این طرح برخی از بندهای بحث‌برانگیز و نزدیک به مواضع روسیه در سند اولیه مورد حمایت آمریکا را کنار گذاشته و بر لزوم احترام کامل به حاکمیت اوکراین تأکید می‌کند.
این طرحِ متقابل که توسط تروئیکای اروپایی متشکل از بریتانیا، فرانسه و آلمان تهیه شده است، در زمانی مطرح شد که مذاکره‌کنندگان آمریکا، اوکراین و جامعهٔ بین‌المللی در سوئیس بر سر طرح اولیه آمریکا دیدار می‌کردند.
سند اولیه آمریکا که هفته گذشته به رسانه‌ها درز کرد، از اوکراین می‌خواهد بخشی از قلمرو خود را به روسیه واگذار کند، اندازهٔ ارتش خود را کاهش دهد و از پیگرد حقوقی روسیه بابت جنایات احتمالی جنگی صرف‌نظر کند.
متحدان اروپایی اوکراین در پی غافلگیر شدن از محتوای طرح ۲۸ بندی واشنگتن، روز یکشنبه طرح جایگزینی منتشر کردند که بسیار بیشتر با خواسته‌های کی‌یف هماهنگ است.
طرح اروپا بر مبنای طرح واشنگتن است اما بند به بند آن را با تغییرات و حذف‌های پیشنهادی، مورد بازبینی قرار داده است.
تغییرات پیشنهادی اروپا چیست؟
در طرح جایگزین اروپا آمده است که مذاکرات مربوط به قلمروهای سرزمینی باید پس از توافق بر سر آتش‌بس آغاز شود و مبنای آن، همان خط مقدم فعلی باشد.
در این پیشنهاد آمده که نحوهٔ نظارت بر آتش‌بس باید با توافق دو طرف و «زیر نظر آمریکا» تعیین شود.
برخلاف متن ارائه‌شده از سوی کاخ سفید، نسخهٔ اروپایی از اوکراین نمی‌خواهد از شهرهایی که در منطقه دونباس تحت کنترل دارد عقب‌نشینی کند.
نسخهٔ اروپایی همچنین عضویت اوکراین در ناتو را رد نمی‌کند، اما یادآوری می‌کند که در این باره در حال حاضر بین اعضا اجماع وجود ندارد.
پیشنهادهای قابل توجه دیگری نیز وجود دارد. از جمله اینکه روسیه نیروگاه هسته‌ای اشغالی زاپوریژیا را به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی واگذار کند و این نهاد انرژی تولیدی آن را به‌صورت ۵۰-۵۰ میان مسکو و کی‌یف تقسیم خواهد کرد.
همچنین، در دوران صلح، شمار ارتش اوکراین به ۸۰۰ هزار سرباز محدود شود؛ یعنی ۲۰۰ هزار نفر بیش از آنچه در پیش‌نویس آمریکا آمده بود.
همچنین دارایی‌های مسدودشدهٔ روسیه برای بازسازی اوکراین به کار گرفته شود، نه اینکه بخشی از آن به سرمایه‌گذاران آمریکایی داده شود.
اگر مسکو به «صلح پایدار» احترام بگذارد، تحریم‌های اعمال‌شده از سال ۲۰۱۴ به بعد به‌تدریج کاهش یابد و این کشور دوباره به جمع گروه هشت باز گردد.
آیا پیش‌نویس طرح آمریکا همان «فهرست آرزوهای پوتین» است؟
رهبران اروپایی روز شنبه در نشست گروه ۲۰ در آفریقای جنوبی اعلام کردند که فرمول صلح ارائه‌شده از سوی کاخ سفید نیازمند «کار بیشتر» است.
دونالد توسک، رئیس‌جمهوری لهستان نیز روز یکشنبه تردیدهایی مطرح کرد و گفت: «خوب است که دقیقا بدانیم نویسنده این طرح چه کسی است و کجا تهیه شده است.»
گفته می‌شود کریل دیمیتریف، فرستاده ویژه روسیه، تا سه روز کامل را با استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ، صرف گفت‌وگو درباره این طرح کرده است؛ موضوعی که گمانه‌زنی‌ها درباره یک توافق پشت‌پرده و «سفارشی‌شده برای مسکو» را تقویت می‌کند.
گمانه‌زنی‌ها بر اساس نحوه استفاده از واژه‌ها در طرح نشان می‌دهد که ممکن است متن پیشنهادی واشنگتن، ابتدا به زبان روسی نوشته و سپس به انگلیسی ترجمه شده باشد.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
گروهی از سناتورهای آمریکایی گفتند آقای روبیو به آنان گفته است که این متن یک سند آمریکایی نیست. به گفته آنها، این یک سند روسی است که عمداً از سوی مسکو افشا شده و سپس ایالات متحده آن را به اوکراین منتقل کرده است. آقای روبیو بعدا تأکید کرد که ایالات متحده این طرح را البته با مشارکت روسیه و اوکراین تهیه کرده است.
در پی واکنش منفی برخی سناتورهای جمهوری‌خواه، ترامپ از درخواست قبلی خود که زلنسکی باید تا روز پنجشنبه این توافق را امضا کند عقب‌نشینی کرد. او که در واشنگتن سخن می‌گفت، اعلام کرد این «پیشنهاد نهایی من نیست» و بدین ترتیب راه را برای تغییرات قابل توجه باز گذاشت.
در واکنش به انتقادهای سناتورهای جمهوری‌خواه، آقای ترامپ از موضع قبلی خود عقب نشست و دیگر اصرار نکرد که آقای زلنسکی باید تا پنجشنبه توافق را امضا کند. آقای ترامپ در واشنگتن گفت این «پیشنهاد نهایی» او نیست، که به معنی احتمال ایجاد تغییرات گسترده است.
مقام‌های اروپایی در گفت‌وگوهای خصوصی انتقادهای تندی نسبت به پیش‌نویس آمریکا مطرح کرده‌اند. آنان می‌گویند این طرح حاکمیت اوکراین را تضعیف می‌کند و برای پیوستن این کشور به اتحادیه اروپا شرط و شروط می‌گذارد.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
به باور آن ها، پذیرش چنین طرحی یک سابقهٔ خطرناک جهانی ایجاد خواهد کرد. پیش‌نویس آمریکا همچنین استقرار یک نیروی حافظ صلح به رهبری فرانسه و بریتانیا در اوکراین را منتفی می‌سازد و محدودیت‌هایی بر محل استقرار هواپیماهای ناتو اعمال می‌کند.
به گزارش گاردین، یکی از مقام‌ها گفته است که آقای پوتین تلاش دارد ساعت را سی سال به عقب برگرداند و معماری امنیتی اروپا را به وضعیت گذشته بازگرداند؛ و به نوعی همان درخواست‌هایی را تحمیل کند که اندکی پیش از تهاجم تمام‌عیار خود مطرح کرده بود.
رئیس‌جمهور روسیه خواستار عقب‌نشینی نیروهای ناتو به مرزهای سال ۱۹۹۷ میلادی شده بود، یعنی پیش از آنکه کشورهای بالتیک و اروپای مرکزی به این پیمان ترانس‌آتلانتیک بپیوندند.
در عوض، طرح متقابل اروپایی احتمالا از سوی ولودیمیر زلنسکی مورد استقبال قرار خواهد گرفت، که تحت فشار عظیمی برای تن دادن به خواسته‌های آمریکا قرار دارد.
او پیش‌تر گفته بود که کشورش با انتخابی ناممکن مواجه است: یا خیانت به منافع ملی یا از دست دادن یک همپیمان بزرگ یعنی واشنگتن.