پرویز ثابتی، مقام بلندپایه ساواک و مسئول امنیت داخلی حکومت پهلوی پس از بیش از چهار دهه زندگی ناشناس در آمریکا اکنون با شکایتی ۲۲۵ میلیون دلاری در دادگاه فدرال فلوریدا مواجه است.
آگهی
نشریه گاردین بریتانیا در گزارشی اختصاصی به پرونده شکایت گروهی از فعالان حقوقی از پرویز ثابتی پرداخته است.
به گفته این نشریه، همسایگان در محله مرفه «ویندرمیر» اورلاندو در آمریکا، آقای ثابتی و همسرش نسرین را با نام‌های غربی «پیتر و نانسی» می‌شناسند؛ زوجی آرام و بازنشسته که در عمارت ۳.۶ میلیون دلاری کنار دریاچه زندگی می‌کنند و گهگاه میزبان دو دخترشان هستند که یکی از آن‌ها استاد برجسته علوم در دانشگاه هاروارد است.
پرویز ثابتی پس از خروج از ایران در سال ۱۹۷۸، توانست بخش بزرگی از دارایی خود را، که بنا بر برخی گزارش‌ها «بیش از ۲۰ میلیون دلار» تخمین زده می‌شد، به آمریکا منتقل کند و شرکتی موفق در زمینه املاک و مستغلات راه‌اندازی کند.
خانواده او مالک دست‌کم هشت ملک در شهرستان اورنج فلوریدا هستند. اسناد نشان می‌دهد او و همسرش از سال‌ها پیش شهروند آمریکا شده‌اند و حتی در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ رأی داده‌اند.
شکایت قربانیان و روایت شکنجه
سه شاکی که اکنون بین ۶۸ تا ۸۵ سال سن دارند و در کالیفرنیا زندگی می‌کنند، خود را زندانیان سیاسی سابق معرفی کرده‌اند.
آنان مدعی‌اند توسط ساواک، سازمان اطلاعات و امنیت داخلی ایران، بازداشت و «به دستور مستقیم ثابتی تحت شکنجه» قرار گرفته‌اند.
در دادخواست ارائه‌شده به دادگاه، از روش‌هایی مانند «شوک الکتریکی، غرق مصنوعی، کشیدن ناخن و تجاوز» یاد شده است.
به‌گفته شاکیان، یکی از ابزارهای رعب‌آور ساواک «آپولو» نام داشت؛ صندلی برقی‌ای مجهز به کلاه فلزی که فریاد قربانی را چندین برابر کرده و در گوش خودش طنین می‌انداخت.
قربانیان می‌گویند تحت شکنجه مجبور به اعترافات دروغین شده و سال‌ها زندان را تحمل کرده‌اند.
حکم دادگاه و آغاز روند محاکمه
وکلای پرویز ثابتی تلاش کردند پرونده را به دلیل «مرور زمان» مختومه اعلام کنند، اما قاضی فدرال گرگوری پرسنل این درخواست را رد کرد.
او حکم داد که محاکمه ادامه یابد و هویت شاکیان به دلیل تهدیدهای امنیتی و ترس از انتقام محفوظ بماند. انتظار می‌رود نخستین جلسات دادگاه اوایل سال آینده برگزار شود.
آقای ثابتی تاکنون به شکایات اخیر پاسخ علنی نداده و پیش‌تر همواره هرگونه شکنجه توسط ساواک را رد کرده است.
با این حال، گزارش‌های سازمان سیا در سال ۱۹۷۸ او را یکی از قدرتمندترین و هراس‌انگیزترین افراد رژیم شاه معرفی کرده‌اند؛ فردی با اختیار کامل برای بازداشت، بازجویی و پیگرد مخالفان در سراسر ایران.
گفته می‌شود او پس از مهاجرت به آمریکا همچنان ارتباط خود را با رضا پهلوی فرزند محمدرضا شاه حفظ کرده و حتی در مقاطعی نقش مشاور امنیتی برای او ایفا کرده است.
واکنش‌ها و پیامدها
وکلای شاکیان می‌گویند این پرونده تنها درباره گذشته نیست، بلکه درباره پایان دادن به «مصونیت از مجازات» و تأکید بر حق قربانیان برای دستیابی به عدالت و بازگرداندن کرامت‌شان است.
جمعیت عدالت و پاسخگویی ایران، نهادی مدافع قربانیان شکنجه، نیز اعلام کرده است: «این پرونده باید پیام روشنی داشته باشد؛ همه قربانیان سزاوار عدالت‌اند و همه عاملان شکنجه و سرکوب باید پاسخ‌گو شوند.»
این گروه می‌گوید ریشه‌های بسیاری از روش‌های خشن و سیاست‌های سرکوبگرانه جمهوری اسلامی به همان الگوهایی برمی‌گردد که در دوران ساواک و به‌ویژه تحت مدیریت ثابتی به کار گرفته شد.
آن‌ها می‌گویند: «آینده ایران نباید تکرار گذشته باشد، چه بازگشت به ساواک و چه عفو عمومی نیروهای سرکوبگر فعلی.»
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
آقای ثابتی در سال ۱۳۹۰ گفت‌وگویی با صدای آمریکا داشت و مدعی شد که مخالف شکنجه است: «بنده همیشه به سهم خودم با شکنجه که یک چیز غیرقانونی بود مخالفت کرده‌ام و چون حقوق خوانده بودم به سهم خودم همیشه با هر چیزی که منجر به شکنجه شود مخالفت کرده‌ام .»
پرویز ثابتی در سال ۱۳۱۵ در سمنان به دنیا آمد و در سال ۱۳۳۷ از دانشکده حقوق دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شد. او بلافاصله همکاری با ساواک، سازمان امنیت و اطلاعات ایران را آغاز کرد و تا آبان ۵۷ و روزهای منتهی به سقوط حکومت پهلوی در ساواک حضور داشت.
او در چهار دوره ساواک تحت ریاست تیمور بختیار، حسن پاکروان، نعمت‌الله نصیری و ناصر مقدم در این سازمان به خدمت پرداخت و فرد دوم محسوب می‌شد.