از آغاز قرن مرگ‌ومیر ناشی از سرخک در جهان به‌شدت کاهش یافته اما مسئولان بهداشت هشدار می‌دهند این بیماری دوباره در حال اوج‌گیری است.
بر اساس گزارش تازه سازمان جهانی بهداشت (WHO)، موارد ابتلا به سرخک در اروپا و آسیای مرکزی در سال گذشته ۴۷ درصد افزایش یافت که عمدتا ناشی از کاهش نرخ واکسیناسیون است.
این هشدار در حالی مطرح می‌شود که نشانه‌های نگران‌کننده‌ای از بازخیز جهانی سرخک دیده می‌شود و دستاوردهای قرن بیست‌ویکم در مهار ابتلا و مرگ‌ومیر رو به عقب‌نشینی است.
در سال ۲۰۲۴ حدود ۹۵ هزار نفر در سراسر جهان بر اثر سرخک جان باختند که عمدتا کودکان زیر پنج سال بودند. این رقم از ۷۸۰ هزار مرگ در سال ۲۰۰۰ کمتر است اما سازمان جهانی بهداشت گفت: «هر مرگ ناشی از بیماری‌ای که با واکسنی بسیار موثر و کم‌هزینه قابل پیشگیری است، غیرقابل‌قبول است».
به‌گفته سازمان جهانی بهداشت، کارزارهای واکسیناسیون سرخک از آغاز قرن تاکنون نزدیک به ۵۹ میلیون نفر را از مرگ نجات داده‌اند.
با این‌حال امروز موارد سرخک دوباره در سراسر جهان رو به افزایش است. برآورد می‌شود سال گذشته حدود ۱۱ میلیون ابتلا رخ داده باشد که حدود ۸۰۰ هزار مورد بیشتر از دوره پیش از همه‌گیری است.
این نهاد اوایل سال جاری اعلام کرد در سال ۲۰۲۴ در اروپا و آسیای مرکزی بیش از ۱۲۰ هزار مورد سرخک ثبت شده است؛ بالاترین سطح در بیش از ۲۵ سال.
به‌گفته سازمان جهانی بهداشت، سال گذشته در ۵۹ کشور شیوع‌های بزرگ سرخک رخ داد که تقریبا سه برابر تعداد گزارش‌شده در سال ۲۰۲۱ است.
دکتر تدروس آدهانوم گبریسوس، رئیس سازمان جهانی بهداشت، در بیانیه‌ای گفت: «سرخک واگیردارترین ویروس جهان است و این داده‌ها بار دیگر نشان می‌دهند چگونه از هر شکاف در دفاع جمعی ما علیه آن بهره‌برداری می‌کند».
این نهاد افزایش شمار افرادی را که از واکسیناسیون صرف‌نظر می‌کنند یکی از عوامل اصلی بروز شیوع‌ها دانست. سرخک آن‌قدر واگیردار است که مقام‌های بهداشتی می‌گویند برای محافظت در برابر این ویروس دست‌کم ۹۵ درصد جمعیت باید ایمن‌سازی شوند.
بر اساس داده‌های سازمان جهانی بهداشت، در سطح جهان حدود ۸۴ درصد کودکان سال گذشته نخستین دوز واکسن سرخک را دریافت کردند و ۷۶ درصد دوز دوم را. این رقم نسبت به سال قبل اندکی افزایش داشته و دو میلیون کودک دیگر این واکسن را دریافت کرده‌اند.
با این‌حال در سال ۲۰۲۴ بیش از ۳۰ میلیون کودک عمدتا در آفریقا و منطقه مدیترانه شرقی «با محافظت ناکافی» در برابر سرخک باقی مانده‌اند.
حتی در کشورهایی با نرخ کلی ایمن‌سازی بالا اگر کانون‌هایی از افراد واکسینه‌نشده وجود داشته باشد امکان وقوع شیوع وجود دارد.
سازمان جهانی بهداشت هشدار داد که با کاهش نرخ واکسیناسیون، سرخک اغلب نخستین بیماری‌ای است که دوباره بازمی‌گردد و افزود افزایش شمار شیوع‌ها نشانه کاستی‌ها در نظام‌های سلامت و برنامه‌های ایمن‌سازی در سراسر جهان است.
نکته مهم این‌که کودکانی که از سرخک جان سالم به‌در می‌برند در معرض خطر بیشتری برای عوارض شدید سلامت مانند ذات‌الریه، نابینایی و انسفالیت هستند؛ بیماری‌ای که می‌تواند باعث تورم و آسیب مغزی شود.
سازمان جهانی بهداشت خواستار تامین بودجه بیشتر و تلاش‌های تازه برای ریشه‌کنی سرخک در سراسر جهان شد.
تدروس گفت: «سرخک مرز نمی‌شناسد اما وقتی هر کودک در هر جامعه‌ای علیه آن واکسینه شود، می‌توان از شیوع‌های پرهزینه جلوگیری کرد، جان‌ها را نجات داد و این بیماری را از تمام کشورها ریشه‌کن کرد».