کمیته نوبل واقع در اسلو پایتخت نروژ، روز جمعه ۱۰ اکتبر نام «ماریا کورینا ماچادو» از ونزوئلا را به عنوان برنده جایزه صلح نوبل در سال ۲۰۲۵ میلادی اعلام کرد.
آگهی
یورگن واتنه فریدنس، رئیس کمیته نوبل، ماچادو را «شخصیتی کلیدی و متحدکننده در میان مخالفانی که روزی به‌شدت از هم جدا بودند» توصیف کرد و گفت او در ایجاد اجماع برای برگزاری انتخابات آزاد و حکمرانی نماینده‌محور در ونزوئلا نقشی تعیین‌کننده داشته است.
به گفته کمیته نوبل، ماچادو در یک سال گذشته در خفا زندگی کرده و با وجود تهدیدهای جدی علیه جانش، کشور را ترک نکرده است؛ تصمیمی که الهام‌بخش میلیون‌ها نفر شده است.
فریدنس افزود: «وقتی اقتدارگرایان قدرت را در دست می‌گیرند باید از مدافعان شجاع آزادی که برخاسته‌اند و مقاومت می‌کنند، قدردانی کرد.»
این خبر در حالی اعلام شد که در چند ماه اخیر، کمپین گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی در جریان بود و حتی حمایت برخی کشورها را نیز جلب کرده بود تا نام دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده، امسال به عنوان برنده این جایزه معتبر جهانی اعلام شود.
ماریا ماچادو کیست و چه کار کرده است؟
ماریا کورینا ماچادو، فارغ‌تحصیل رشته مهندسی است و سابقه نمایندگی در پارلمان ونزوئلا را دارد.
دولت نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهوری ونزوئلا در آستانه انتخابات سال گذشته مخالفان را هدف بازداشت و رد صلاحیت و سرکوب قرار داد.
ماچادو قرار بود در برابر مادورو نامزد شود اما دولت صلاحیت او را لغو کرد و ادموندو گونسالس به جای او وارد رقابت شد. گونسالس که هرگز پیش از آن در انتخابات شرکت نکرده بود، پس از انتخابات از سوی دادگاه تحت تعقیب قرار گرفت، به اسپانیا گریخت و در آن‌جا پناهندگی گرفت.
کمیته انتخابات ونزوئلا که تحت کنترل نزدیکان مادورو قرار دارد، او را پیروز انتخابات ریاست‌جمهوری اعلام کرد؛ اما شواهد و گزارش‌های متعدد این ادعا را زیر سؤال برند.
اعلام نتایج موجب اعتراضات گسترده در سراسر کشور شد که با سرکوب نیروهای امنیتی و کشته شدن بیش از ۲۰ نفر پایان یافت. چند کشور از جمله آرژانتین نیز روابط دیپلماتیک خود را با ونزوئلا قطع کردند.
ماچادو از ماه ژانویه در انظار عمومی دیده نشده است. سال گذشته او و گونسالس به‌طور مشترک برنده جایزه حقوق بشری «ساخاروف» از سوی اتحادیه اروپا شدند.
جایزه‌ای که به ترامپ نرسید
ترامپ پیش‌تر صراحتا از تمایل خود برای دریافت جایزه‌ای سخن گفته بود که چهار نفر از اسلافش (باراک اوباما در سال ۲۰۰۹، جیمی کارتر در سال ۲۰۰۲ میلادی، وودرو ویلسون در سال ۱۹۱۹ و تئودور روزولت در سال ۱۹۰۶) آن را دریافت کرده بودند.
همه آنها به جز کارتر، این جایزه را در دوران ریاست جمهوری خود دریافت کردند و اوباما کمتر از هشت ماه پس از تصدی سمت ریاست جمهوری به عنوان برنده جایزه معرفی شد؛ همان موقعیتی که ترامپ اکنون در آن قرار دارد.
جایزه صلح نوبل و توافق آتش‌بس در غزه
گفته می‌شود که یکی از آخرین تلاش‌های دونالد ترامپ برای کسب این جایزه، نهایی کردن توافق غزه آنهم تنها یک روز قبل از اعلام نام برنده این جایزه بود.
با این وجود به نوشتۀ روزنامه نروژی VG، این اقدام دیر انجام شده است زیرا کمیته نوبل تصمیم خود درباره برنده امسال را روز دوشنبه (قبل از اعلام توافق) گرفته بود و بعید است که در تصمیمی که معمولاً ماه‌ها بر سر آن بحث می‌شود، در آخرین لحظه تغییر کند.
پیش از این تحلیلگران، از گروههای مختلفی از جمله شبکه داوطلبان سودانی، یک نهاد سازمان ملل مانند کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل، یونیسف یا دیوان بین‌المللی دادگستری، حتی یک سازمان امدادی مانند صلیب سرخ یا پزشکان بدون مرز به عنوان برندگان احتمالی جایزه صلح نوبل سخن گفته بودند.
این احتمال نیز وجود داشت که با توجه به آمار خبرنگاران کشته شده در جنگ حماس و اسرائیل، امسال این جایزه به کمیته حمایت از روزنامه‌نگاران یا خبرنگاران بدون مرز اعطا شود.
رویترز به نقل از افراد آگاه می‌نویسد که نام برندۀ این جایزه، پس از یک روند مشورتی یک ساله انجام می‌شود که طی آن نقاط قوت و ضعف نامزدها توسط یک کمیته پنج نفره بررسی می‌شود.
اسامی نامزدهای جایزه نیز باید هر سال تا ۳۱ ژانویه به کمیته برسند و پس از آن، کمیته تقریباً ماهی یک بار تشکیل جلسه می‌دهد تا در این باره مشورت شود.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
کمیته نوبل می‌گوید که به کار «تحت فشار برخی افراد یا حامیان آنها» که می‌گویند شایسته جایزه هستند، عادت دارد.
فریدنس، رئیس کمیته نوبل، به رویترز می‌گوید: «همه سیاستمداران می‌خواهند جایزه صلح نوبل را ببرند؛ اما ما دقیقاً به همان روشی عمل می‌کنیم که متداول بوده است.»