یک تحلیل نشان می‌دهد در نشست اقلیمی سازمان ملل در برزیل، ۱٬۶۰۰ نماینده صنعت سوخت‌های فسیلی حضور داشتند که شمارشان از هیأت‌های تقریباً همه کشورها بیشتر بود.
بر اساس تحلیل تازه ائتلاف «Kick Big Polluters Out» (KBPO)، از هر ۲۵ شرکت‌کننده در COP30 یک نفر لابی‌گرِ سوخت‌های فسیلی است.
این تحلیل نشان می‌دهد بیش از ۱۶۰۰ لابی‌گرِ سوخت‌های فسیلی مجوز ورود به اجلاس آب‌وهوایی سازمان ملل در Belém را دریافت کرده‌اند؛ رقمی که به‌طور چشمگیری از تقریباً همه هیئت‌های کشورهای حاضر در گفت‌وگوها بیشتر است. تنها کشور میزبان، برزیل، جمعیت بیشتری فرستاده و هیئتی ۳۸۰۵ نفره دارد.
به‌گفته KBPO، این رقم نسبت به گفت‌وگوهای آب‌وهوایی سال گذشته در باکو، جمهوری آذربایجان ۱۲ درصد افزایش داشته و از زمان آغاز تحلیل شرکت‌کنندگان توسط این ائتلاف در سال ۲۰۲۱، بزرگ‌ترین تجمع لابی‌گران سوخت‌های فسیلی در نشست‌های COP بوده است.
در مجموع تعداد نمایندگان صنعت سوخت‌های فسیلی در COP30 کمتر از COP29 در باکو در سال گذشته است، اما سهم آن‌ها بالاتر است زیرا کل شمار حاضرین در گفت‌وگوهای Belém کمتر شده است.
لابی‌گرِ سوخت‌های فسیلی چه کسی محسوب می‌شود؟
برای این تحلیل، ائتلاف KBPO از فهرست موقت شرکت‌کنندگان COP30 که UNFCCC در ۱۰ نوامبر منتشر کرده استفاده می‌کند و صرفاً بر اساس اطلاعات همین فهرست تشخیص می‌دهد آیا یک نماینده ارتباطاتی دارد که او را به‌عنوان لابی‌گرِ سوخت‌های فسیلی واجد شرایط می‌کند یا نه.
در این تحلیل، لابی‌گرِ سوخت‌های فسیلی به هر نماینده‌ای اطلاق می‌شود که سازمان یا هیئتی را نمایندگی می‌کند که هدفش اثرگذاری بر سیاست‌های آب‌وهوایی به نفع صنعت سوخت‌های فسیلی یا شرکت‌های مشخصِ فعال در این حوزه است.
این تعریف شامل نمایندگان مالیِ نهادهایی نیز می‌شود که از زمان امضای توافق پاریس، تأمین مالی عمده‌ای برای شرکت‌های سوخت فسیلی فراهم کرده‌اند.
تعداد لابی‌گران سوخت‌های فسیلی از نمایندگان کشورهای آسیب‌پذیر بیشتر است
این تحلیل نشان داد تعداد لابی‌گران سوخت‌های فسیلی ۵۰ به ۱ از نمایندگان رسمی فیلیپین بیشتر است، با وجود آن‌که این کشور در جریان کنفرانس آب‌وهوایی با توفان‌های سهمگین روبه‌رو شد.
«چند روز پس از سیل‌های ویرانگر و اَبَر‌توفان‌ها در فیلیپین، و در بحبوحه تشدید خشکسالی‌ها، موج‌های گرما و جابه‌جایی جمعیت در جنوب جهانی، می‌بینیم همان شرکت‌هایی که این بحران را پیش می‌برند تریبون می‌گیرند تا همان «راه‌حل‌های» کاذبی را تحمیل کنند که انگیزه‌های سودشان را حفظ می‌کند و هر امیدی برای رسیدگی واقعی به وضعیت اضطراری اقلیمی را تضعیف می‌کند»، جکس بونبون، عضو Kick Big Polluters Out از IBON International در فیلیپین گفت.
«COP30 قرار است «کوپِ اجرا» باشد، اما تا این‌جا حتی در برآوردن یک مطالبه ابتدایی و دیرهنگام یعنی بیرون‌کردن آلاینده‌های بزرگ از کنفرانسی که قرار است به بحرانی بپردازد که خودشان ایجاد کرده‌اند، ناکام مانده است.»
تعداد لابی‌گران سوخت‌های فسیلی ۴۰ برابرِ شرکت‌کنندگان جامائیکا است؛ کشوری که هنوز از پیامدهای توفند ملیسا رها نشده؛ توفندی که با تغییرات آب‌وهوایی شدت گرفت.
