درگذشت بریژیت باردو در فرانسه جدل سیاسی شدیدی برانگیخته است؛ پس از آنکه چهرههای راستگرا خواستار برگزاری مراسم ادای احترام ملی به اسطوره سینما شدند.
پس از درگذشت بریژیت باردو، سیاستمداران فرانسوی بر سر اینکه چگونه و حتی آیا باید به او ادای احترام کنند، بهشدت دچار اختلاف شدهاند، چرا که مواضع سیاسی او در سالهای پایانی زندگی به اندازه نفوذ فیلمهایش جنجالی بود.
باردو روز یکشنبه در ۹۱سالگی در خانهاش در سنتروپه در ساحل مدیترانه درگذشت. خبر درگذشت او موجی از پیامهای تجلیل برانگیخت که به زنی ادای احترام میکردند که با فیلمهایی چون And God Created Woman، Le Mépris و The Night Heaven Fell به نمادی از فرهنگ فرانسه، آزادی جنسی و زرقوبرق سینما بدل شد.
او همچنین بهخاطر کنشگری در حوزه حقوق حیوانات در یادها خواهد ماند. به قطب شمال سفر کرد تا به کشتار بچهفکها اعتراض کند؛ استفاده از حیوانات در آزمایشهای علمی را محکوم کرد؛ و با فرستادن میمونها به فضا مخالفت کرد.
با این حال، میراث او همچنان بهشدت محل مناقشه است.
چرا باردو چهرهای بحثبرانگیز است؟
باردو در سالهای پایانی عمر به جریان راست افراطی نزدیک شد و پنج بار به اتهام تحریک نفرت نژادی محکوم شد؛ عمدتاً بهخاطر اظهاراتی علیه مسلمانان و آنچه خود «تهاجم» خارجیها به فرانسه مینامید، همچنین درباره ساکنان جزیره اقیانوس هندی فرانسه، رئونیون، که یک بار آنان را «وحشیها» توصیف کرده بود.
او بهویژه از رسم ذبح گوسفند در تعطیلات مذهبی سالانه مانند عید قربان انتقاد میکرد. باردو در پاسخ به پرسشی درباره محکومیتهایش به اتهام تحریک نفرت نژادی و مخالفت با ذبح آیینی مسلمانان به آسوشیتدپرس گفت: «راست است که گاهی از کوره درمیروم، اما وقتی میبینم کارها چقدر کند پیش میرود... اندوهم غلبه میکند.»
در سالهای پایانی، باردو منتقد جنبش #منهم بود. او در مصاحبهای گفت: «بیشتر بازیگرانی که علیه آزار جنسی در صنعت سینما اعتراض میکنند، ریاکار و مضحکاند، چون خیلیها برای گرفتن نقش با تهیهکنندگان ناز و عشوه میآمدند.»
او گفت: «هرگز قربانی آزار جنسی نبودهام و برایم دلنشین بود که به من میگفتند زیبا هستم یا «باسن کوچکی قشنگی» دارم.»
او در آخرین گفتوگوی تلویزیونیاش اوایل امسال به شبکه بیافام تیوی گفت: «فمینیسم کار من نیست... من مردها را دوست دارم»، و وقتی مصاحبهکننده از سازگاری این دو گفت، با یک «نه!» حرفش را قطع کرد.
بازگشت تنشها پیرامون میراث او
پس از مرگ او، تنشهای سیاسی پیرامون زندگیاش دوباره سر برآورده است. اریک سیوتی، چهره راستگرا، خواستار ادای احترام ملی شد و استدلال کرد فرانسه باید یکی از شناختهشدهترین چهرههای فرهنگی خود را تکریم کند.
در یک دادخواست آنلاین که هنگام نگارش این گزارش نزدیک به ۲۵ هزار امضا دارد، آمده است: «رئیسجمهوری باید شجاعت برگزاری مراسم ادای احترام ملی برای بیبیِ ما را داشته باشد!» در این دادخواست پیشنهاد شده است مراسم وداعی عمومی شبیه آنچه برای ستاره راک جانی هالیدی در سال ۲۰۱۷ یا خواننده و بازیگر شارل آزناوور در سال ۲۰۱۸ برگزار شد، ترتیب داده شود.
مارین لوپن، رهبر راست افراطی که فعلاً تا زمان رسیدگی به فرجامخواهی در ماه ژانویه از تصدی سمتهای عمومی منع شده است، او را «زنی استثنایی» و «بهطرز باورنکردنی فرانسوی: آزاد، رامنشدنی، یکپارچه» توصیف کرد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، دفتر رئیسجمهوری امانوئل مکرون ظاهراً پیشنهاد سازماندهی مراسمی برای ادای احترام به باردو را مطرح کرده بود اما خانواده او به این پیشنهاد پاسخی ندادند.
مکرون روز یکشنبه، اندکی پس از اعلام خبر درگذشت، در ایکس نوشت: «ما سوگوار یک اسطورهایم.» او نوشت: «فیلمهایش، صدایش، شهرت خیرهکنندهاش، حروف اولیه نامش، رنجهایش، شور سخاوتمندانهاش برای حیوانات، چهرهاش که به ماریان بدل شد؛ بریژیت باردو تجسم یک زندگی آزاد بود. وجودی فرانسوی، تابشی جهانی. او بر ما اثر گذاشت. ما سوگوار اسطورهای از این قرن هستیم.»
در همین حال، کریستین استروزی، شهردار نیس، گفته است این شهر قصد دارد یک «مکان نمادین» را به نام باردو نامگذاری کند.
اما برخی چهرههای چپ انتقادیتر بودند. سندرین روسو، نماینده سبزها، در شبکههای اجتماعی نوشت: «از سرنوشت دلفینها متأثر شدن اما نسبت به مرگ مهاجران در مدیترانه بیتفاوت ماندن، چه اندازه ریاکاری است؟»
اولیویه فور، رهبر سوسیالیستها، گفت: «گرچه باردو بیتردید بازیگری نمادین بود، ادای احترامهای ملی برای کسانی است که «خدماتی استثنایی به ملت» کردهاند.» او استدلال کرد: «باردو به ارزشهای جمهوری پشت کرده بود.»
باردو بهصورت خصوصی در گورستان دریایی سنتروپه با مشرف به مدیترانه به خاک سپرده خواهد شد. مراسم خاکسپاری او روز ۷ ژانویه در کلیسای نوتردام دو لاسومپسیون برگزار میشود و آیین از طریق نمایشگرهایی در سراسر شهر پخش خواهد شد.
اینکه فرانسه برای باردو ادای احترام ملی برگزار خواهد کرد یا نه، هنوز روشن نیست و بحث درباره اینکه چگونه و اصلاً آیا باید به کسی که زندگیاش همانقدر افسانهای بود که تفرقهبرانگیز، بهطور رسمی ادای احترام شود، ادامه دارد.