آمریکا و اوکراین روز یکشنبه از تدوین «چارچوب صلح بهروز و اصلاحشده» برای پایان دادن به جنگ با روسیه خبر دادند. چارچوبی که به نظر میرسد نسخه تغییریافته طرح دولت ترامپ است. به گزارش بلومبرگ، طرح اولیه، محصول چند هفته مذاکره میان فرستادگان ویژه آمریکا و روسیه بوده است.
در بیانیه مشترکی که پس از گفتگوی هیاتهای آمریکا و اوکراین در ژنو منتشر شد، دو طرف این مذاکرات را «بسیار سازنده» توصیف کردند و گفتند رایزنیها در روزهای آینده ادامه خواهد یافت. با این حال آنها درباره طیفی از مسایل حلنشده، از جمله نحوه تضمین امنیتی کییف در برابر تهدید روسیه، جزییات مشخصی ارایه ندادند.
مارکو روبیو، وزیر خارجه ایالات متحده که در این گفتگوها ریاست هیات آمریکایی را بر عهده داشت، گفت که هنوز باید روی موضوعاتی از جمله نقش ناتو کار شود، اما تیم او توانسته تعداد مسایل حلنشده در «طرح صلح ۲۸ مادهای برای اوکراین» مورد حمایت دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا را کاهش دهد.
مقامات اروپایی روز یکشنبه ضمن پیوستن به مذاکرات هیاتهای آمریکایی و اوکراینی، نسخه اصلاحشده دیگری از طرح دولت دونالد ترامپ را ارائه کرده بودند.
در این طرح که بر مبنای طرح واشنگتن و توسط آلمان، بریتانیا و فرانسه تدوین شده، اوکراین باید از ارتش بزرگتری نسبت به پیشنهاد واشنگتن برخوردار باشد و مذاکرات مربوط به قلمروهای سرزمینی باید پس از توافق بر سر آتشبس آغاز شود و مبنای آن، همان خط مقدم فعلی باشد.
آقای ترامپ پیشتر گفته بود که ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین تنها تا روز پنجشنبه برای پذیرش طرح واشنگتن مهلت دارد. با این حال، آقای روبیو پس از جلسه روز یکشنبه در ژنو گفت که ایالات متحده هنوز به زمان بیشتری برای رسیدگی به مسایل حلنشده نیاز دارد. او ابراز امیدواری کرد توافق تا روز پنجشنبه حاصل شود، اما احتمال داد که این روند بیشتر طول بکشد.
آقای روبیو گفت: «بدیهی است که در نهایت این توافق باید به تایید روسای جمهور ما برسد، هرچند با توجه به پیشرفتی که حاصل شده، من درباره امکان تحقق این امر احساس راحتی زیادی دارم.»
به گفته دو منبع مطلع، مقامهای آمریکایی و اوکراینی در حال بحث درباره احتمال سفر ولودیمیر زلنسکی به ایالات متحده هستند. سفری که ممکن است همین هفته انجام شود تا او درباره طرح صلح آمریکا با آقای ترامپ به صورت مستقیم گفتگو کند.
یکی از این منابع گفت، ایده اصلی این است که آنها حساسترین بخشهای طرح صلح، از جمله موضوع سرزمین را در این دیدار بررسی کنند. به گفته این منبع، هنوز تاریخ قطعی برای این سفر تعیین نشده است.
طرح ترامپ یا دیکته پوتین؟
به گزارش بلومبرگ، طرح جنجالی ۲۸ مادهای که دولت دونالد ترامپ در اصل بیشتر محصول چند هفته مذاکره پشت پرده میان استیو ویتکاف و کیریل دیمیتریف، همتای روس او بوده است؛ مذاکراتی که نه تنها اوکراین و متحدانش، بلکه حتی بعضی مقامهای کلیدی آمریکا را هم کنار گذاشته بود.
بنابر این گزارش که حاصل گفتگو با چندین فرد آگاه و درگیر موضوع است، زنگ خطر این طرح وقتی برای اروپاییها به صدا در آمد که دن دریسکول، وزیر ارتش آمریکا به عنوان بازیگری جدید به صحنه آمد. او که دوست صمیمی و همکلاسی قدیمی جیدی ونس، معاون آقای ترامپ، در دانشگاه ییل بوده، پیشتر به مقامات اوکراینی گفته بود که کاسه صبر دونالد ترامپ لبریز شده است، اوکراین در موقعیت بدی قرار دارد و کییف باید با واگذاری بخشی از سرزمین خود موافقت کند.
به گزارش بلومبرگ، این که فردی نزدیک به معاون رئیسجمهوری مامور شد در سفر به کییف، این طرح را پیش ببرد، معنایی روشن داشت. این موضوع معمولا ماموریتی سنگین تلقی میشود که در حالت عادی بر عهده دیپلماتهای ارشد، چون مارکو روبیو یا دیگر دیپلماتهای بلندپایه گذاشته میشود. این درحالی است که آقای ونس و مارکو روبیو درباره چگونگی پایان جنگ دیدگاههای متفاوتی دارند. جیدی ونس بیشتر گرایش انزواطلبانه دارد و مارکو روبیو بسیار محتاطتر است که مبادا تحت بازی و دستکاری روسیه قرار بگیرد.
به همین دلیل، آقای زلنسکی و متحدان اروپاییاش پیش از آنکه وارد عمل شوند باید میفهمیدند که چه کسی مسئول آمادهسازی طرح اولیه واشنگتن است. رئيسجمهوری اوکراین و اروپاییها در فرآیند تدوین این طرح کاملا کنار گذاشته شده بودند و مشخص نبود چه کسی بیشترین نفوذ را در این موضوع بر دونالد ترامپ دارد.
دونالد توسک، نخستوزیر لهستان در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «پیش از این که کارمان را شروع کنیم، خوب است مطمئن شویم چه کسی نویسنده طرح است و این طرح کجا نوشته شده است.»
پیشتر اکسیوس گزارش داده بود، آقای ديميتريف در جریان سفر به میامی در ۲۴ تا ۲۶ اکتبر سه روز کامل را در جلسات فشرده با آقای ویتکاف و جرد کوشنر، داماد دونالد ترامپ گذرانده است و به نظر میرسد که این طرح حاصل همین جلسات است.
به گزارش بلومبرگ، آقای روبیو تا مدتها به طور کامل در جریان این طرح قرار نگرفته بود و دونالد ترامپ هم در آخرین لحظه از آن باخبر شد، اما پس از آن که جزئیات برای او توضیح داده شد، آن را تایید کرد.
بنابر این گزارش، برای آقای ترامپ تنها «رسیدن به توافق» اهمیت دارد و نه جزییات آن. اما برای اوکراین جزئيات بسیار مهم است و نگرانی آنها مبنی بر این که روسیه بخش های عمده سند را پشت پرده نوشته، به نظر میرسد که درست از آب درآمده است.
به گزارش بلومبرگ، این سند همچنین نشانههایی از ترجمه مستقیم از زبان روسی، از جمله جملات عجیب و نامعمول را در خود دارد.