جناحهای اصلی کردهای شمال سوریه نزدیک به یک چهارم این کشور را تحت کنترل دارند، اما حفظ دستاوردهای سیاسی ۱۳ ساله آنها در طول جنگ داخلی سوریه، اکنون با توجه به بسیج شدن گروههای متخاصم تحت حمایت ترکیه علیه آنها و همچنین سقوط دمشق به دست گروههای همسو با آنکارا، امری دشوار مینماید.
وزارت خارجه ترکیه روز یکشنبه ۲۲ دسامبر (۲ دی ۱۴۰۳) اعلام کرد که هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه روز یکشنبه با احمد شرع معروف به ابومحمد جولانی که اکنون رهبر بالفعل سوریه است، در دمشق دیدار کرد. در این بیانیه جزئیات بیشتری ارايه نشده است.
همزمان، یاشار گولر، وزیر دفاع ترکیه روز یکشنبه اعلام کرد که کشورش معتقد است حاکمان جدید سوریه از جمله گروه مسلح تحتالحمایه آنکارا موسوم به «ارتش ملی سوریه» به زودی شبهنظامیان «یگانهای مدافع خلق (یِ.پِ.گِ)» را از تمام مناطقی که در حال حاضر در شمال شرق سوریه تحت کنترل دارند، بیرون خواهد کرد.
از نظر ترکیه، گروه «یِ.پِ.گِ» سوریه شاخهای از شبهنظامیان «حزب کارگران کردستان (پِ.کِ.کِ.)» است.
«پِ.کِ.کِ.» به مدت ۴۰ سال با دولت ترکیه سر جنگ دارد و از سوی آنکارا، واشنگتن و اتحادیه اروپا تروریست تلقی میشوند.
حال آنکه «یِ.پِ.گِ» رهبری ائتلافی به نام «نیروهای دموکراتیک سوریه» را برعهده دارد که توسط ایالات متحده حمایت میشود و مناطقی در شمال شرقی سوریه را کنترل میکند.
ترکیه و گروههای سوری متحد آن در حدود دو هفتهای که از سرنگونی بشار اسد میگذرد، با نیروهای دموکراتیک سوریه درگیر شده و شهر منبج را تصرف کردند.
ترکیه به دنبال چیست؟
آقای گولر در جریان بازدید از نیروهای ترکیه گفت: «ما معتقدیم که رهبری جدید در سوریه و [گروه موسوم به] ارتش ملی سوریه و با همراهی مردم سوریه، تمام سرزمینهای اشغال شده توسط سازمانهای تروریستی را آزاد خواهند کرد.»
او در ویدئویی که توسط وزارت متبوعش منتشر شد، گفت: «ما همچنین با همان عزم و اراده تمام اقدامات لازم را تا پاکسازی همه عناصر تروریستی خارج از مرزهایمان انجام خواهیم داد.»
ترکیه خواستار انحلال جنگجویان کُرد سوری شده و از واشنگتن خواسته است که حمایت خود را از آنها متوقف کند.
ارتش ایالات متحده هفته گذشته اذعان کرد که ۲ هزار سرباز در سوریه دارد که دو برابر تعداد نیروهایی است که قبلاً گفته بود.
تغییر موازنه قوا به ضرر کردها
دو تحلیلگر و یک دیپلمات ارشد غربی به خبرگزاری رویترز گفتند که از زمانی که گروه تحریر شام در ۱۸ آذر امسال به دمشق حمله کرد و رئیس جمهور بشار اسد را سرنگون کرد، موازنه قدرت علیه کردها تغییر کرد.
پیشبینی میشود که این تغییر عمده در سوریه، آن هم در زمانی که ادامه حمایت ایالات متحده از نیروهای تحت رهبری کردها به دلیل تغییر قریب الوقوع دولت آمریکا در هالهای از ابهام است، نفوذ ترکیه را افزایش دهد.
برای ترکیه، جناحهای کرد یک تهدید امنیت ملی هستند.
آرون لاند، یکی از کارشناسان اندیشکده آمریکایی «سنچری اینترنشنال» گفت: «گروههای کُرد سوریه در مشکل خیلی عمیقی گیر افتادهاند.»
به فیسبوک یورونیوز فارسی بپیوندید
در عوض، فنر الکیت، یکی از مقامات ارشد اداره خودگردان تحت رهبری کردها، به رویترز گفت که برکناری اسد و کنار رفتن حزب ملیگرای بعث - پس از دههها سرکوب کردها - فرصتی برای اتحاد مجدد ملت از هم پاشیده سوریه فراهم کرد.
او گفت: «تشکیلات خودگردان کردی برای گفتگو با ترکیه آماده است، اما درگیریهای [این دو هفته] در شمال سوریه نشان میدهند که آنکارا نیتهای بسیار بدی دارد. این موضوع قطعاً منطقه را به سمت یک درگیری جدید سوق خواهد داد.»
مقامهای ترکیه اعلام کردهاند که مشکل اصلی، دیدگاه آنها نسبت به منطقه نیست، بلکه این است که «یِ.پِ.گِ / پِ.کِ.کِ» یک سازمان تروریستی است. یک مقام ترکیهای به رویترز گفت: «عناصر این گروهها باید سلاحهای خود را زمین بگذارند و سوریه را ترک کنند.»
مظلوم عبدی، فرمانده نیروهای دموکراتیک سوریه برای اولین بار حضور جنگجویان پِ.کِ.کِ در سوریه را تأیید کرد. او گفت که این جنگجویان در جنگ علیه داعش کمک کردهاند و در صورت توافق آتشبس کامل با ترکیه، به خانههای خود باز خواهند گشت. وی هرگونه ارتباط سازمانی با پِ.کِ.کِ را انکار کرد.
حاکمان جدید در دمشق یک موضع دوستانه در قبال آنکارا از خود نشان دادهاند و قصد دارد کنترل متمرکز بر تمام سوریه را بازگرداند، که یک تهدید بالقوه برای مدل مطلوب کردها مبنی بر تمرکززدایی حکومت است.
احمد شرع، رهبر گروه هیات تحریر شام به یک روزنامه ترکیهای گفت که سرنگونی اسد «نه تنها پیروزی مردم سوریه، بلکه مردم ترکیه نیز بود.»
اگرچه ترکیه مستقیماً از گروه موسوم به «ارتش ملی سوریه» حمایت میکند، اما همچون برخی دیگر از کشورها، «گروهتحریر شام» را به دلیل سابقه نزدیکی با القاعده به عنوان یک سازمان تروریستی به رسمیت میشناسد.
یک مقام ترکیهای ناشناس به رویترز گفت که گروه تحریر شام تحت فرمان آنکارا نبوده و نیست و آن را ساختاری خواند که «صرفا دلیل شرایط با آن در ارتباط هستند» و افزود که بسیاری از کشورهای غربی نیز این کار را انجام میدهند.