم‌گیری درباره تعطیلات مدارس، بیشتر به منافع صنعت گردشگری توجه کرده‌اند تا به حقوق معلمان و دانش‌آموزان.