شرکت داروسازی نوارتیس اعلام کرد به‌سرعت اقدام می‌کند تا از نهادهای ناظر برای این داروی جدید درخواست تأییدیه بدهد و روند صدور مجوز را با شتاب پیگیری کند.
یک داروی آزمایشی در مطالعه‌ای تازه علیه مالاریا مؤثر بود و می‌تواند حاشیه امنِ مورد نیازی در برابر تهدید فزاینده مقاومت دارویی ایجاد کند.
این دارو با نام GanLum، ساخته شرکت داروسازی سوئیسی نوارتیس است. در یک کارآزمایی مرحله پایانی، کارایی آن تقریباً هم‌سطح درمان‌های موجودِ مالاریا بود؛ اما در برابر سویه‌های جهش‌یافته‌ای که نشانه‌هایی از مقاومت به داروهای کنونی نشان می‌دهند نیز بسیار مؤثر ظاهر شد.
وقتی عوامل بیماری‌زا مانند انگل‌ها یا باکتری‌ها به مرحله‌ای تکامل می‌یابند که می‌توانند از اثر داروهای موجود بگریزند، درمان بیماری‌های عفونی دشوارتر می‌شود و احتمال ابتلا به بیماری شدید یا مرگ افزایش می‌یابد.
دکتر عبدوالایه جیمده، استاد انگل‌شناسی و قارچ‌شناسی در دانشگاه علوم، فنون و فناوریِ باماکو در مالی، گفت این داروی جدید می‌تواند «بزرگ‌ترین پیشرفت در درمان مالاریا در چند دهه اخیر» باشد.
جیمده در بیانیه‌ای افزود: «مقاومت دارویی تهدیدی رو به رشد برای آفریقاست؛ بنابراین گزینه‌های درمانی جدید هرچه زودتر برسند بهتر است.»
در سطح جهان، در سال ۲۰۲۳ حدود ۲۶۳ میلیون مورد مالاریا و ۵۹۷ هزار مرگ ناشی از مالاریا ثبت شد. بخش اعظم این موارد در آفریقاست؛ جایی که به گفته سازمان جهانی بهداشت (WHO)، کودکان زیر پنج سال حدود سه‌چهارمِ مرگ‌های ناشی از مالاریا را به خود اختصاص می‌دهند.
امروز، بیشتر بیماران مبتلا به مالاریا در آفریقا با درمان ترکیبی مبتنی بر آرتیمیزینین (ACT) که اوایل دهه ۲۰۰۰ معرفی شد، درمان می‌شوند. اما در سال‌های اخیر، سازمان جهانی بهداشت از بروز نشانه‌های «نگران‌کننده» مقاومت نسبی در کشورهایی چون رواندا، اوگاندا و اریتره خبر داده است.
GanLum به‌جای آرتیمیزینین از دو ترکیب دیگر ساخته شده که انگل مالاریا را هدف قرار می‌دهند.
این مطالعه نزدیک به ۱۷۰۰ نفر را در ۱۲ کشور آفریقایی دربر می‌گرفت. نیمی به‌طور تصادفی به دریافت GanLum اختصاص یافتند و نیم دیگر درمان استاندارد را دریافت کردند.
چهار هفته بعد، در ۸۵.۳ درصد از بیمارانِ گروه GanLum هیچ علامتی یا انگلی شناسایی نشد؛ این رقم در گروه درمان استاندارد ۸۲.۱ درصد بود.
به گفته نوارتیس، این یافته‌ها به معنای نرخ بهبودیِ کلیِ ۹۹.۲ درصد برای GanLum و ۹۶.۷ درصد برای گروه درمان استاندارد است.
این نتایج که هنوز در یک نشریه علمیِ داوری‌شده منتشر نشده‌اند، این هفته در یک نشست علمی ارائه شد. بخشی از هزینه‌های این کارآزمایی را اتحادیه اروپا، آلمان و بریتانیا تأمین کرده‌اند.
نوارتیس گفت به‌سرعت برای گرفتن تأییدیه GanLum از نهادهای ناظر اقدام خواهد کرد.
دکتر شریرام آرادهیه، رئیس توسعه و مدیر ارشد پزشکی این شرکت داروسازی، گفت این دارو «هم پتانسیل درمان بیماری را دارد و هم می‌تواند انتقال را مسدود کند».
نکته مهم این‌که همه بیماران حاضر در این کارآزمایی به مالاریای حاد و بدون عارضه مبتلا بودند که ناشی از پلاسمودیوم فالسیپاروم است؛ کشنده‌ترین و شایع‌ترین انگل مالاریا در آفریقا.
دکتر آلنا پانس، مدرس ارشد ژنتیک در دانشگاه هرتفوردشر بریتانیا، خواستار داده‌های بیشتری شد تا روشن شود این داروی جدید علیه سایر انگل‌های مالاریا و نیز مالاریای شدید و مغزی، که شکل‌های تهدیدکنندهِ جان این بیماری هستند، مؤثر است یا نه.
پانس که در این کارآزمایی مشارکت نداشت، با وجود این پرسش‌ها گفت نتایج «واقعاً امیدبخش» است.
او افزود: «مقاومت گسترده در برابر داروهای ضد مالاریا در جمعیت‌های انگل در سراسر جهان مشهور است و با توجه به شیوع قابل‌توجه این بیماری در جهان، بسیار نگران‌کننده است».