رهبران جهانی روز شنبه در حاشیه نشست گروه ۲۰ که در ژوهانسبورگ در حال برگزاری است، نسبت به طرح دولت ترامپ برای صلح در اوکراین ابراز نگرانی کرده و آن را مستلزم «کار بیشتر» دانستند. این در حالی است که بسیاری این طرح را «بیشتر به نفع روسیه» می‌دانند.
به گزارش سی‌ان‌ان، قدرت‌های اروپایی از این طرح که شامل امتیازات عمده به روسیه است و با مشارکت اندک اوکراین و اروپا تدوین شده، غافلگیر شدند.
آن‌ها روز شنبه ضمن استقبال از تلاش‌های آمریکا، «محدودیت‌های پیشنهادی بر نیروهای مسلح اوکراین» در متن پیش‌نویس را مایه نگرانی ویژه دانستند.
در این بیانیه آمده است: «بار دیگر تاکید می‌کنیم اجرای بندهای مربوط به اتحادیه اروپا و مربوط به ناتو مستلزم رضایت اعضای اتحادیه اروپا و اعضای ناتو است.»
این طرح ۲۸ بندی خواستار آن است که اوکراین بخشی از قلمرو خود را به روسیه واگذار کند، از پیگیری دیرینه عضویت در ناتو دست بردارد و اندازه ارتش خود را کاهش دهد.
در این بیانیه آمده است: «پیش‌نویس اولیه طرح ۲۸ بندی شامل عناصر مهمی است که برای رسیدن به صلحی عادلانه و پایدار ضروری خواهند بود. در نتیجه بر این باوریم که این پیش‌نویس مبنایی است که به کار بیشتری نیاز دارد.»
ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، گفت که کشورش ناچار است میان شرافت و حمایت حیاتی آمریکا یکی را انتخاب کند. این در حالی است که، دونالد ترامپ، رئيس‌جمهوری آمریکا تا روز پنج‌شنبه برای پذیرش این طرح به کی‌یف مهلت داده است.
آقای ترامپ با این حال روز شنبه گفت که این طرح پیشنهاد نهایی او نیست. او گفت: «نه، پیشنهاد نهایی من نیست. ما می‌خواهیم به صلح برسیم. این کار باید خیلی وقت پیش انجام می‌شد.»
مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا شامگاه شنبه در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «این طرح از سوی ایالات متحده تهیه و به عنوان چارچوبی محکم برای ادامه مذاکرات ارائه شده است.»
او افزود: «اين طرح بر اساس نظرات و پيشنهادهای طرف روسيه تدوين شده، اما همچنين بر مبنای ديدگاه‌ها و نظرات قبلی و جاری اوکراين نيز استوار است.»
متحدان اوکراین در حاشیه نشست گروه ۲۰ که آمریکا آن را تحریم کرده بود، برای بررسی این پیشنهاد دیدار کردند. به گزارش سی‌ان‌ان، آن‌ها ناچار بوده‌اند بین مخالفت با مفاد این طرح و در عین حال، پرهیز از طرد رئیس‌جمهوری آمریکا موازنه برقرار کنند.
فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان و یکی از تدوین‌کنندگان این بیانیه در حاشیه نشست گروه ۲۰ گفت که این جنگ «فقط با رضایت اوکراین و همچنین با رضایت ما، رضایت اروپا، می‌تواند پایان یابد، زیرا این جنگی است که در خاک اروپا جریان دارد.»
کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا ضمن استقبال از پیشنهاد آمریکا گفت که «کار بیشتری روی این طرح لازم است.»
به گفته دفتر نخست‌وزیری بریتانیا، کی‌یر استارمر با دونالد ترامپ صحبت کرده و دو طرف توافق کرده‌اند روی این طرح صلح کار کنند.
او همچنین با زلنسکی گفتگو کرد. رئیس‌جمهوری اوکراین گفت که این گفتگو «بسیاری از ظرایف کار دیپلماتیک در برنامه‌ریزی روند صلح» را در بر گرفته است.
رهبران هشت کشور شمال اروپا و بالتیک نیز روز شنبه با زلنسکی گفتگو کردند.
رهبران «گروه هشت شمالی و بالتیک» در بیانیه مشترکی گفتند: «راه‌حل‌هایی که به حاکمیت اوکراین احترام بگذارند و امنیت و ثبات بیشتری برای اوکراین و اروپا به همراه بیاورند، از حمایت کامل ما برخوردار خواهند بود. ما به تسلیح اوکراین و تقویت توان دفاعی اروپا برای بازدارندگی در برابر تجاوزهای بیشتر روسیه ادامه خواهیم داد.»
گفتگوهای آمریکا و اوکراین در ژنو
مقامات ارشد آمریکا و اوکراین روز یکشنبه در ژنو سوئیس دیدار خواهند کرد تا درباره گام‌های بعدی برای پایان دادن به جنگ گفتگو کنند. یک مقام آمریکایی گفت هدف این است که قبل از دیدار ولودیمیر زلنسکی با دونالد ترامپ بر سر متن توافق شود.
به گفته این مقام، مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا و استیو ویتکاف، فرستاده ویژه دونالد ترامپ از جمله شرکت‌کنندگان این نشست خواهند بود.
این مقام افزود که دیدار دیگری میان هیات روسیه و آمریکا برای بررسی طرح صلح نیز برنامه‌ریزی شده و «به‌زودی برگزار خواهد شد»، اما این نشست در ژنو نخواهد بود.
آقای زلنسکی با اشاره به گفتگوهای پیش‌ِرو در سوئیس گفت که او فرمانی درباره ترکیب هیات اوکراینی امضا کرده است. او تاکید کرد: «نمایندگان ما می‌دانند چگونه از منافع ملی اوکراین دفاع کنند و چه اقداماتی لازم است تا مانع از آن شویم که روسیه برای سومین بار دست به تهاجم بزند.»
به گفته یک منبع دیپلماتیک، مشاوران امنیت ملی بریتانیا، فرانسه و آلمان نیز در ژنو همراه با همتایان اوکراینی و آمریکایی خود دیدار خواهند کرد.
یک دیپلمات اروپایی به سی‌ان‌ان گفت هرگونه توافقی در آینده «نمی‌تواند به معنای به رسمیت شناختن اشغال باشد. خط تماس باید نقطه شروع باشد.»
این دیپلمات گفت: «نباید حقی که اوکراین برای انتخاب اتحادها و ائتلاف‌های خود دارد سلب شود، نباید سقفی برای نیروهای مسلح اوکراین تعیین شود، و نباید مطالبات روسیه درباره امنیت اروپا از درِ پشتی وارد توافق شود.»
این دیپلمات که در جزئیات گفتگوهای برنامه‌ریزی شده در سوئیس درگیر نیست اما با دیدگاه‌های اتحادیه اروپا آشناست، افزود بندی از طرح آمریکا درباره «تضمین‌های امنیتی نیازمند شفاف‌سازی است.»
همزمان، آنتونیو کوستا، رئیس شورای اروپا، روز شنبه گفت که از همه ۲۷ رهبر اتحادیه اروپا برای شرکت در «نشست ویژه درباره اوکراین» در روز دوشنبه دعوت کرده است. نشستی که قرار است در حاشیه اجلاس مشترک اتحادیه اروپا و اتحادیه آفریقا برگزار شود.