فلزات گرانبها در سال جاری از جمله بهترین عملکردها را در میان داراییهای قابل سرمایهگذاری به ثبت رساندهاند؛ عملکردی که با ریسکهای ژئوپلیتیکی، انتظار برای سیاستهای پولی انبساطیتر و ثبات نسبی اقتصاد جهانی گره خورده است.
قیمت طلا در سال ۲۰۲۵ به اوجهای تاریخی پیاپی رسید و اخیرا تا حدود ۴٬۵۲۳ دلار (۳٬۸۳۴ یورو) به ازای هر اونس افزایش یافت؛ رشدی در حدود ۵۵ تا ۷۰ درصد نسبت به سال گذشته که یکی از قدرتمندترین جهشهای سالانه در چند دهه اخیر محسوب میشود.
نقره، که اغلب فلزی کماهمیتتری از طلا تلقی میشود، از نظر درصد رشد حتی از طلا نیز پیشی گرفت. بازده سالانه نقره به حدود ۱۳۰ تا ۱۴۰ درصد رسید و قیمت آن تا اواخر سال ۲۰۲۵ به سطوح بیسابقه نزدیک ۷۲ دلار (۶۱ یورو) در هر اونس صعود کرد.
فلزات گرانبها که در طول تاریخ بشر همواره بهعنوان پناهگاه امن سرمایه شناخته میشدند اما در دوران مدرن تا حدی جای خود را به ابزارهایی چون ارز، اوراق بدهی و داراییهای ملکی داده بودند، در سالی که با جنگ تعرفهای، کاهش وابستگی بانکهای مرکزی جهان به دلار بهعنوان ارز ذخیره و تداوم تنشهای سیاسی همراه بود، بار دیگر به کانون سرمایهگذاران توجه بازگشتند.
در هفته جاری و همزمان با تشدید تنشها میان ایالات متحده و ونزوئلا، بهویژه پس از آنکه گزارش شد نیروی دریایی آمریکا در تلاش برای توقیف سومین نفتکش مرتبط با این کشور آمریکای جنوبی بوده است، قیمت طلا تا ۲.۴ درصد و نقره تا ۳.۴ درصد افزایش یافت.
هرچند قیمت طلا بهطور مستقیم به تنش در ونزوئلا وابسته نیست، اما آنچه اهمیت دارد پیام این تنشها برای بازارهاست. یک بحران سیاسی و امنیتی مانند رویارویی جاری با ونزوئلا، به سرمایهگذاران هشدار میدهد که مجموعهای از ریسکها بهطور همزمان فعال شدهاند؛ از اختلال در عرضه انرژی گرفته تا تشدید تحریمها و افزایش اصطکاک میان قدرتهای بزرگ.
در چنین شرایطی، طلا و همچنین نقره برای سرمایهگذاران جذاب میشوند، زیرا تحت سلطه هیچ دولت یا کشور خاصی نیستند، به سودآوری شرکتها وابسته نیستند، ریسک نکول ندارند و توقیف یا تحریم آنها دشوارتر است.
در ادامه، یورونیوز فهرستی از مهمترین رویدادهایی را که در سال جاری بر قیمت طلا و نقره اثر گذاشتند، مرور کرده است:
ژانویه تا مارس: جنگ تعرفهها و جستجوی پناهگاه امن
قیمت طلا اگرچه هنوز به رکوردهای بزرگ نرسیده بود ولی سال را در سطوحی بالا آغاز کرد که بازتابدهنده عدمقطعیت درباره تورم، نرخ بهره و پیامدهای جنگ جاری روسیه و اوکراین بود. در ماه مارس، همزمان با افزایش نگرانیها درباره تعرفههای جدید و گسترده آمریکا در دوران ریاستجمهوری دونالد ترامپ، بهویژه در حوزه فولاد و آلومینیوم و احتمال گسترش اقدامات تجاری، طلا برای نخستین بار در سال ۲۰۲۵ از مرز ۳٬۰۰۰ دلار (۲٬۵۴۴ یورو) در هر اونس عبور کرد. بازارها این تحولات را نشانهای از تشدید جنگ تجاری و افزایش ریسک تورم دانستند و سرمایهگذاران به سمت طلا بهعنوان پناهگاه امن روی آوردند. واکنش نقره در این مقطع ملایمتر بود.