در مجموع، لابی‌گران سوخت‌های فسیلی برای COP30 دو سوم بیشتر از کل نمایندگان ۱۰ کشوری که بیشترین آسیب‌پذیری اقلیمی را دارند، مجوز دریافت کرده‌اند.
لابی‌گران سوخت‌های فسیلی از کجا آمده‌اند؟
به‌گفته ائتلاف KBPO، انجمن‌های بزرگ تجاری همچنان اصلی‌ترین ابزار نفوذ صنعت سوخت‌های فسیلی هستند. انجمن بین‌المللی تجارت انتشار ۶۰ نماینده به نشست آورد که در میان آن‌ها نمایندگانی از غول‌های نفت و گاز اکسون‌موبیل، بی‌پی و توتال‌انرجیز حضور داشتند.
COP30 نخستین دور از این گفت‌وگوهای سالانه سازمان ملل در حوزه آب‌وهواست که در آن از همه شرکت‌کنندگان غیردولتی انتظار می‌رود علناً اعلام کنند هزینه حضورشان را چه کسانی تأمین می‌کنند و تأیید کنند اهداف فردی‌شان با اهداف UNFCCC همسو است. با این حال، این الزام جدید شامل افرادی که با کارت دولتی حضور می‌یابند نمی‌شود.
ائتلاف KBPO می‌گوید با توجه به این‌که ۱۶۴ لابی‌گرِ سوخت‌های فسیلی از طریق کارت‌های دولتی وارد شده‌اند، این موضوع یک «نقص نگران‌کننده» است.
پژوهشی جداگانه از سوی Transparency International نشان داده ۵۴ درصدِ اعضای هیئت‌های ملی یا نوع وابستگی خود را افشا نکرده‌اند یا دسته‌بندی مبهمی مانند «Guest» یا «Other» را انتخاب کرده‌اند. چند هیئت ملی از جمله روسیه، تانزانیا، آفریقای جنوبی و مکزیک وابستگی هیچ‌یک از نمایندگان دارای نشان Party را اعلام نکرده‌اند، به‌گفته این نهاد.
«در COP29، تحلیل ما نشان داد نزدیک به یک نفر از هر شش شرکت‌کننده جزئیات وابستگی‌های خود را افشا نکرده‌اند و بسیاری از آن‌ها به منافع سوخت‌های فسیلی مرتبط‌اند»، مایرا مارتینی، مدیرعامل Transparency International توضیح می‌دهد.
«این الگو در COP30 هم تکرار می‌شود؛ بیش از نیمی از اعضای هیئت‌ها وابستگی‌های خود را پنهان یا مبهم کرده‌اند؛ رفتاری که اعتماد را تضعیف می‌کند و تصمیم‌ها را از نیازهای مردم و سیاره دور می‌سازد.»
کدام کشورهای اتحادیه اروپا نمایندگان صنعت سوخت‌های فسیلی را به COP30 آوردند؟
یک نامه سرگشاده از Fossil Free Politics به کمیسر اقلیم، ووپکه هوکسترا، اوایل امسال از اتحادیه اروپا خواست گفت‌وگوهای آب‌وهوایی سازمان ملل را از نفوذ صنعت سوخت‌های فسیلی مصون کند و هیچ لابی‌گری از این صنعت را به COP30 نیاورد
به نظر می‌رسد اتحادیه اروپا این خواسته را مدنظر قرار داده، چرا که تنها اعضای هیئت آن که از نهادهای اتحادیه یا مشاورانش نبودند سه خبرنگار و فیلم‌ساز بودند.
«این که کمیسیون اروپا برای دومین سال پیاپی لابی‌گران سوخت‌های فسیلی را به COP نمی‌آورد، پیام بسیار محکمی است»، کیم کِلاس، مسئول کارزار «Corporate Capture» در Friends of the Earth Europe می‌گوید.
«اکنون وقت آن است که این رویکرد در سیاست‌های اتحادیه اروپا تثبیت شود و تضمین کنیم هیئت‌های ملی در COP نیز همین مسیر را پی بگیرند.»
در پی تلاش گروه‌های Fossil Free Politics، آلمان و اتریش نیز پیش از COP30 تعهد دادند لابی‌گران سوخت‌های فسیلی را به گفت‌وگوها نیاورند.
با این حال، به گفته تحلیل مفصل‌تری از Fossil Free Politics با همکاری ائتلاف KBPO، دیگر کشورهای عضو اتحادیه اروپا ۸۴ لابی‌گر را در قالب هیئت‌های رسمی خود به کنفرانس آب‌وهوایی سازمان ملل آوردند.
فرانسه ۲۲ نفر آورد که پنج نفر از توتال‌انرجیز بودند، از جمله مدیرعاملش پاتریک پویانه.
