آبجو، محبوب‌ترین و از قدیمی‌ترین نوشیدنی‌های جهان است. بر اساس مطالعه وب‌سایت «Insider Monkey» آبجو در سال ۲۰۲۳ پرمصرف‌ترین نوشیدنی الکلی جهان شناخته شد. اما قدمت آبجو چقدر است و اساسا نخستین بار کجا تولید شد؟
آگهی
این نوشیدنی بیش از ۶ هزار سال قدمت دارد. هرچند مهارت راهبان بلژیکی نقشی مهم در تولید آبجوی امروزی داشته است اما این نوشیدنی اکنون به‌طور گسترده در سراسر جهان از چین و ژاپن گرفته تا اروپا و آمریکا تولید می‌شود.
نخستین آبجوی تاریخ؛ کجا و چه زمانی؟
به تازگی یک دستورالعمل باستانی برای تولید آبجو روی لوحی سنگی در نزدیکی اوروک، یکی از شهرهای کهن میان‌رودان (که بخشی از عراق امروزی را شامل می‌شود)، کشف شده است که نشان می‌دهد تاریخ ساخت آبجو به بیش از چهار هزار سال پیش از میلاد مسیح بازمی‌گردد. گرچه این شواهد قطعی نیستند، اما احتمال داده می‌شود که در آن زمان نوعی نوشیدنی شبیه به آبجو وجود داشته است.
در افسانه‌ها گفته می‌شود که فرآیند تولید آبجو به‌طور تصادفی توسط سومریان کشف شده است. سومریان، ساکنان مناطق جنوبی میان‌رودان، از غلاتی مانند جو، گندم و ارزن برای تغذیه استفاده می‌کردند و این غلات را برای نرم شدن در آب خیسانده و آماده مصرف می‌کردند.
روزی یکی از این غلات به‌طور اتفاقی در آب باقی ماند و فراموش شد. این غلات تحت تاثیر فرایند تخمیر طبیعی که ناشی از وجود مخمرها در محیط بود، به ماده‌ای تبدیل شد که سومریان آن را «Sikaru» یا «نان مایع» نامیدند. این کشف، آغازگر تولید یکی از کهن‌ترین نوشیدنی‌های جهان شد.
کدام کشور در دوران باستان بیشترین مصرف آبجو الکلی را داشت؟
در حدود سال ۳۰۰۰ پیش از میلاد، نوع دیگری از آبجو به نوشیدنی ملی مصر باستان تبدیل شده بود. مصری‌ها این نوشیدنی را «zhytum» یا «شراب جو» می‌نامیدند. این آبجو نه‌تنها از جو، بلکه گاهی از گندم و خرما نیز تولید می‌شد. بر اساس افسانه‌های مصر باستان، منشا این نوشیدنی ریشه‌ای الهی داشت. گفته می‌شود که اوزیریس، یکی از خدایان مصر، روزی ترکیبی از جو و آب مقدس نیل را زیر آفتاب فراموش کرد و این ترکیب تخمیر شد و «zhytum» را به وجود آورد.
به همین دلیل، فرآیند تولید آبجو اغلب به زنان سپرده می‌شد و این نوشیدنی توسط کاهنان سرو می‌شد. آبجو بخشی از زندگی روزمره مصریان بود و نه تنها به‌عنوان نوشیدنی برای پذیرایی و درمانی بلکه به عنوان ابزاری برای مبادله کالا به کالا نیز مورد استفاده قرار می‌گرفت.
باستان‌شناسان موفق به کشف جام‌هایی شده‌اند که به دوران رامسس سوم، یکی از فرعون‌های مصر باستان، بازمی‌گردد. به گفته مورخان، رامسس سوم به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان آبجو در تاریخ مصر شناخته می‌شود.
در همان دوره، چینی‌ها نیز آبجوی خاص خود را داشتند که از ارزن تولید می‌کردند و این نشان می‌دهد که تولید آبجو در نقاط مختلف جهان، بخشی از فرهنگ غذایی تمدن‌های باستانی بوده است.
آیا همه در یونان باستان نیز آبجو می‌نوشیدند؟
بین سال‌های ۵۰۰ پیش از میلاد تا ۵۰۰ میلادی در یونان باستان و میان رومی‌ها، شراب بر آبجو ترجیح داده می‌شد و محبوبیت بیشتری داشت. اما با ورود دوباره «بربرها» از ژرمنیا (آلمان امروزی) به اروپا، تاریخ آبجو جان تازه‌ای گرفت و به‌عنوان نوشیدنی رایج در این منطقه احیا شد.
قرن نهم میلادی در دوران حکومت شارلمانی، صومعه‌ها به مراکز اصلی تولید آبجو تبدیل شدند. این نوع آبجو که به‌عنوان آبجوی صومعه‌ای (Abbey Beer) شناخته می‌شود، ابتدا توسط راهبان تولید و مصرف می‌شد. آن‌ها بخش زیادی از این نوشیدنی را برای استفاده شخصی خود نگه می‌داشتند، در حالی که باقی‌مانده آن به دهقانان داده می‌شد. آبجوی صومعه‌ای به دلیل فرآیند تخمیر و پاکی آن، جایگزینی سالم‌تر و ایمن‌تر برای آب آشامیدنی آلوده در آن زمان به شمار می‌رفت.
در قرن سیزدهم میلادی، در منطقه ژرمنیا (آلمان امروزی)، برای نخستین بار آبجوی حاوی رازک تولید شد که امروزه به‌عنوان شکل رایج و استاندارد آبجو در سراسر جهان شناخته می‌شود.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
در قرن نوزدهم، با وقوع انقلاب صنعتی، فرآیند تولید آبجو به‌شدت سرعت گرفت و توزیع آن در سراسر جهان گسترش یافت. این پیشرفت‌ها آبجو را به یکی از محبوب‌ترین نوشیدنی‌های الکلی جهان تبدیل کرد.