آوریل تا ژوئن: تنشهای خاورمیانه و تقویت نقش پناهگاه امن
تعرفههای جدید دولت دونالد ترامپ علیه واردات از بیش از ۹۰ کشور جهان در دوم آوریل اعلام شد و قیمت لحظهای طلا در واکنش به نگرانیها از تشدید جنگ تجاری، به سوی رکوردهای جدید بالای ۳٬۱۰۰ دلار (۲٬۶۲۸ یورو) حرکت کرد. در بهار و اوایل تابستان، طلا به رشد تدریجی خود ادامه داد و در پی گسترش فشارهای ژئوپلیتیکی از جمله تشدید تنشها در خاورمیانه، بهویژه میان ایران و اسرائیل، به رکوردهایی تا ۳٬۳۵۴ دلار (۲٬۸۴۲ یورو) در هر اونس رسید. در اواخر ژوئن، نیروی هوایی و دریایی آمریکا در چارچوب جنگ ایران و اسرائیل به سه تاسیسات هستهای ایران حمله کردند.
ژوئیه تا سپتامبر: انتظارات نرخ بهره فدرال رزرو و اجرای کامل تعرفهها
تقابل علنی میان دونالد ترامپ و جروم پاول، رئیس فدرال رزرو، بر سر نرخهای بهره، به تقویت روند صعودی طلا در میانه سال انجامید. آقای ترامپ بارها از پاول به دلیل بالا نگه داشتن نرخها انتقاد کرد و خواستار کاهش آنها شد؛ موضوعی که گمانهزنیها درباره تغییر احتمالی در رهبری فدرال رزرو را افزایش داد. قیمت طلا در طول تابستان به بالای ۳٬۴۰۰ دلار (۲٬۸۸۳ یورو) در هر اونس رسید؛ رشدی که نهتنها ناشی از چشمانداز سیاست پولی، بلکه حاصل تداوم ابهام در سیاستهای تجارت جهانی بود. در ۱۱ ژوئیه، بسته گسترده تعرفهای ترامپ اعلام شد و بخش عمده آن از اول اوت اجرایی شد؛ روندی که همزمان با افزایش ذخایر طلای بانکهای مرکزی در راستای تنوعبخشی بلندمدت به ذخایر ارزی همراه بود. نقره نیز به عملکرد درخشان خود ادامه داد و در اواسط ژوئیه به اوج ۳۸.۴۶ دلار در هر اونس رسید.
اکتبر تا نوامبر: عبور طلا از ۴ هزار دلار با تشدید ریسکهای تجاری و سیاسی
طلا در اوایل اکتبر از مرز ۴ هزار دلار (۳٬۳۹۲ یورو) در هر اونس عبور کرد؛ حرکتی که با تقاضای کوچ سرمایهها پناهگاه امن و در شرایطی رخ داد که بازارها میان انتظار برای کاهش نرخ بهره فدرال رزرو و تداوم عدمقطعیتهای ژئوپلیتیکی و سیاستگذاری در نوسان بودند. تا ۱۳ اکتبر و تحت تأثیر ادامه تنشهای تجاری میان آمریکا و چین قیمت طلا به بیش از ۴٬۱۳۳ دلار (۳٬۵۰۴ یورو) رسید. در اواخر اکتبر، امید به پیشرفت در مذاکرات تجاری دو کشور بهطور موقت از شتاب صعودی طلا کاست و قیمتها را به زیر ۴٬۰۰۰ دلار بازگرداند، اما روند کلی صعودی حفظ شد. سرمایهگذاران همچنین نگران احتمال تعطیلی دولت آمریکا و ادامه انتقادهای علنی دولت ترامپ از سیاستهای فدرال رزرو بودند. تا اواخر نوامبر، طلا در مسیر چهارمین افزایش ماهانه پیاپی قرار داشت و قیمت لحظهای آن در ۲۸ نوامبر حدود ۴٬۲۱۰ دلار (۳٬۵۶۷ یورو) بود. نقره نیز با ثبت رکوردی تازه در نزدیکی ۵۶.۷۸ دلار (۴۸.۱۲ یورو) در هر اونس صعود کرد.
یورونیوز فارسی را در ایکس دنبال کنید
دسامبر: رکوردهای تازه و ظهور تنشهای ونزوئلا
اواخر دسامبر پرتنشترین مقطع سال بود. طلا به رکوردهای فعلی بالای ۴٬۴۹۰ دلار در هر اونس رسید و نقره نیز به نزدیکی ۷۰ دلار در هر اونس صعود کرد؛ چرا که سرمایهگذاران در پی انتشار گزارشهایی از اقدامات نظامی آمریکا و تلاش برای توقیف نفتکشهای مرتبط با ونزوئلا، به سوی داراییهای امن هجوم آوردند. همزمان، بازارها انتظار کاهش بیشتر نرخهای بهره فدرال رزرو در سال ۲۰۲۶ را در قیمتها لحاظ کردند؛ عاملی که میتواند بازده واقعی را کاهش داده و از فلزات گرانبها حمایت کند، آن هم در شرایطی که دلار آمریکا رو به تضعیف گذاشته است.