در اکتبر امسال، یک دادگاه در پاریس حکم داد توتال‌انرجیز در تبلیغاتش با القای این تصور که بخشی از راه‌حلِ تغییرات آب‌وهوایی است، در حالی که به ترویج و فروش بیشتر سوخت‌های فسیلی ادامه می‌دهد، مصرف‌کنندگان را گمراه کرده است.
به‌طور مشخص، توتال‌انرجیز ادعا کرده بود که «آب‌وهوا را در قلب راهبرد خود قرار داده، با هدف تأمین انرژی پاک‌تر، ایمن‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر برای بیشترین تعداد ممکن از مردم» و این‌که «دستیابی به انتشار خالصِ صفر تا سال ۲۰۵۰» را هدف‌گذاری کرده است.
به این شرکت دستور داده شد تبلیغات غیرقانونی را متوقف کند و این حکم را به‌مدت ۱۸۰ روز به‌طور برجسته در وب‌سایت خود نمایش دهد. این نخستین بار بود که قوانین ضد فریب سبز فرانسه در مورد یک شرکت بزرگِ سوخت‌های فسیلی اعمال می‌شد.
سوئد با ۱۸ نفر دومین هیئت بزرگِ مرتبط با سوخت‌های فسیلی را داشت و ایتالیا ۱۲ لابی‌گر آورد.
در میان دیگر هیئت‌های کشورهای عضو اتحادیه اروپا، دانمارک ۱۱ لابی‌گر آورد و بلژیک و پرتغال هر کدام ۸ نفر. فنلاند ۲ نفر آورد و هلند و یونان هر کدام ۱ نفر.
آیا گفت‌وگوهای آب‌وهوایی سازمان ملل به سازوکارهای پاسخ‌گویی بهتر نیاز دارند؟
گزارشی از Transparency International که اوایل امسال منتشر شد بررسی می‌کند بازیگرانِ صنعت سوخت‌های فسیلی چگونه بر فرایند مذاکرات آب‌وهوایی سازمان ملل اثر می‌گذارند.
این گزارش بر پایه ۳۹ مصاحبه با مذاکره‌کنندگانِ حوزه آب‌وهوا، ناظران UNFCCC و پژوهشگران، به‌همراه مشاهدات میدانی از COP29 در باکو و گفت‌وگوهای میان‌سال ۲۰۲۵ در بن تدوین شده است.
این گزارش نشان می‌دهد این منافع بر همه‌چیز اثر می‌گذارند، از قواعد بنیادین کنوانسیون چارچوب سازمان ملل درباره تغییرات آب‌وهوایی (UNFCCC) گرفته تا خروجی نشست‌های COP، و تلاش‌های جهانی برای مقابله با بحران اقلیمی را تضعیف می‌کنند.
بریس بوهمر، مسئول حوزه آب‌وهوا و محیط زیست در Transparency International، می‌گوید: «اگر COP30 «کوپِ حقیقت» است، ریاست و دبیرخانه UNFCCC باید اکنون «متعهد شوند پیش از نشست‌های آینده، قواعد افشای اطلاعات شرکت‌کنندگان را بازنگری و تقویت کنند و در هر سطحی از سلامت و پاسخ‌گویی اطمینان حاصل شود».
علاوه بر تقویت الزامات افشاء برای شرکت‌کنندگان، Transparency International خواستار کنار گذاشتن کامل نمایندگان صنعت سوخت‌های فسیلی از هیئت‌های ملی نیز هست.
ائتلاف KBPO می‌گوید یافته‌های اخیرش ضرورت فوریِ تدوین سیاست‌های روشنِ تعارض منافع و برقراری سازوکارهای پاسخ‌گویی در این اجلاس سازمان ملل را تقویت می‌کند.
لین واندام، کنشگر ارشد حقوق بشر و تغییرات آب‌وهوایی در مرکز حقوق محیط زیست بین‌المللی (CIEL) و از اعضای این ائتلاف، می‌گوید باید «فوراً قواعد مذاکرات آب‌وهوایی را اصلاح کنیم».
واندام اضافه می‌کند که گفت‌وگوها باید «وقتی اجماع به سلاح تبدیل می‌شود امکان رأی‌گیری را فراهم کنند، قواعد قابل اجرا درباره تعارض منافع را بپذیرند، سازوکارهای واقعی پایبندی و اجرا ایجاد کنند تا وعده‌ها پیامد داشته باشد، و فضای مدنی و حقوق بشر را حفاظت کنند تا مردم و علم (نه آلاینده‌ها) بتوانند خروج از سوخت‌های فسیلی را شتاب دهند و تأمین مالی واقعی در مقیاس وسیع فراهم کنند.»